i
Nagroda European Prize for Urban Public Space dla Centrum Dialogu Przełomy
W lipcu 2016 roku ogłoszono laureatów European Prize for Urban Public Space 2016. Najważniejszą nagrodę dla najlepiej zaprojektowanych przestrzeni publicznych Europy otrzymały ex aequo dwie realizacje - Centrum Dialogu Przełomy w Szczecinie projektu KWK Promes oraz Odtworzenie termalnego systemu nawadniania sadów i ogrodów w Caldes de Montbui w Hiszpanii według koncepcji Cavaa Arquitectes. Tym samym, w przeciągu dwóch lat architektura w Polsce została nagrodzona dwoma najbardziej prestiżowymi europejskimi laurami – dla architektury i przestrzeni publicznej, w dodatku za obiekty znajdujące się w tym samym mieście, po dwóch stronach jednej ulicy. Ponadto po raz pierwszy w historii prestiżowego konkursu European Prize for Urban Public Space realizacje oceniane były przez jury, w którego składzie znalazła się reprezentantka Polski – redaktor naczelna „Architektury-murator” Ewa P. Porębska.
i
Centrum Dialogu Przełomy z Nagrodą World Building of the Year 2016
To jednak nie koniec sukcesów Szczecina i Roberta Koniecznego. Centrum Dialogu Przełomy zdobyło prestiżowy tytuł The World Building of the Year 2016 na Światowym Festiwalu Architektury w Berlinie, jednej z najgłośniejszych i najbardziej promowanych międzynarodowych imprez architektonicznych, organizowanej przez koncern medialny EMAP, wydawcę m.in. czasopisma „Architectural Review”.
i
Polscy studenci docenieni w Young Talent Architecture Award
W 2016 roku Fundacja im. Miesa van der Rohe ustanowiła nagrodę mającą na celu uhonorowanie najlepszych projektów dyplomowych, obronionych na europejskich uczelniach. W finale pierwszej edycji konkursu znalazło się trzech Polaków. Dwóch z nich otrzymało nagrody główne - Iwo Borkowicz za projekt A Symbiotic Relation of Cooperative Social Housing and Dispersed Tourism in Havana Vieja, zgłoszony przez uczelnię Katolicki Uniwersytet w Leuven (Belgia) i Tomasz Broma za projekt S'lowtecture: housing structure, Wroclaw – Zerniki obroniony na Politechnice Wrocławskiej i zgłoszony przez prof. Elżbietę Trocką-Leszczyńską.
i
Honorowa Nagroda SARP 2016
Honorowa Nagroda SARP to najważniejsze wyróżnienie przyznawane polskim architektom od 1966 roku za całokształt twórczości. W tym roku otrzymał ją architekt Stanisław Deńko. Nagrodę przyznano za wieloletnią wybitną twórczość w dziedzinie sztuki architektury oraz charyzmatyczną działalność na polu dydaktyki.
i
Polskie projekty na 15. Biennale Architektury w Wenecji
Na tegorocznym Biennale Architektury w Wenecji nie zabrakło polskich projektów. Dwa główne to Fair Building w polskim pawilonie oraz Let’s talk about garbage na wystawie kuratorskiej w Arsenale (Hugon Kowalski i Marcin Szczelina). Ta druga była poświęcona globalnej nadprodukcji śmieci oraz alternatywnych strategii rozwiązania problemu odpadów za pomocą architektury. Podczas gdy większość zachodnich wystaw prezentowała albo studia przypadku rozwiązań dla Trzeciego Świata, albo eksperymentalne koncepcje, Polacy skupili się na kwestiach globalnych i interdyscyplinarnych – pisała dla „A-m” nr 12/2016 Monika Arczyńska.
Kolejnym polskim akcentem była wystawa Time Space Existence – jedno z oficjalnych wydarzeń towarzyszących 15. Biennale. Na zaproszenie organizatorów - holenderskiej Global Arts Affairs Foundation, swoje koncepcje zaprezentowało sto pracowni z całego świata. Pośród międzynarodowych pracowni, takich jak Ricardo Bofill, White arkitekter czy Peter Eisenman, znaleźli się także architekci z Polski. Swoje projekty pokazali architekci z biura Ingarden & Ewý oraz Maciej Jakub Zawadzki, założyciel pracowni KAMJZ.
Uzupełnieniem i alternatywą dla międzynarodowej wystawy było Biennale Urbana, do którego działań w 2016 roku dołączyła sekcja polska Fontego de’ Polacchi. Wśród opracowanych przez nią tematów znalazły się Codzienny urbanizm i fenomen ogrodów działkowych.
Z kolei w ramach festiwalu BORDERS, można było oglądać wystawę biura JEMS Architekci, której towarzyszyła prezentacja książki poświęconej realizacjom pracowni.
i
Raport polskich studentów o stanie globalnej architektury
To pierwszy tak obszerny raport o stanie architektury światowej. Publikacja jest wynikiem warsztatów Udane Przedsięwzięcia zorganizowanych przez nasz miesięcznik „Architektura-murator” we współpracy z Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie. Publiczna prezentacja raportu odbyła się 15 grudnia w Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki. Wybrani w otwartym konkursie studenci z uczelni w całym kraju zwiedzili wszystkie prezentowane w 2016 roku w Wenecji pawilony narodowe, pozyskali odpowiedzi z rozesłanych do kilkudziesięciu zagranicznych architektów i kuratorów ankiet oraz zebrali dodatkowe dane; na tej podstawie stworzyli ponad 300 stronicowy raport o aktualnym stanie i wyzwaniach architektury na świecie. Cały projekt trwał 8 miesięcy. 15 grudnia w Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie, w ramach spotkania podsumowującego wydarzenie, przedstawione zostały najciekawsze przykłady architektonicznych przedsięwzięć w różnych krajach, wnioski wynikające z ankiet, również w ujęciach statystycznych. Pobierz broszurę.
i
Nowe Zabytki Warszawy
W sierpniu bieżącego roku do gminnej ewidencji zabytków trafiło 90 nowych obiektów. Pod ochronę trafiły m.in. osiedle Sady Żoliborskie, Muzeum Plakatu, podziemna część dworca Warszawa-Śródmieście, charakterystyczny „Młotek” – budynek mieszkalny przy ulicy Smolnej 8 czy pawilon wystawienniczo-konferencyjny SARP. Przeważają w tym gronie budynki, które powstały po 1956 roku, a zatem obiekty, które reprezentują nurt powojennego modernizmu. To kolejny krok w stronę ocalenia wybitnych przykładów modernistycznej architektury, która dotychczas nie podlegała żadnej ochronie. Dzięki współpracy wielu warszawskich organizacji i instytucji, m.in.: Tu było, tu stało, Stowarzyszenie Masław, Towarzystwo Opieki nad Zabytkami oraz Miasto, Muzeum Sztuki Nowoczesnej
i
Pierwsza edycja Nagrody Architektonicznej Prezydenta Warszawy
Od 2016 roku Warszawa ma swoją nagrodę architektoniczną przyznawaną twórcom i architektom, których prace wzbogaciły krajobraz stolicy. Grand Prix przyznano wystawie "Spór o odbudowę" zorganizowanej przez stołeczne Muzeum Sztuki Nowoczesnej i Muzeum Warszawy.
i
Europejska Stolica Kultury 2016
Architektura była jednym z kluczowych elementów programu ESK 2016. Mam nadzieję, że po roku ESK, prócz materialnego „hardwearu” – ponad 30 zrealizowanych budowli i nowo powstałych miejsc, prócz kawałka miasta na Nowych Żernikach – zostanie rozbudzony apetyt na codzienną rozmowę o architekturze i przestrzeni – powiedział kurator programu architektonicznego ESK Zbigniew Maćków w wywiadzie opublikowanym w „Architekturze-murator” 2016 roku. W ramach ESK odbyły się dziesiątki wydarzeń. Wrocław odwiedzili m.in. Kees Christiaanse, Hani Rashid oraz Anne Lacaton. W Muzeum Architektury zaprezentowano wystawy Lwów 24 czerwca 1937. Miasto, architektura, modernizm oraz Patchwork. Architektura Jadwigi Grabowskiej-Hawrylak. W ramach konferencji Kościół. Piękno i Kicz, rozmawiano o współczesnej sztuce sakralnej w Polsce i na świecie. Okazją do spojrzenia na architekturę sakralną dziś stał się też konkurs na projekt kościoła na Nowych Żernikach we Wrocławiu zorganizowany przez ESK i SARP.
i
Otwarcie Centrum Spotkania Kultur w Lublinie
1 października 2016 roku odbyło się uroczyste otwarcie Centrum Spotkania Kultur zaprojektowanego przez lubelską pracownię Bolesława Stelmacha. Tym samym zakończyła trwająca ponad 40 lat budowa największej instytucji kulturalnej regionu. Przekrojowa prezentacja obiektu znalazła się w „Architekturze-murator” nr 8/2016.
i
Otwarcie Hali Koszyki w Warszawie
21 października miało miejsce otwarcie Hali Koszyki w Warszawie. „Nasze podejście to naturalna, krytyczna kontynuacja” - piszą autorzy projektu, w ramach którego do oryginalnych, odrestaurowanych elementów hali, dodano nową kubaturę. Szeroka prezentacja budynku znajdzie się w styczniowej „Architekturze-murator”
i
Najlepsze realizacje na Śląsku 2016
W tym roku w jury pod przewodnictwem Marleny Wolnik znaleźli się Jerzy Szczepanik-Dzikowski, Łukasz Zagała, Radosław Fikus, Mariusz Komraus i Arkadiusz Płomecki. Grand Prix sędziowie przyznali pracowni jojko+nawrocki architekci za budynek przedszkola w Paniówkach.
Dworzec Łódź Fabryczna
Po pięciu latach budowy otwarto nowy dworzec kolejowy Łódź Fabryczna. Najbardziej charakterystycznym elementem nowego budynku są przeszklone przekrycia w formie falującej paraboli, większość funkcji nowego dworca rozplanowano pod ziemią. Budowę dworca Łódź Fabryczna, który powstał w ramach realizacji tzw. Nowego Centrum Łodzi, zaprezentowaliśmy w dziale Warsztat w „Architekturze-murator” nr 6/2015.
i
Książkowe premiery
Rok 2016 nie zawiódł pod względem nowych architektonicznych publikacji – na co raz bogatszym rynku ukazały się kolejne albumy, monografie i kluczowe teksty teoretyczne. Ich zestawienie zamieściliśmy w osobnym podsumowaniu TU.
i
Rok 2016 w „Architekturze-murator”
W 2016 roku zorganizowaliśmy trzy duże wydarzenia architektoniczne. Oprócz warsztatów studenckich Udane Przedsięwzięcia, były to dwie wystawy. Pierwsza z nich to 22 czerwca 2016 roku w Filharmonii im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie Architektura muzyką przestrzeni. Dwutorowy projekt prezentował relacje między dźwiękiem a przestrzenią architektoniczną na przykładzie pięciu wybitnych sal koncertowych Europy oraz wizualno-dźwiękową pracę Katarzyny Krakowiak, dedykowaną filharmonii w Szczecinie. Druga to podróżująca wystawa Polska.Architecture przygotowana przez redakcję miesięcznika „Architektura-murator” wraz z Departamentem Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP. Ekspozycja była prezentowana m.in. w takich krajach jak Chiny, Azerbejdżan, Macedonia, Irlandia, Białoruś czy Austria, a także we wrocławskim Muzeum Architektury i w galerii GAGA w Krakowie.
W 2016 roku nasi redaktorzy wzięli też udział w wielu wydarzeniach w Polsce i zagranicą. Helsinki Design Week, targi ceramiki Cevi Sama w Walencji, wystawa Polska.Architecture w Kantonie, Mińsku i Wiedniu, wystawa In the End: Architecture. Journeys through Time 1959 - 2019 w Architekturzentrum w Wiedniu, 15. Biennale Architektury w Wenecji to tylko kilka z nich.
ŚWIAT
Nagroda Pritzkera dla Alejandro Araveny
Chilijczyk Alejandro Aravena najpierw został ogłoszony kuratorem 15. Biennale Architektury w Wenecji, a niedługo później otrzymał jeden z najważniejszych architektonicznych laurów – amerykańską Nagrodę Pritzkera. Doceniono go za działania zmierzające ku rozwiązaniu kluczowych problemów, z jakimi mierzą się projektanci w XXI wieku.
Odejście Zahy Hadid i wypowiedzi Patricka Schumachera
Brytyjska projektantka irackiego pochodzenia zmarła nagle w wieku 65 lat. Była ikoniczną postacią dla współczesnej architektury, a także pierwszą kobietą, która otrzymała Nagrodę Pritzkera oraz Złoty Medal RIBA. Do historii przejdą też wypowiedzi Patricka Schumachera, który po śmierci architektki został dyrektorem w pracowni Zaha Hadid Architects. Podczas Światowego Festiwalu Architektury w Berlinie wygłosił wykład zawierający postulaty prywatyzacji przestrzeni publicznej i likwidacji budownictwa socjalnego. Pracownia odżegnała się od słów architekta, zaznaczając, iż są to jego prywatne opinie.
Ikony architektury nowoczesnej na liście światowego dziedzictwa UNESCO
Wśród obiektów wpisanych w tym roku na listę światowego dziedzictwa UNESCO znalazło się 17 realizacji Le Corbusiera oraz zespół budynków w Pampulha zaprojektowany przez Oskara Niemeyera.
Paulo Mendes da Rocha doceniony
Urodzony w 1928 roku brazylijski architekt Paulo Mendes da Rocha otrzymał Złotego Lwa za 15. Biennale Architektury w Wenecji całokształt twórczości oraz Złoty Medal RIBA 2017.
Zakończenie budowy Filharmonii nad Łabą w Hamburgu
Pod koniec października ogłoszono zakończenie budowy Filharmonii nad Łabą w Hamburgu. Huczna inauguracja ma się odbyć w dniach 11 i 12 stycznia 2017 roku, a już 1 stycznia zabrzmi „Sounddown” – dźwiękowe odliczanie ostatnich 1.000.000 sekund pozostałych do otwarcia.
Nowe muzea
W 2016 roku zakończyła się rozbudowa kilku ważnych placówek muzealnych, m.in. Tate Modern wg projektu pracowni Herzog & de Meuron, SFMOMA powiększonej o część zaprojektowaną przez biuro Snøhetta i Szwajcarskiego Muzeum Narodowego według projektu Christ & Gantenbein. Nowe siedziby otrzymały także Narodowe Muzeum Historii i Kultury Afroamerykańskiej w Waszyngtonie zespołu Freelon Adjaye Bond oraz SmithGroup oraz Muzeum Sztuk Pięknych projektu Estudio Barozzi Veiga.
VIA 57 West w Nowym Jorku najlepszym wieżowcem świata
W tegorocznej edycji konkursu The International Highrise Award 2016, w którym wyłaniane są najlepsze wieżowce świata nagrodę otrzymał budynek VIA 57 West w Nowym Jorku projektu BIG - Bjarke Ingels Group.
