i
W ogłoszonym przez Rema Koolhaasa oświadczeniu dotyczącym intencji i wizji przyszłorocznej 14. Międzynarodowej Wystawy Architektury w Wenecji czytamy: „Przejście do tego, co wydaje się być rodzajem uniwersalnego języka architektury jest procesem znacznie bardziej skomplikowanym niż zwykliśmy uznawać, a uwikłane są weń znaczące spotkania kultur, wynalazki techniczne i trudno uchwytne starania, by pozostać »narodowym«.” Na spotkaniu w Zachęcie rozpoczynającym dyskusję wokół konkursu na wystawę w Pawilonie Polskim i towarzyszącej mu debacie o modernizmie, owo skomplikowanie zostało rozpoznane i radośnie przyjęte. Uważamy, że dyskusję należy kontynuować, lecz by stała się ona rzeczywiście ważnym zbiorowym głosem, musi stać się prawdziwym dialogiem, w którym uczestnicy rozmawiają ze sobą, a nie mówią obok siebie. Uważamy, że w najbliższe miesiące wszyscy zainteresowani przyszłością architektury w Polsce powinni wykorzystać napięcie pomiędzy tym, co „narodowe” (etniczne, lokalne, specyficzne...) a „uniwersalne” (globalne, powszechne...) jako punkt odniesienia dla organizowanych debat, publikacji, wystaw i innych wydarzeń. Temat zaproponowany przez Rema Koolhaasa, mimo pozornego skierowania w przeszłość jest niezwykle aktualny — w kontekście politycznych walk na peryferiach liberalno-demokratycznego świata Zachodu, pytanie o relacje centrum–peryferie, jest również pytaniem o uniwersalizm. Czy bunty w krajach Bliskiego Wschodu, Brazylii czy w Turcji są odrzuceniem uniwersalizmu czy raczej wołaniem o „inny uniwersalizm”? Ten społeczno-polityczny ferment stanowi szansę dla architektury, by jak wtedy, gdy rodził się modernizm, stała się ona pełnoprawnym obszarem walki i debaty. Architektura swoją debatę o prawo do własnego głosu, o prawo do emancypacji, o prawo do lepszego życia toczy od (co najmniej) stu lat i dziś jest czas, by tę debatę ożywić. Apelujemy do wszystkich (do fundacji, organizacji, uczelni, nieformalnych grup i samych architektów oraz krytyków architektury), którym leży na sercu przyszłość i jakość polskiej architektury, by włączyli się w tę dyskusję! Ogłoszenie wyników konkursu na wystawę w Pawilonie Polskim wydaje się być dobrym pretekstem, aby pierwszy etap dyskusji podsumować. Proponujemy zorganizowanie na początku października (w ciągu paru dni po ogłoszeniu wyników) w Zachęcie spotkania/dyskusji/mini-konferencji dotyczącej podstawowych idei Biennale Architektury zaproponowanych przez Rema Koolhaasa oraz ich możliwego wpływu na polski dyskurs architektoniczny oraz rozwój architektury w naszym kraju. Wszystkich zainteresowanych udziałem w takim wydarzeniu prosimy o kontakt oraz składanie propozycji wystąpień/referatów/tematów do dyskusji. Będziemy starali się być tak inkluzyjni, jak to tylko możliwe z techniczno-logistycznego punktu widzenia, i prowadzić otwartą i transparentną dyskusję na temat programu spotkania ze wszystkimi zainteresowanymi.Prosimy o kontakt do 10 sierpnia 2013 na adres j.wasko@zacheta.art.pl. Krzysztof NawratekKoordynator debaty Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki
