Kraków domem tlenu. Wyniki międzynarodowego konkursu na projekt centrum chorych na raka

i

Autor: Archiwum Architektury I nagroda, Nima Nian i Behdad Heydari (Iran)

Kraków domem tlenu. Wyniki międzynarodowego konkursu na projekt centrum chorych na raka

2016-03-14 10:34

Irańczycy Nima Nian i Bhdad Heydari otrzymali pierwszą nagrodę w międzynarodowym konkursie na projekt centrum chorych na raka w Krakowie. Projektanci zaproponowali niski pawilon na koncentrycznym planie, o białych, półprzejrzystych elewacjach.

W ostatnich latach coraz więcej mówi się o bardzo złej jakości powietrza w Krakowie. Poziom stężenia zanieczyszczeń znacznie przewyższa dozwolone normy. Położenie w kotlinie, duża liczba bezwietrznych dni oraz ogrzewanie węglem, przyczyniają się do powstawania smogu, a ten z kolei powoduje poważne choroby układu oddechowego.

Przedmiotem międzynarodowego, ideowego konkursu było opracowanie koncepcji pawilonu opieki dla chorych na raka płuc, które weszłoby w skład w Centrum Onkologii Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie przy skwerze Brora Hanssona w Krakowie. W niewielkim obiekcie należało zaprojektować świetlicę, bibliotekę, strefę zabaw i kuchnię. Wśród niezbędnych elementów programu znaleźć się miały także poradnia psychologiczna i gabinet pierwszej pomocy. Istotnym założeniem konkursu było nadanie obiektowi przyjaznej, domowej atmosfery, w której zarówno pacjenci, jak i ich rodzina i przyjaciele, mogliby otrzymać różnego rodzaju wsparcie.

Pierwszą otrzymał zespół Nimy Nian i Bhdada Heydariego z Iranu, którzy zaproponowali niewysoki pawilon składający się z szeregu pomieszczeń na kolistym planie, rozplanowanych koncentrycznie wokół zielonego dziedzińca. Drugie miejsce przyznano brytyjskiemu zespołowi w składzie Paul Jones i Chris Brown, a trzecie Cameron Kollath ze Stanów Zjednoczonych. Jury najwyżej oceniło powiązania stref publicznych i prywatnych, wpisanie pawilonu w parkowe otoczenie i relację do siedziby instytutu onkologii, a także indywidualną architektoniczną wizję.

W Polsce i na świecie wciąż brakuje przyjaznych centrów dla chorych na raka. Najbardziej rozbudowana sieć takich obiektów funkcjonuje w Wielkiej Brytanii pod nazwą Maggie's. Została ona powołana do życia przez Maggie Keswick i Charlesa Jencksa, znanego krytyka architektury. Zarówno on, jak Maggie Keswick, prywatnie żona Jencksa, która zmarła na raka w 1995 roku, wychodzili z przekonania, że architektura może poprawiać jakość życia pacjentów. Z inicjatywy założonej przez nich organizacji charytatywnej powstało już 15 obiektów na terenie Wielkiej Brytanii i jedno w Hong Kongu, a planowana jest budowa ośmiu kolejnych. Pierwsze centrum wzniesiono w 1996 roku Edynburgu według projektu Richarda Murphy'ego, kolejne zrealizowano m.in. w Glasgow, Londynie, Nottingham, Newcastle i Oxfordzie. Autorami ich koncepcji byli tacy architekci jak Zaha Hadid, Frank Gehry czy Richard Rogers.