Kontynuujemy zaplanowany z okazji 25-lecia „Architektury-murator” cykl publikacji na temat przyszłości architektury wobec wyzwań XXI wieku. W lutowym numerze wybór istotnych w tym kontekście książek – a ponieważ dokonali go światowej klasy krytycy, badacze i wykładowcy, więc rozpiętość wybranej przez nich tematyki nie powinna zaskakiwać. Od Four Walls and a Roof Reinera de Graafa polecanej przez Ole Boumana (Te wypowiedzi są często smutne, ale też przenikliwe i niezaprzeczalne. A jednak zaprzeczają im cały czas właściwie wszyscy architekci we wszystkich miejscach, w których mamy do czynienia z architekturą) po osiem nieodzownych dla zrozumienia współczesności, zdaniem Petera Cachola Schmala, książek Daniela Suareza (Po takiej lekturze można popaść w fatalizm, ale przynajmniej zniknie naiwne oczekiwanie korzyści związanych z technologicznym postępem). Polecamy, nie tylko do postawienia na półce!
Ewa P. Porębska
Hotel Warszawa
Podstawowe zadanie, przed którym stanęli architekci, wiązało się z trudnym pytaniem o stylistyczną tożsamość budynku. Zarówno ta przedwojenna, jak i późniejsza miała swój wyraz i stanowiła ważne dziedzictwo – o pełnej dylematów, najnowszej modernizacji dawnej siedziby Towarzystwa Ubezpieczeń Prudential, piszą Krzysztof Mycielski i Marcin Kwietowicz. W numerze także wypowiedź współautora projektu, Michała Grzybka, a także historia obiektu w świetle zmian politycznych.
Kamienica na Nieporęckiej w Warszawie
Na warszawskiej Pradze-Północ powstała nieduża plomba z charakterystycznymi wykuszami. Budynek zajął pierwsze miejsce w kategorii obiekt mieszkalny w konkursie o Nagrodę Architektoniczną Prezydenta m.st. Warszawy – pisze Beata Tylec-Skórka.
Biblioteka Publiczna w Warszawie Wesołej
Ten niezwykle minimalistyczny w formie budynek jest dowodem, że nawet przy ograniczonym budżecie i niewielkich rozmiarach prostymi środkami można stworzyć obiekt funkcjonalny, a przy tym nie pozbawiony indywidualności – pisze Jerzy S. Majewski.
Biurowiec Retro Office we Wrocławiu
Pozornie bardzo współczesny biurowiec jest pełen odniesień do architektury Wrocławia z początku XX wieku. Są nimi ekspresja betonu, zaokrąglone narożniki budynków przy skrzyżowaniach ulic czy rytmiczna, modułowa artykulacja elewacji – pisze Aleksandra Czupkiewicz.
Dom w Zielonej Górze
Intencją architektów było maksymalne otwarcie wnętrza na przyrodę. Dzięki dobrze przemyślanemu syste-mowi przeszkleń domownicy mogą odnieść wrażenie, że znajdują się w środku lasu, a nie na skraju podmiej-skiego osiedla – pisze Tomasz Głowacki.
Zgubiony nastrój epoki – o hotelu Warszawa Marcin Kwietowicz
Przywrócono pierwotną kompozycję bryły budynku. Wieżę głównego korpusu ujęto w ryzality o charaktery-stycznych dla międzywojnia wertykalnych oknach, usunięto zaś socrealistyczny portyk i towarzyszące mu kariatydy. Jedynym nowym akcentem fasady są portale wejść, wykończone polerowaną miedzianą blachą. Choć detal nawiązuje do pierwowzoru, to radykalne uproszczenie formy i użycie modnego materiału sprawiają, że nie ma wątpliwości co do jego współczesnego pochodzenia – pisze Marcin Kwietowicz.
Skazani na kompromis – o hotelu Warszawa Krzysztof Mycielski
Autorzy musieli się odnaleźć pomiędzy komercyjnymi oczekiwaniami inwestora, brakiem restrykcyjnych wy-tycznych konserwatorskich a szacunkiem do przeszłości. Nie mogąc pójść drogą precyzyjnej rekonstrukcji, zaproponowali w budynku szereg ciekawych rozwiązań, przywołujących ducha pierwotnej budowli – pisze Krzysztof Mycielski.
Odkryte fundamenty – o koncepcji hotelu Warszawa Michał Grzybek
Odkryte stopy fundamentowe stanowią dziś atrakcyjny element wnętrzarski w restauracji Warszawskiej, znajdującej się w podziemiach hotelu. Ponadto udało się wyeksponować inne fragmenty zabytkowej kon-strukcji projektu prof. Stefana Bryły, takie jak stalowe, spawane słupy w holu wejściowym, żelbetowe słupy i belki na kondygnacjach podziemnych czy stropy Isteg w pokojach hotelowych – pisze Michał Grzybek.
Trzy wcielenia Prudentialu – Tomasz Żylski
Przed wojną najwyższy budynek w Polsce, później socrealistyczny hotel z 270 pokojami dla nowej klasy pracującej, a ostatnio hotel pięciogwiazdkowy, mieszczący 142 ekskluzywne apartamenty. Historia obiektu w wymowny sposób ilustruje zmiany zachodzące w naszym kraju – pisze Tomasz Żylski.
Z książkami w przyszłość architektury
Siedmiu zagranicznych krytyków, badaczy i wykładowców wybrało specjalnie dla nas najważniejsze książki, które wskazują nowe drogi architekturze, mówią o jej roli w globalnym świecie i palących problemach, a także o perspektywach zawodu architekta. To zaskakująco różnorodne recenzje-podsumowania – od gorzkich diagnoz przez konstruktywne podpowiedzi po złowieszcze przepowiednie dotyczące świata nowych technologii.
Architektoniczny spór o demokrację – Sąd Najwyższy i Trybunał Konstytucyjny
Postanowiliśmy przypomnieć, jak wygląda architektura kluczowych dla polskiej sprawiedliwości siedzib organów władzy. Zapewne niewiele osób pamięta, że architektoniczny spór wokół budowy gmachu Sądu Najwyższego, powstałego na podstawie konkursu SARP z 1991 roku był prawie tak gorący, jak wywołana ustawą z grudnia 2017 roku niezgoda wokół zasad jego działania – pisze Ewa P. Porębska.
Architektura odzyskanej niepodległości
Rocznica stulecia odzyskania niepodległości – nie tylko nasza, ale i innych sąsiednich narodów – stała się pretekstem do zorganizowania w Krakowie wystawy Architektura niepodległości w Europie Środkowej. Klu-czem i motywem przewodnim ekspozycji jest słowo nowe, odmieniane przez wszystkie przypadki i stanowiące nagłówek kolejnych sekcji prezentacji: nowa geografia, nowe państwa, nowe domy, wreszcie nowy człowiek i nowa architektura – relacja Piotra Lewickiego i Kazimierza Łataka.
Backstage Menis Arquitectos
Tajniki warsztatu hiszpańskiego architekta Fernanda Menisa odsłoniła wystawa Backstage. Menis Arquitectos, prezentowana od 8 grudnia do 16 stycznia w berlińskim Forum Architektury Aedes. Na ekspozycji można było zobaczyć zarówno makiety obiektów ukończonych, jak i niezrealizowanych. Ich cechą wspólną jest charakteryzująca się wyjątkową ekspresją rzeźbiarska forma, kryjąca jednak przeprowadzony z niezwykłą skrupulatnością proces analityczny.
25 lat Programu Tennessee
Konferencję Współczesna praktyka i badania w pracach studentów zorganizowano w Krakowie z okazji trwającego już 25 lat programu wymiany studentów między uczelniami College of Architecture & Design University of Tennessee w Knoxville a Wydziałem Architektury Politechniki Krakowskiej. Oprócz podsumowania dotychczasowej współpracy ustalono, że Program Tennessee zostanie rozbudowany o kolejne elementy.
Nowy kampus Głównego Urzędu Miar w Kielcach
W konkursie na projekt Świętokrzyskiego Kampusu Laboratoryjnego Głównego Urzędu Miar zwyciężyła pra-cownia BDM Architekci.
Centrum Lokalne Bazar Rogatka w Warszawie
Władze Warszawy i stołeczny SARP zorganizowały konkurs na zagospodarowanie dawnego bazaru na Pradze. Zwyciężyła koncepcja Zuzanny Szpocińskiej, Tomasza Marciniewicza, Krzysztofa Kamienobrodzkiego, Jerzego Grochulskiego i Grzegorza Rejniaka.
Plac Dworcowy w Opolu
Plac Dworcowy w Opolu zostanie zaaranżowany na nowo według projektu pracowni MASZ i SN Architekci.
Centrum kultury Twórcza Twarda w Warszawie
Pracownia Kalata Architekci zwyciężyła w konkursie na koncepcję siedziby centrum kultury Twórcza Twarda w Warszawie.
Zespół biurowy Forest w Warszawie
Na pograniczu Woli, Śródmieścia i Żoliborza powstanie nowy kompleks biurowy projektu HRA Architekci
Atlas zum Stadtebau
Dzieło Vittoria Magnano Lampugnaniego i jego docentów poświęcone jest fenomenowi przestrzennemu eu-ropejskiego miasta. Zdaniem autorów, jego struktura skupia się wokół placów i ulic. Badacze objechali Europę od Helsinek po Neapol. Skupili się na nietracących na znaczeniu i atrakcyjności przestrzeniach historycznych, po miejsca ukształtowane w okresie międzywojennym. Wszystkie wybrane punkty zostały precyzyjnie zinwentaryzowane i posegregowane względem ich rangi w mieście – recenzja Grzegorza Stiasnego.
Walkscapes. Walking as an Aesthetic Practice
Książka Francesca Careriego przedstawia genezę urządzania świata przez człowieka, wychodząc od kultury nomadów, by potem przeciwstawić ją kulturze osadniczej. Autor znajduje wspólne wątki w dziełach nomadów, sytuacjonistów i współczesnych artystów land artu, rzuca nowe światło na współczesną przestrzeń, rozproszoną i trudną do zidentyfikowania, w której cechy osiadłego trybu życia zanikają – recenzja Urszuli Forczek-Brataniec.
Sztuka cenniejsza niż złoto
Dzięki książce Jana Białostockiego doznałam olśnienia i fascynacji spójnością rozwoju cywilizacyjnego, wyda-rzeń historycznych i ich wyrazu w postaci dzieł sztuki. To wyjątkowa podróż w czasie i przestrzeni, gdzie ar-chitektura znajduje należne jej miejsce – recenzja Urszuli Forczek-Brataniec.
Dziwna myśl w mej głowie
Opisy miasta Orhana Pamuka to fenomen. Przemawiają do wyobraźni ze zdwojoną siłą dzięki architektonicznej świadomości i wyobraźni autora. Interesują go zjawiska zachodzące w przestrzeni, ale i ona sama oraz jej moc sprawcza – recenzja Urszuli Forczek-Brataniec.
Legenda żeglujących gór
Paolo Rumiz klucząc wśród grzbietów Alp i Apeninów, stanowiących kręgosłup terytorium Włoch, pokonuje dystans 8000 km. Przedstawia obraz kraju widziany z innej perspektywy. Odwiedza ludzi, obserwuje i notuje. Opisuje „bożych ogrodników”, pełnych szacunku do natury i żyjących z nią w zgodzie na długo przed po-wstaniem pojęć ekologiczny czy zrównoważony – recenzja Urszuli Forczek-Brataniec.
Twórcy i dzieła Warszawskiej Szkoły Architektury. 1915-2015
Czy szukanie wspólnego mianownika dla faktu ukończenia tej samej wyższej szkoły legitymizuje i współokre-śla grupę dorosłych ludzi, o własnych, często rozbieżnych drogach zawodowych i czy zespolenie ich pod jednym szyldem nie jest ograniczaniem rozmiarów etykiety? Książka Konrada Kuczy-Kuczyńskiego pokazuje, że „protokół rozbieżności” jest nieograniczony – recenzja Hanny Faryny-Paszkiewicz.