Bazaristan: bazary, współczesna achitektura, sztuka i socjologia. Bazar przy Ptasiej, Wrocław lipiec 2013

i

Autor: Archiwum Architektury

Bazar we Wrocławiu – przestrzeń publiczna, współczesna architektura i sztuka

2013-06-24 16:11

Bazary, jeszcze niedawno wstydliwe symbole bałaganu i zacofania znów są modne. Z modą na ekologię, naturalną żywność i odnowę przestrzeni publicznych przyszło zainteresowanie targowiskami; co o przyszłości tych miejsc handlu myślą młodzi artyści, dizajnerzy i architekci?

Bazaristan. Wystawa czynna do 16 września

i

Autor: Archiwum Architektury Bazaristan. Wystawa czynna do 16 września

W siedzibie wrocławskiego BWA Design przy ul. Świdnickiej 2-4 do 16 września prezentowana będzie wystawa, dokumentująca prace artystyczne, dyskusje i wydarzenia z lipca 2013. Na wrocławskim targowisku przy ul. Ptasiej działała wówczas artystyczno-kupiecka wspólnota, a między stoiskami pełnymi owoców swoje stragany rozłożyli artyści. Bazaristan to jednak nie tylko trzydniowe spotkanie ze sztuką. Zaangażowani w przedsięwzięcie artyści i architekci przygotowali projekt przebudowy targowiska, który pozwala na zachowanie jego dotychczasowej funkcji  – lokalnego centrum i przestrzeni integrującej okolicznych mieszkańców. Projekt pozwala równocześnie na modernizację obiektu, który nie jest dostosowany do obowiązujących obecnie norm technicznych, a zdaniem niektórych mieszkańców miasta szpeci otocznie. Prezentowana na wystawie koncepcja zakłada wykonanie nowej posadzki i dachu z blachy falistej, a także zastąpienie przypadkowych i zniszczonych straganów nowymi, zbudowanymi według projektów przedstawionych przez architektów. Oprócz straganów na nowym bazarze pojawić ma się również część gastronomiczna, z wydzielonym niewielkim placykiem. Przestrzeń publiczna sprzyjać ma podtrzymywaniu sąsiedzkich relacji. W centrum targowiska powstanie wielofunkcyjny pawilon, służący m.in. do organizacji wydarzeń kulturalnych, a w przestrzeni bazaru znajdą się prace współczesnych artystów przygotowane w ramach pierwszego etapu projektu. Inicjatywa uzyskała poparcie zarówno ze strony urzędu miasta, jak i zarządcy targowiska i samych kupców, twórcy Bazaristanu liczą więc na realizację projektu.Czym jest Bazaristan?Bazary są czymś więcej, niż tylko miejscem bezpośredniej wymiany towarów i usług. Tworzą lokalne, otwarte miejsca spotkań, performance zbiorowości, ucieleśnienie kontaktów, gdzie realny pieniądz staje naprzeciw realnego towaru. Ruch mas kupujących i sprzedających tworzy specyficzny stan ferworu i przestrzeń pozamaterialnej wymiany. W czasach kryzysu bazar staje się miejscem, w którym mikro-przedsiębiorczość i gospodarka pomysłowości oparta o filozofię „zrób to sam” mogą stać się zaczynem do powstania nowych form wymiany, kooperacji i relacji społecznych – odpowiadają organizatorzy projektu Bazaristan. Projektanci zainteresowani przestrzenią publiczną zainteresowali się bazarem przy ul. Ptasiej we Wrocławiu. To jedno z wielu targowisk, którego przyszłość jest niepewna. W całej Polsce targowiska przegrywają bitwę o klientów z tanimi dyskontami, a władze miast starają się usunąć z placów targowych przenośne stoiska i poskładane z tanich materiałów stragany. Mimo to bazary wciąż pozostają często lokalnym miejscem spotkań, a także źródłem utrzymania dla wielu drobnych kupców. Gdy dotychczasowi klienci opuszczają targowiska na rzecz dyskontów oznaczonych wizerunkami drobnych a sympatycznych zwierząt, na targowiskach pojawiają się artyści.  Bazaristan stał się punktem styku sztuki z codziennością. W tradycyjną przestrzeń weszła ma architektura współczesna; w ramach projektu powstała koncepcja architektoniczna przyszłego rozwoju bazaru; projekt opracowali Romek Rutkowski, Aleksandra Wasilkowska, Łukasz Wojciechowski i Maciej Siuda we współpracy ze studentami Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej. Miedzy szczękami i stosami owoców na trzy dni pojawiły się prace artystów: Projekty inspirowane będa handlem, filozofią „zrób to sam”, gospodarką pomysłowości i samoorganizacją. Nad straganami od strony ulicy Ptasiej pojawi się napis-chwast Olafa Brzeskiego, stragan z plastikowymi serami produkowanymi na bazarze w druku 3D przez Janka Simona, rzeźba JET-LAG Kamy Sokolnickiej w straganie zamienionym w galerię white-cube oraz buda Hot-Fruits autorstwa Studio Noviki. Niektóre ze straganów zostaną zaanektowane przez fryzjerkę-poetkę Ilonę Witkowską, autorkę Hymnu Bazaristanu czy stragan-konfesjonał Anny Kaplińska-Struss. Powstanie także Konstytucja Bazaristanu we współpracy Mateusza Kokoszkiwicza i kupców. Na dachach straganów pojawią się hasła autorstwa kupców i Przemka Witkowskiego widoczne z lotu ptaka i w google-map oraz tablica informacyjna Przemka Filara - zachęcali do wizyty na targu twórcy Bazaristanu. Tekst kuratorski BAZARISTAN to wspólnota kupiecko-artystyczna, która powstała w tym roku we Wrocławiu w ramach działań Laboratorium Sztuki i Architektury i Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016. BAZARISTAN rozwija projekt architektoniczno artystyczny ochrony i rozbudowy istniejącego targu przy ul. Ptasiej, który łączy sztukę, architekturę, ekonomię i codzienność.BAZARISTAN jest inicjatywą, która obejmuje targowisko na Ptasiej ochroną. Żeby ocalić bazar od likwidacji lub zamknięcia go w aseptycznej hali przygotowujemy projekt rozbudowy, który na zasadzie społecznej, horyzontalnej rzeżby połączy na nowo architekturę, sztukę, ekonomię społeczną z działaniami kupców i artystów. Nasza kolektywna praca łączy architekturę, sztukę i codzienność w zupełnie nowy asamblaż, który uwalnia architekturę z getta ekspertów, inżynierów i zamkniętych biur do szerszej debaty o kulturze i przestrzeni miasta. BAZARISTAN wypracowuje nową metodę budowania architektury opartej o wielość, współdziałanie, kontakty realne i cielesne wynikające ze zrozumienia całej złożoności sytuacji społecznej i ekonomicznej miasta.Historia targu zaczyna się w 1989 na Nadodrzu, na placu, który pozostał po wyburzonych kamienicach i przypomina historię wielu innych bazarów, które oddolnie wyłoniły się w lukach miasta po transformacji. Plac wyłożono betonowymi płytami, po pewnym czasie pojawiło się kilka samochodów, które nielegalnie sprzedawały towary z bagażnika i wystawek na ceratach. W 1995 roku powołano spółkę i targowisko zostało zalegalizowane. Dziś targ na Ptasiej po latach dobrobytu zaczyna podupadać i jego przyszłość jest niepewna. Stare kioski nie spełniają obowiązujących norm, utrudniając kupcom handel i konkurowanie z supermarketami. Dachy przeciekają, zimą klienci wolą robić zakupy w ogrzanych i doświetlonych sklepach, kolejne kioski pustoszeją. Mimo tej sytuacji targ przy Ptasiej wciąż pozostaje lokalnym centrum. Tu pracuje ponad trzydziestu drobnych przedsiębiorców, tu spotykają się sąsiedzi z okolicy, tu można kupić torbę ziół za sześć złotych, truskawki prosto z pola i najlepsze kiszone ogórki w dzielnicy. Ale targ na Ptasiej to nie tylko miejsce wymiany towarów i usług. To też nieformalne miejsce spotkań, performance zbiorowości, ucieleśnienie kontaktów, gdzie realny pieniądz staje naprzeciw realnego towaru, a ruch mas kupujących i sprzedających wzbudza specyficzny stan ferworu i przyjemności. Spontaniczna architektura istniejącego bazaru jest kwintesencją gospodarki pomysłowości i filozofii "zrób to sam". Kolejne dobudówki, narastające warstwy blachy falistej, samo-organizujące się ścieżki pomiędzy skrzynkami tworzą nieformalny, mozaikowy świat, w którym czas płynie wolniej.(Aleksandra Wasilkowska) BAZARISTANWystawa podsumowująca projekt przebudowy targowiska na Nadodrzu we WrocławiuBWA Dizajn Wrocław, ul. Świdnicka 2-4, WrocławWystawa czynna do 16 września 2013artyści/uczestnicy: Kama Sokolnicka, Olaf Brzeski, Slavs and Tatars, Jan Simon, Przemysław Filar, Mateusz Kokoszkiewicz, Noviki, Marian Misiak, Kuba Suchar, Romek Rutkowski, Łukasz Wojciechowski, Maciej Siuda, Aleksandra Wasilkowska, Ilona Witkowska, Przemysław Witkowskikuratorka/architektka: Aleksandra Wasilkowskawspółpraca: Karol Jurkanis, Michał Mądry, Tomek Bojęć, Aleksandra Czupkiewicz, Aleksandra Daniłoś, Paweł Szyszka, Daria Pietryka, Marta Zatoka, Małgorzata Bieńkowska, Maria Wawer (studenci Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej)projekt plakatu: Studio Novikiorganizator: Wrocław 2016 Europejska Stolica KulturyWięcej informacji: www.shadowarchitecture.com oraz www.facebook.com/Bazaristan