W bieżącym numerze „Architektury-murator” przyglądamy się mechanizmom kształtowania miast w Polsce. Tym tematem zajmowaliśmy się na przestrzeni lat wielokrotnie; we wszystkich publikacjach pojawiają się te same nuty niemożności – brak całościowych wizji, mechanizmów, wielość i sprzeczność interesów. Jest jednak wyraźny nowy wątek – działalność aktywistów miejskich. O partycypacji mówi się w Polsce oczywiście od dawna, ale nigdy do tej pory nie była tak widoczna. Jak wpłynie na planowanie miast? Zaczynamy mówić o mieście zwartym, o jakości powietrza, o parkach, o czasie dojazdów, twierdzi Artur Celiński, politolog. I jednocześnie dodaje nie zapominajmy, że ten powrót do pozabranżowych dyskusji o mieście nastąpił 8-9 lat temu, więc dajmy sobie jeszcze trochę czasu, aż będziemy w stanie tę dyskusję jakoś podsumować. To prawda, budowa miasta wymaga czasu i rozwagi. Ale też szeroko rozumianych badań i analiz, bowiem to właśnie strefa badań, powtarzając za włoskim architektem i urbanistą Stefano Boerim – wchłania wszystko, otwiera przyszłość i poszerza wybór.
Ewa P. Porębska
- REALIZACJE
-
Biurowiec Nowy Świat 2.0 w Warszawie
Nowy biurowiec wraz z dawnym Domem Partii i jego zrewitalizowanym dziedzińcem ma szansę przekształcić się w miejsce przyjazne i miastotwórcze, dobrze wykorzystując atuty swojej śródmiejskiej lokalizacji – o urbanistycznych walorach obiektu, jego kontekstualnej architekturze i publicznych funkcjach piszą Krzysztof Domaradzki i Krzysztof Mycielski. -
Historia miejsca
Reprezentacyjna południowa fasada Domu Partii miała otwierać się na plac Trzech Krzyży i panoramiczny widok Alej Ujazdowskich. Dziś odbija się w przeszklonej elewacji nowego biurowca, współtworząc kameralne wnętrze urbanistyczne w śródmieściu Warszawy – pisze Tomasz Żylski. -
Kulisa miejska – o projekcie biurowca Nowy Świat Andrzej M. Chołdzyński
Projekt ma ambicję wzbogacenia Traktu Królewskiego o prostopadłą doń, rzeźbiarską i ekspresyjną strefę otwierającą Trakt Królewski na Park na Książęcem. Budynek przekształca miejsce dotychczas uznawane za zapleczowe i peryferyjne w przestrzeń rozpoznawalną i posiadającą własną tożsamość – pisze główny projektant budynku Andrzej M. Chołdzyński. -
Dobra zmiana w Śródmieściu – o biurowcu Nowy Świat Krzysztof Domaradzki
Budynek dobrze wykorzystuje potencjał miejsca – stwarza pierzeję nowego pasażu łączącego Nowy Świat ze skarpą i parkiem na tyłach Muzeum Narodowego. Daje szansę na zaktywizowanie mało znanej uliczki – alei Stanisława Lorentza między gmachem KC a Muzeum. Wykorzystuje także potencjał ukryty w dawnym Domu Partii, uzupełniając sekwencję trzech wnętrz urbanistycznych – pisze urbanista Krzysztof Domaradzki. -
Architektoniczny zwornik – o biurowcu Nowy Świat Krzysztof Mycielski
W inwestycji tej, w dużej mierze polegającej na kilku przemyślanych interwencjach, nie chodziło jedynie o wąski budynek, dzięki któremu wyzyskano dodatkową kubaturę. Tematem był kluczowy dla Śródmieścia pokaźny kwartał pomiędzy Książęcą, Nowym Światem a Alejami Jerozolimskimi. Chociaż architektonicznie zdarzyło się tu niewiele, dla uczestników miejskiego życia zmieniło się niemal wszystko – pisze Krzysztof Mycielski. -
Modernizacja Pawilonu Czterech Kopuł we Wrocławiu
Zabytkowy budynek z 1913 roku, wykorzystywany przez ostatnie 50 lat jako zaplecze Wytwórni Filmów Fabularnych, odzyskał dawny blask i funkcję – będzie mieścić ekspozycję sztuki współczesnej Muzeum Narodowego we Wrocławiu. O realizacji pisze Łukasz Wojciechowski. -
Biurowiec Dominikański we Wrocławiu
Nowy budynek uzupełnia miejską tkankę w samym centrum Wrocławia. Szerokie arkady z ciągiem usług w parterze i otoczone ogólnodostępnymi funkcjami dziedzińce zachęcają, by uciec od zgiełku miasta i schronić się w jego wnętrzu – pisze Tomasz Głowacki. -
Dom jednorodzinny pod Opolem
Budynek tworzy klarowną kompozycję betonowych ścian i szklanych płaszczyzn. Powstała przestrzeń piękna i harmonijna, enklawa urbanistycznego uporządkowania w chaotycznym sąsiedztwie różnorodnych rezydencji – pisze Antoni Domicz. -
Ośrodek Radioterapii w Kaliszu
Standardem wykończenia wnętrz nowy kaliski pawilon przypomina ośrodek wypoczynkowy. Szpitalna przestrzeń, choć skromna, zaprojektowana została z myślą o dobrym samopoczuciu i komforcie pacjenta. Ma redukować stres i strach – pisze Grzegorz Stiasny. -
Urząd Marszałkowski w Poznaniu
W założeniu architektów nowy obiekt stanowi współczesną interpretację historycznych budynków publicznych Poznania. Główny hol wyrażać ma ideę ogólnodostępnego miejskiego placu, a w pełni przeszklone elewacje – otwartości i wspólnoty. O Urzędzie Marszałkowskim pisze Katarzyna Gucałło. -
Hotel Baltic Palace w Pobierowie
Obiekt stanął przy głównym deptaku miejscowości, wśród chaotycznej zabudowy pensjonatów i pawilonów usługowych. Swoją minimalistyczną formą silnie oddziaływuje na przestrzeń ulicy, wprowadzając nieco ładu w najbliższe sąsiedztwo – pisze Marek Sietnicki.
- KONTEKSTY
-
Kto dziś kształtuje miasto?
W ostatnich latach aktywiści coraz głośniej domagają się współudziału w podejmowaniu decyzji dotyczących miasta. Planiści i architekci stają przed koniecznością tworzenia projektów przy wsparciu, a może czasem pod nadzorem kolejnych interesariuszy. Kto podejmuje dziś decyzje o kształcie przestrzennym miasta? Jaka powinna być w tym rola mieszkańców, a jaka planistów? Czy urbaniści są jeszcze potrzebni? Czy zastąpią ich urbanolodzy i ekonomiści miejscy? Do dyskusji redakcyjnej zaprosiliśmy urbanistów Krzysztofa Domaradzkiego i Łukasza Pancewicza, architekt Marlenę Happach, eksperta samorządowego Wojciecha Kłosowskiego, socjolożkę i aktywistkę miejską Joannę Erbel oraz Artura Celińskiego z „Magazynu Miasta”. -
15 Biennale Architektury w Wenecji
Już 28 maja rozpoczyna się Międzynarodowe Biennale Architektury w Wenecji. Odpowiadając na hasło dyrektora głównej wystawy Alejandro Araveny Reporting from the front, kuratorzy ekspozycji w pawilonie polskim przedstawiają historie osób bezpośrednio zaangażowanych w proces budowlany. Prezentujemy założenia głównej ekspozycji biennale i wystawy polskiej wraz z krótką wypowiedzią komisarz Hanny Wróblewskiej.
- POLECAMY
-
Nowa architektura Warszawy. Wystawa
Plany na przyszłość. Architektura Warszawy w projektach to największa tego typu przeglądowa wystawa architektoniczna w Polsce. Ekspozycja, która pokazuje nowe stołeczne inwestycje, jest organizowana od 21 lat przez mokotowski dom kultury Centrum ŁOWICKA. -
Muzeum Narodowe – historia gmachu. Wystawa
Wystawa Marzenie i rzeczywistość. Gmach Muzeum Narodowego w Warszawie poświęcona jest historii planowania i budowy siedziby najważniejszego, najbardziej monumentalnego warszawskiego muzeum, które oddano do użytku w 1938 roku. -
Poznań Design Days
Tematem przewodnim trzeciej edycji festiwalu Poznań Design Days 2016 będzie Przestrzeń publiczna, a strefę wymiany doświadczeń i pomysłów tym razem ma stanowić samo centrum stolicy Wielkopolski. -
Miejskie wyzwania i fotografia. Wystawa
W obliczu współczesnych globalnych przemian związanych z migracją, społeczną nierównością i szybką urbanizacją, przed architekturą stoi kilka zasadniczych wyzwań, a architektoniczna fotografia odgrywa tu główną rolę jako sposób komunikacji i pośrednik między projektantami, inwestorami oraz szeroką publicznością – piszą organizatorzy wystawy Zoom! Picturing Architecture and the City. -
Wrocław – Europejska Stolica Kultury 2016
Architektura stanowi kluczowy element programu ESK 2016. Obchody stanowią okazję do podjęcia szerokiej dyskusji na temat kondycji współczesnej architektury, zasad kształtowania przestrzeni przyjaznej mieszkańcom, a także możliwości partycypacji społecznej w tym procesie. Przedstawiamy najciekawsze wydarzenia architektoniczne planowane w maju we Wrocławiu.
- CO SIĘ WYDARZYŁO
-
Konferencja ASK – edukacja architektów
Tematem spotkania była rola badań naukowych i nowoczesnych technologii w pracy i nauczaniu architektów oraz urbanistów. Podczas konferencji zaprezentowano m.in. liczne przykłady zastosowań nowych technologii, takich jak drukarki 3D, sensory, media cyfrowe, rzeczywistość wirtualna i rozszerzona – międzynarodową konferencję Education for Research, Research for Creativity, współorganizowaną przez WA PW, podsumowuje Michał Stangel. -
Wystawa Polska. Architecture w Wiedniu
Z inicjatywy Ambasady RP w Wiedniu powstała specjalna, niemieckojęzyczna wersja ekspozycji Polska. Architecture. Stolica Austrii była już piątym miastem, w którym zaprezentowano największe osiągnięcia współczesnej polskiej architektury. Honorowym gościem otwarcia był austriacki architekt Adolf Krischanitz, autor m.in. tymczasowej Kunsthalle w Berlinie, która już w 2017 roku stanie na warszawskim Powiślu, służąc jako czasowa siedziba Muzeum Sztuki Nowoczesnej. -
Konferencja GIS – dobre wnętrza i zdobycze techniki
Gośćmi szóstej edycji spotkania, organizowanego przez firmę ABplus Events, byli m.in. Claudio Nardi, autor Muzeum Sztuki Współczesnej – MOCAK w Krakowie, japoński architekt Makoto Nakayama oraz tajlandzki projektant wnętrz Nunthanut Amornpun. Specjalny wykład poświęcony wykorzystaniu współczesnych zdobyczy techniki i inżynierii w architekturze wygłosiła też Anna Żmijewska, kierownik działu Technika „A-m”. -
Biennale Architektury Wnętrz w plenerze
W ramach kolejnych edycji krakowskiego biennale wykładowcy i studenci wychodzą w plener, by projektować „wnętrze miasta”, tworzą rzeczywistość wirtualną, w którą angażują widza, odwołują się do poza architektonicznych mediów i dyscyplin. Chcemy przełamać stereotypy, które zrównują architekta wnętrz z dekoratorem, pokazać jak różne narzędzia i środki wypowiedzi potrzebne są do stworzenia projektu, który wpłynie na poprawę jakości codziennego życia – podkreślała podczas jednego z wydarzeń towarzyszących imprezie profesor Beata Gibała-Kapecka, Dziekan Wydziału Architektury Wnętrz krakowskiej ASP. -
Bunkier Sztuki – nowa odsłona
Pawilon wystawowy przy krakowskich Plantach powstał w 1965 roku według projektu Krystyny Tołłoczko-Różyskiej jako siedziba lokalnego oddziału Biura Wystaw Artystycznych. Rok temu obchodził więc swoje pięćdziesięciolecie, ale dopiero teraz można obejrzeć wystawę poświęconą jego historii. W prezentacji pod tytułem Z mojego okna widać wszystkie kopce nie zabrakło części odnoszącej się do architektury budynku – recenzja Agnieszki Skolimowskiej. -
Architektura na arena DESIGN
Atrakcją czterodniowego programu tegorocznej ósmej edycji arena DESIGN były spotkania ze światowej sławy projektantami. Ogromnym zainteresowaniem cieszył się wykład Ingi Sempé i Yana Roche, przedstawiciela nagradzanej paryskiej pracowni – LAN Architecture. W ramach cyklu Otwarte pracownie można też było dowiedzieć się, jak wygląda codzienna praca architekta. Do swoich siedzib zaprosiły dwa poznańskie biura – Mili Młodzi Ludzi oraz NMS Architekci – relacja Eweliny Jędrzejczak i Agnieszki Petzy.
- CO SIĘ PROJEKTUJE
-
Rozbudowa Muzeum Literatury w Warszawie
Biuro BDR Architekci zwyciężyło w konkursie na projekt rewaloryzacji Muzeum Literatury przy Rynku Starego Miasta w Warszawie. -
Apartamentowiec we Wrocławiu
Na Kępie Mieszczańskiej we Wrocławiu powstaje budynek mieszkalny autorstwa Maćków Pracownia Projektowa oraz FORUM Architekci. -
Rewitalizacja centrum Bogatyni
Miejski konkurs na opracowanie koncepcji zagospodarowania centrum Bogatyni na Dolnym Śląsku wygrała pracownia Pikul Architekci. -
Zagospodarowanie Wyspy Spichrzów w Gdańsku
Rozpoczęła się zabudowa północnej części Wyspy Spichrzów. Koncepcję urbanistyczno-architektoniczną opracowało biuro RKW Rhode Kellermann Wawrowsky. -
Obrotowa kładka w Gdańsku
Piesza kładka projektu Cezarego Bednarskiego połączy Wyspę Spichrzów z Długim Pobrzeżem i Głównym Miastem. -
Pawilon SARP w Katowicach
Anita Baron, Aneta Oraczewska i Patrycja Pojda zwyciężyły w konkursie na projekt pawilonu KluboGalerii SARP.
- CZYTELNIA
-
Le Corbusier, Urbanistyka
Autor, korzystając z raportów statystycznych i analiz dotyczących ruchu samochodowego, migracji, zagęszczenia, bezpieczeństwa, zdrowia i ekologii, w przystępny sposób opisuje problemy, z jakimi często i dziś nie umiemy sobie poradzić. Po prawie 90 latach Urbanistyka jest zaskakująco aktualna, co równie dobitnie świadczy o wizjonerstwie Le Corbusiera, jak i o naszej niezmiennej bezradności i niemożności określenia, dokąd zmierzamy w zabudowywaniu świata – recenzja Andrzeja Owczarka. -
Le Corbusier, W stronę architektury
Możliwość kontaktu z oryginalnym dziełem pozwala na redefinicję tego, co do tej pory pisano o Le Corbusierze i próbę zrozumienia dlaczego ktoś, kogo ogłoszono ojcem blokowisk, może obecnie być patronem luksusowej architektury. Podkreślenie roli geometrii, badanie proporcji, analiza przykładów architektury starożytnej i nowożytnej przywołują przy tym skojarzenia z traktatami Witruwiusza i Palladia – recenzja Andrzeja Owczarka. -
Deyan Sudjic, B jak Bauhaus
Książką można się delektować – czytać w dowolnej kolejności zamknięte treściowo fragmenty i znajdować w nich wiele mówiące o naszej cywilizacji związki. A są to m.in. sprawy tak różne, jak tytułowy b jak bauhaus, e jak expo, f jak film, l jak logo, m jak muzeum, o jak ornament, s jak slums, t jak tożsamość, n jak narodowa, y jak youtube – recenzja Andrzeja Owczarka. -
Alexander Gutzmer, Urban Innovation Networks: Understanding the City as a Strategic Resource
Książka łączy teorię ekonomii i zarządzania z urbanistyką i socjologią, pokazując też, niejako pomiędzy wierszami, nowe sposobności stwarzania funkcji, formy i znaczenia budynków. Gutzmer omawia rolę przestrzeni w procesie rozwijania innowacyjności firm. Nawiązując do koncepcji klasy kreatywnej Richarda Floridy z 2002 roku, pisze o nowych sposobach pracy, zamieszkania, życia towarzyskiego i rodzinnego, które dziś już można uznać za miejską codzienność – recenzja Michała Stangla. -
Filip Springer, Księga zachwytów
Główną treścią książki są tytułowe zachwyty, przyprawione czasem osobistą refleksją krytyczną autora, nad około setką dzieł pogrupowanych według regionów. Wydanie Księgi zelektryzowało nasz architektoniczny światek, podobnie jak ukazanie się trzy lata temu Lukru i mięsa. Chwalimy się między kolegami liczbą rekordów – „zachwytów Springera” – recenzja Grzegorza Stiasnego.