Clockwork orange

i

Autor: Archiwum Architektury

Ikony architektury - ikony filmu: Mechaniczna Pomarańcza

2015-02-13 10:27

Ostatnim obrazem z serii Ikony Architektury - Ikony filmu jest Mechaniczna Pomarańcza reżyserii Stanleya Kubricka. To film, który jak żaden inny ukazuje rozłam istniejący w architekturze modernizmu, mocno rzutujący na jej dokonania - pisze Adam Przywara.

Ostatnim obrazem z serii Ikony Architektury - Ikony filmu jest jeden z najbardziej znanych filmów wszechczasów — Mechaniczna Pomarańcza reżyserii Stanleya Kubricka. Jak we wszystkich filmach tego reżysera każdy element scenografii, miejsce akcji, czy inne szczegóły zostały dogłębnie przemyślane. Często dopiero po kilku seansach zauważamy istotne elementy, dzięki którym obrazy Kubricka nabierają swojej wielopoziomowości. Tak jest też z Mechaniczną Pomarańczą i jej przestrzeniami architektonicznymi.

Bohaterem filmu jest Alex DeLarge, lider grupy zbuntowanych mieszkańców Londynu przyszłości, oddających się przyjemności płynącej z przemocy wobec innych. Droogs, bo tak nazywa się grupa, pije narkotyzujące mleko+, i oddaje się nocnym aktom agresji. Miejscem działania protagonistów są wielkie betonowe struktury, brutalistyczne osiedla, z ich zakamarkami i podziemnymi pasażami handlowymi. Nie przez przypadek Kubrick osadza bohaterów w takim otoczeniu.

W trakcie jednej z przedstawionych filmie nocy, grupa kradnie samochód i wyjeżdża na wieś. Klaustrofobiczna i gęsta atmosfera zmienia się w sielankę, choć styl architektoniczny wydaje się być ten sam — angielska wieś także przyjęła modernistyczną zabudowę, jednak w jej luksusowej postaci. Do jednego z takich nowoczesnych domów wkrada się grupa DeLarge. Ich agresja kieruje się przeciw Panu Alxandrowi (pisarz) i jego żonie. Czy jednak na pewno oglądamy wyłącznie indywidualny akt terroru? Wydaje się, że scena bardzo łatwo daje się poddać uniwersalizacji, a przy okazji mówi o samej architekturze modernizmu. Bunt grupy nastolatków jest buntem klasowym skierowanym przeciw bogatym mieszkającym na prowincji, w doświetlonych i obszernych willach.

Obie strony tego ekonomicznego konfliktu reprezentowane są przez ten sam nowoczesny styl w architekturze, który wraz ze swoim rozwojem został poddany dywersyfikacji. Z jednej strony architektura awangardowa dążąca do zapewnienia wszystkim minimum potrzebnego do życia, wytworzyła swoje kalekie utopie, a z drugiej, wyspecjalizowała się w budowie drogich, ekskluzywnych willi dla wyższych klas społecznych. Mechaniczna Pomarańcza jest obrazem, który jak żaden inny ukazuje rozłam istniejący w architekturze modernizmu i mocno rzutujący na jej dokonania.