Architektoniczna utopia? Siedziba miejskiej biblioteki i Akademii Sztuk Performatywnych w Aalst

i

Autor: Archiwum Architektury Utopia – Biblioteka i Akademia Sztuk Performatywnych w Aalst, proj. KAAN Architecten; fot. ©Delfino Sisto Legnani e Marco Cappelletti

Architektoniczna utopia? Biblioteka i Akademia Sztuk Performatywnych w Aalst

2018-08-22 19:57

W historycznym centrum belgijskiego Aalst stanął gmach łączący przeciwieństwa: zabytkowy obiekt z nowym skrzydłem o uproszczonej formie, a przy tym przestrzeń wymagającej ciszy i skupienia biblioteki z wymagającą wyjątkowej ekspresji szkołą performance’u. Za kanwę projektu posłużyła architektom „Utopia” Tomasza Morusa.

Nazwa obiektuUtopia – Biblioteka i Akademia Sztuk Performatywnych
Adres obiektuAalst, Belgia
AutorzyKAAN Architecten, architekci Kees Kaan, Vincent Panhuysen, Dikkie Scipio
Zespół projektowyBas Barendse, Tjerk de Boer, Sebastiaan Buitenhuis, Sebastian van Damme, Paolo Faleschini, Raluca Firicel, Narine Gyulkhasyan, Joost Harteveld, Walter Hoogerwerf, Martina Margini, Giuseppe Mazzaglia, Kevin Park, Giulia Rapizza
KonstrukcjaUTIL Struktuurstudies, Schaarbeek (Belgia)
InstalacjeStudiebureau R. Boydens NV, Brugge Sint-Michiels (Belgia)
Generalny wykonawcaGroep Van Roey NV, Rijkevorsel (Belgia)
InwestorAutonoom Gemeentebedrijf Stadsontwikkeling Aalst (AGSA)
Powierzchnia użytkowa8309.0 m²
Data realizacji (początek)2016
Data realizacji (koniec)2018

Projekt budynku wyłoniono w otwartym konkursie zorganizowanym w 2015 roku przez władze tego belgijskiego miasta. Niespełna 80-tysięczne Aalst, położone w północno-zachodniej części kraju, między Brukselą a Gandawą, znane jest głównie jako ośrodek przemysłu włókienniczego, ale słynie też jako miejsce urodzin Dirka Martensa (1446–1534), pierwszego drukarza w Południowych Niderlandach, który opublikował m.in. dzienniki Krzysztofa Kolumba, a także pierwsze wydanie „Utopii” Tomasza Morusa (1516). To właśnie do tego ostatniego dzieła odnieśli się architekci w swoim projekcie. Nowy budynek został wkomponowany w tkankę miejską, aby uwydatnić charakterystyczne nieregularne ulice i intymne przestrzenie w centrum, a także wchodzić z nimi w interakcje – tłumaczą autorzy. Dzięki nieregularnej bryle, którą wbudowano w zabytkowy budynek z drugiej połowy XIX wieku, wokół powstały trzy nowe place: wzdłuż Esplanadestraat, Graanmarkt i Peperstraat.

Cały zespół, oddany do użytku w maju 2018 roku pod nazwą Utopia – Biblioteka i Akademia Sztuk Performatywnych w Aalst, dysponuje powierzchnią 8000 m2. Główne wejście prowadzi do obszernego atrium czytelni, zaaranżowanego między historycznym obiektem i nową częścią. W tej wysokiej na trzy kondygnacje przestrzeni komunikacyjnej regały z książkami ustawiono w taki sposób, że zdają się pełnić funkcję nośną, podtrzymując stropy kolejnych pięter. Usytuowany centralnie świetlik przykryto stalową siatką, rozpraszającą silne promienie słoneczne, a jednocześnie osłaniającą wszystkie urządzenia i systemy techniczne. Akademia Sztuk Performatywnych mieści się z kolei na dwóch pierwszych piętrach, otaczających atrium. Sala baletowa, sale prób i pomieszczenia dydaktyczne mają okna na całą wysokość pomieszczeń, zapewniając spektakularne widoki na miasto, a zarazem wgląd z ulicy do wnętrza szkoły. Ten sam język wyrazu architekci zastosowali w zabytkowym budynku, usuwając szprosy okienne i znacznie obniżając zewnętrzne parapety.

Duże wyzwanie stanowiło zapewnienie odpowiedniej akustyki we wnętrzach. Aby lekcje muzyki nie zakłócały pracy przebywającym w czytelni, zastosowano podwieszane podłogi betonowe, dźwiękochłonne drzwi oraz okna z podwójnymi szybami. Budynek uzyskał certyfikat BREEAM na poziomie Excellent. Podczas realizacji wykorzystywano jedynie lokalne materiały i maszyny o niskim zużyciu energii. Gmach wyposażono ponadto w panele słoneczne, systemy pozyskiwania ciepła ze źródeł geotermalnych i wody z opadów atmosferycznych.