Najlepsze budynki stolicy. Wręczono Nagrodę Architektoniczną Prezydenta Warszawy
Poznaliśmy laureatów pierwszej i drugiej edycji Nagrody Architektonicznej Prezydenta Warszawy. Grand Prix otrzymała wystawa "Spór o odbudowę" zorganizowana przez stołeczne Muzeum Sztuki Nowoczesnej i Muzeum Warszawy.

Ustanowiona w tym roku Nagroda Architektoniczna Prezydenta m.st. Warszawy przyznawana jest twórcom i architektom, których prace wzbogaciły krajobraz stolicy, wyznaczając nowe standardy projektowe, przy poszanowaniu tożsamości miasta. W tym roku odbyły się dwie edycje konkursu: ocenione zostały budynki wybudowane w roku 2015 oraz realizacje z lat 2001-2014. Obiekty w obu kategoriach można było zgłaszać do 15 września. W pierwszej edycji konkursu (za lata 2001-2014) 12-osobowe jury przyznało po trzy nagrody w każdej z siedmiu konkursowych kategorii. Natomiast w drugiej edycji, za rok 2015, po jednej nagrodzie w każdej z kategorii i Grand Prix. Gala wręczenia nagród odbyła się 7 grudnia w Teatrze Polskim im. Arnolda Szyfmana.
Grand Prix w II edycji nagrody przyznano nie budynkowi, a wydarzeniu architektonicznemu. Otrzymała je siódma edycja festiwalu Warszawa w budowie, która odbyła się pod hasłem "Spór o odbudowę". Jej kuratorami byli Tomasz Fudala i Szymon Maliborski, a organizatorami stołeczne Muzeum Sztuki Nowoczesnej i Muzeum Warszawy. Ekspozycję zaprojektował Maciej Siuda. Wydarzenie poświęcone było sporowi o powojenną odbudowę stolicy – skala, zakres i forma podjętego 70 lat temu wysiłku wciąż budzi kontrowersje pośród historyków i mieszkańców, a niektóre jej konsekwencje – tak przestrzenne, jak i administracyjne – odczuwane są po dziś dzień. Ogrom i skomplikowanie tych kwestii pokazywała festiwalowa wystawa zaaranżowana w przestrzeni dawnego liceum przy ul. Emilii Plater 29, który zaprojektował Jerzy Baumiller, jeden z architektów powojennej odbudowy miasta. Zwiedzający mieli możliwość zobaczyć skalę wojennych zniszczeń, poznać szczegóły odbudowy i ujrzeć niezrealizowane wizje, ale również zapoznać się z zagranicznymi przykładami rekonstrukcji czy problemami wynikającymi z wprowadzonego w celu umożliwienia odbudowy tzw. dekretu Bieruta.
Pierwsza edycja Nagrody Architektonicznej Prezydenta m.st. Warszawy:
NAJLEPSZY BUDYNEK UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ W LATACH 2001–2014
Centrum Chopinowskie
Autorzy: pracownia Stelmach i Partnerzy, w składzie: B. Stelmach, przy współpracy: S. Kłosa, R. Szmigielskiego, Z. Wypycha, M. Zarzecznego
Inwestor: Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina
Nagrodę przyznano za udane dopełnienie wyjątkowo czułego przestrzennie miejsca w śródmiejskiej tkance. Współczesna architektura została wzorcowo zintegrowana z reliktami dawnej zabudowy, tworząc razem z zabytkowym Pałacem Ostrogskich nową wartość w tej części miasta.
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
Autorzy: pracownia Lahdelma & Mahlamäki Architects, przy współpracy: Kuryłowicz & Associates
Inwestorzy: Miasto Stołeczne Warszawa, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Żydowski Instytut Historyczny
Nagrodę przyznano za umiejętne połączenie różnych wątków symbolicznych, ekspresję wyrazu wynikającą zarówno z zastosowanych rozwiązań kompozycyjnych, jak i technicznych, w szczególności nietypowej, krzywoliniowej ściany w imponującym holu budynku, oraz za włączenie obiektu w przestrzeń Muranowa w powiązaniu z pomnikiem Bohaterów Getta. Służewski Dom Kultury Nagrodę przyznano za bardzo udaną próbę zaspokojenia współczesnych miejskich wyobrażeń o błogiej sielskości, a także za bezpośrednie odwołanie się do lokalnej historii i tradycji wsi Służew. Za zaplanowanie funkcji społecznych, które wzbogacają nie tylko zaprojektowany obiekt, ale i nasze pojęcie o tym, jak wielowymiarowo może funkcjonować budynek publiczny.
Służewski Dom Kultury
Autorzy: pracownia WWAA i 137 kilo, w składzie: M. Mostafa, N. Paszkowska, J. Sukiennik, M. Kleszczewski, W. Piwowarczyk, A. Zawadzka, przy współpracy: M. Nocunia
Inwestorzy: Miasto Stołeczne Warszawa, Dzielnica Mokotów
Nagrodę przyznano za bardzo udaną próbę zaspokojenia współczesnych miejskich wyobrażeń o błogiej sielskości, a także za bezpośrednie odwołanie się do lokalnej historii i tradycji wsi Służew. Za zaplanowanie funkcji społecznych, które wzbogacają nie tylko zaprojektowany obiekt, ale i nasze pojęcie o tym, jak wielowymiarowo może funkcjonować budynek publiczny.
NAJLEPSZY BUDYNEK KOMERCYJNY W LATACH 2001–2014
Siedziba spółki Agora
Autorzy: pracownia JEMS Architekci, w składzie: O. Jagiełło, M. Miłobędzki, M. Sadowski, J. Szczepanik-Dzikowski, A. Sidorowicz, D. Adamczyk, H. Cała, T. Flejterski, T. Japa, A. Mikulski, M. Moskal, M. Średziński
Inwestor: spółka Agora
Nagrodę przyznano za wykreowanie nowej jakości w zwartej tkance miejskiej. Indywidualny charakter budynku polega w tym przypadku bardziej na poszukiwaniu właściwego detalu, mniej na poszukiwaniu wybijającej się z otoczenia formy. Jednocześnie programowa transparentność fasad stwarza możliwość wglądu do wnętrza, które staje się sceną aktywności pracowników firmy.
Biurowiec Metropolitan
Autorzy: pracownia Foster + Partners, przy współpracy: JEMS Architekci, Grupa 5 Architekci
Inwestor: firma Hines Polska
Nagrodę przyznano za wysoką jakość rozwiązań zarówno w skali urbanistycznej, jak i architektonicznej. Budynek tworzy elegancko ukształtowana ścianę reprezentacyjnego placu Piłsudskiego, ale sam nie jest wyizolowany z otoczenia. Ogólnodostępny dziedziniec stał się wzorem dla podobnych przestrzeni realizowanych w ramach innych inwestycji komercyjnych.
Budynek biurowy PLL LOT
Autorzy: pracownia Kuryłowicz & Associates, w składzie: S. Kuryłowicz, M. Szcześniak, K. Flasińska-Rubik, T. Wuczyński, W. Paciorkiewicz, M. Sadowska, T. Wężyk
Inwestor: Polskie Linie Lotnicze LOT
Nagrodę przyznano za umiejętne zawarcie w szklanej bryle licznych nawiązań do działalności inwestora, którym jest narodowy przewoźnik lotniczy: nowoczesności, lekkości, zaawansowania technologicznego. Uznanie budzi też ekspresja i spójność detalu architektonicznego zamkniętego w powściągliwym prostopadłościanie.
NAJLEPSZY ZESPÓŁ MIESZKALNY W LATACH 2001–2014
Osiedle Ażurowych Okiennic
Autorzy: pracownia JEMS Architekci, w składzie: M. Miłobędzki, O. Jagiełło, P. Majkusiak, M. Sadowski, J. Szczepanik-Dzikowski, P. Natkaniec, przy współpracy: E. Kozieł-Jurowskiej, K. Olechnickiego, M. Rydza, M. Świątek-Piziorskiej, P. Waleszkiewicza, M. Zaremby
Inwestor: spółka Wilanowska
Nagrodę przyznano za harmonijne ukształtowanie całego zespołu, atrakcyjne urządzenie przestrzeni wspólnych z zachowaniem ochrony strefy mieszkalnej oraz stworzenie charakterystycznego znaku identyfikującego w postaci drewnianych okiennic.
Osiedle 19. Dzielnica, I etap
Autorzy: pracownia JEMS Architekci, w składzie: O. Jagiełło, M. Miłobędzki, M. Sadowski, J. Szczepanik-Dzikowski, P. Majkusiak, M. Citko, W. Kotecki, przy współpracy: M. Charazińskiej, P. Gozdyry, U. Kos, P. Lisowskiego, D. Wasaka, I. Wencel oraz pracowni RS Architektura Krajobrazu, D. Rudawa
Inwestor: firma Pro Urba Invest
Nagrodę przyznano za stworzenie na zdegradowanych do tej pory terenach pokolejowych wysokiej jakości zabudowy mieszkaniowej opartej na tradycyjnym układzie urbanistycznym. Forma budynków w sposób czytelny i bardzo plastyczny odzwierciedla strukturę podziału mieszkań. Osiedle wyróżnia dbałość o detal, użycie wysokiej jakości materiałów, atrakcyjne ukształtowanie terenów przestrzeni zewnętrznych i zieleni.
Zespół przy ul. Stawki 8
Autorzy: pracownia Are Stiasny/Wacławek, w składzie: G. Stiasny, J. Wacławek, J. Rygiel, G. Piórko, Z. Gos, K. Kaszuba-Wacławek
Inwestor: Spółdzielnia Mieszkaniowa „Wola”
Nagrodę przyznano za umiejętne wpisanie w pierzeję ulicy Stawki nowego zespołu mieszkaniowego, który stanowi architektoniczne rozwinięcie wcześniejszych realizacji pracowni w sąsiedztwie. Należy podkreślić wysoką jakość detalu architektonicznego, zrealizowanego z wykorzystaniem betonowej cegły licowej, a także miastotwórczy charakter parteru z podcieniem i usługami.
NAJLEPSZY BUDYNEK MIESZKALNY W LATACH 2001–2014
Budynek Cosmopolitan
Autorzy: pracownia JAHN, H. Jahn, przy współpracy: N. Andersona, P. Castillo, S. Duamlera, S. Gorshow oraz pracowni Epstein, w składzie M. Jaworski, P. Drzewiecki, A. Mrozow, A. Wójcik, H. Mościcka
Inwestor: firma Tacit Development Polska
Nagrodę przyznano za wysmakowaną architekturę wyrafinowanej w proporcjach bryły, która zdaje się lewitować nad pobliskim placem. Uznanie budzi zaawansowana konstrukcja podtrzymującej piętra obiektu niczym most wiszący oraz zagospodarowanie przyziemia, które włącza wieżowiec w życie miasta.
Budynek Franciszkańska 14
Autorzy: pracownia Are Stiasny/Wacławek, w składzie: G. Stiasny, J. Wacławek, przy współpracy: A. Kluczka, W. Koteckiego, M. Kucińskiego, J. Rygiel
Inwestor: SBM Dembud
Nagrodę przyznano za odważną realizację obiektu mieszkaniowego, który wyróżnia się wysokiej jakości detalem architektonicznym wykorzystującym szkło. Dodatkowo na uwagę zasługuje zastosowanie markiz przeciwsłonecznych, wpływających na zmienność frontowej elewacji. Niewątpliwym atutem obiektu jest użytkowy dach zielony, który stanowi wspólną przestrzeń, sprzyjającą integracji mieszkańców.
Dom z pracownią artysty
Autorzy: M. Kwietowicz, P. Brzoza, przy współpracy: D. Bóbr, G. Czarnota, P. Fortuna
Inwestor: prywatny
NAJLEPSZA REWITALIZACJA W LATACH 2001–2014
Muzeum Powstania Warszawskiego
Autorzy: pracownia Studio Architektoniczne Wojciech Obtułowicz, w składzie: W. Obtułowicz, P. Geroch, G. Lechowicz, M. Mondalska-Duma, Ł. Kępski, przy współpracy: S. Kasprzyk, M. Piotrowskiego, E. Waszkiewicz, P. Wysogląda
Inwestor: Miasto Stołeczne Warszawa
Nagrodę przyznano za staranne odrestaurowanie zabytkowej elektrowni tramwajowej i wprowadzenie nowej funkcji bez naruszenie bryły i gabarytu obiektu. Wybudowanie w miejscu dawnego komina wieży ze znakiem Polski Walczącej i ścianą przypominającą ruiny Warszawy, pozwoliło uzyskać wyjątkowy, wielowymiarowy symbol nowoczesnego muzeum.
Fabryka Koronek na Burakowskiej
Autorzy: pracownia JOT-KA-EM, w składzie: J. Kurpaska, K. Trautsolt-Kleyff, J. Kleyff, A. Ostafin
Inwestorzy: firma INTRA Stanisław Bogdański
Nagrodę przyznano za udaną rewitalizację architektury poprzemysłowej, umiejętnie uzupełnionej współczesnymi obiektami, która wraz ze starannie zakomponowaną zielenią pośrodku brukowanego dziedzińca tworzy kameralne wnętrze o wyjątkowym charakterze.
Ufficio Primo
Autorzy: pracownia B’ART, w składzie: B. Biełyszew, A. Skopiński, A. Chrulski, M. Szydłowska, A. Chludzińska
Inwestor: firma Euro Invest
Nagrodę przyznano za odpowiedzialną modernizację socrealistycznego budynku autorstwa „architekta oporu” Marka Leykama. Zastosowane środki warsztatowe dyskretnie wydobyły podstawową cechę tego obiektu, opartą na integracji ukrytej modernistycznej struktury i świadomie powierzchownego socrealistycznego detalu.
NAJLEPSZA PRZESTRZEŃ PUBLICZNA W LATACH 2001–2014
Przebudowa ul. Krakowskie Przedmieście
Auytorzy: pracownia Dawos, w składzie: K. Domaradzki, K. Bazylewicz-Maj, K. Kierczyńska-Królikowska, D. Śmiechowski, D. Sawicka, M. Sawicki, P. Sawicki, R. Jóźwik, przy współpracy: A. Grabowskiego, J. Juczkowicza, D. Rudawy, R. Sienkiewicza, J. Wilczyńskiej, P. Zaręby
Inwestor: Zarząd Dróg Miejskich
Ogród Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie
Autorka: Irena Bajerska
Inwestor: Uniwersytet Warszawski
Nagrodę przyznano za podarowanie mieszkańcom atrakcyjnego, otwartego ogrodu publicznego na dachu, który stał się inspiracją dla kolejnych tego typu rozwiązań na Powiślu, w innych dzielnicach Warszawy i innych miastach w Polsce. Prekursorskie rozwiązanie umiejętnie integrujące wszystkie elewacje budynku i sąsiadujące ogrody biblioteki. Miejsca, które inspiruje i wzbudza najlepsze emocje oraz daje możliwość dalekiego spojrzenia na Warszawę i Wisłę.
Ścieżka nad Wisłą po praskiej stronie
Autorzy: M. Piwowarski, J. Matusiak, R. Kuryłowicz
Inwestor: Miasto Stołeczne Warszawa
Nagrodę przyznano za dyskretne wsparcie naturalnego piękna prawego brzegu Wisły, wydobycie oszczędnymi środkami jego wspaniałych walorów i udostępnienie licznym entuzjastom plażowania, spacerów i rowerowych wycieczek. Za stworzenie przestrzeni wspólnej, oazy przyrody w środku miasta.
WYDARZENIE ARCHITEKTONICZNE 2001–2014
Festiwal „Warszawa w budowie”
Organizator: Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie
Nagrodę przyznano za konsekwentne realizowanie wydarzenia artystycznego opisującego językiem sztuki problematykę i dynamizm przekształceń Warszawy, skierowanego do szerokiego grona odbiorców. Uznanie dla wysokiego poziomu merytorycznego każdej edycji festiwalu oraz przemyślanego doboru tematyki poruszającej najważniejsze problemy społeczne, przy zachowaniu spójności przekazu całego cyklu.
Dom Kereta
Autor: Jakub Szczęsny
Organizator: Fundacja Polskiej Sztuki Nowoczesnej
UFO, Unexpected Fountain Occupation
Autor: kolektyw EXYZT i Ewa Rudnickiej
Organizator: Fundacja Vlepvnet
Druga edycja Nagrody Architektonicznej Prezydenta m.st. Warszawy:
NAJLEPSZY BUDYNEK UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ 2015 ROKU
Muzeum Katyńskie
Nagrodę przyznano za doskonałe wkomponowanie muzeum w zabytkowy obszar XIX-wiecznej Cytadeli Warszawskiej i stworzenie poruszającego, pełnego wymownej symboliki przestrzennego spektaklu. Na szczególne uznanie zasługuje umiejętne połączenie elementów architektonicznych i krajobrazowych oraz wzorcowe pogodzenie działań konserwatorskich z odważnymi interwencjami przestrzennymi.
NAJLEPSZY BUDYNEK KOMERCYJNY 2015 ROKU
Nowy Świat 2.0
Nagrodę przyznano za umiejętne wkomponowanie nowoczesnego obiektu w trudny kontekst zabudowy pochodzącej z różnych okresów historycznych, a dodatkowo za realizację w miejscu, gdzie wydawało się to absolutnie niemożliwe. Podziałami elewacji budynek wyraźnie nawiązuje do dawnego Domu Partii, choć operuje zupełnie innym językiem architektury. I to jest jego siła.
NAJLEPSZY ZESPÓŁ MIESZKALNY 2015 ROKU
Żoliborz Artystyczny
Nagrodę przyznano za udaną próbę kontynuacji tradycji żoliborskich kolonii mieszkaniowych i konsekwencję w przywracaniu mieszkańcom zdegradowanych, poprzemysłowych terenów. Uznanie za stonowaną, wysmakowaną w detalu architekturę, bogate i przemyślane zagospodarowanie terenu oraz częściowe otwarcie przestrzeni dla wszystkich użytkowników.
NAJLEPSZY BUDYNEK MIESZKALNY 2015 ROKU
Apartamenty Morskie Oko
Nagrodę przyznano za oryginalne rozwiązanie usytuowanego na skarpie budynku mieszkalnego w formie kameralnego zespołu willi miejskich, poszanowanie kontekstu Starego Mokotowa, zwłaszcza pobliskiej zabudowy zabytkowej, oraz dużą dbałość o detal architektoniczny.
NAJLEPSZA REWITALIZACJA 2015 ROKU
Przebudowa siedziby Fundacji Galerii Foksal
Autorzy: pracownia Diener & Diener Architekten, w składzie: R. Diener, I. Halene, M. Leisi, D. Righetti
Inwestor: Fundacja Galerii Foksal
Nagrodę przyznano za śmiałą i twórczą postawę wobec problemów rewitalizacji budynków powstałych w drugiej połowie XX wieku. Budynek został odnowiony i uzyskał kunsztowną technologicznie, prefabrykowaną fasadę, w której można się dopatrzeć aluzji do tak popularnego niegdyś budownictwa wielkopłytowego. Architekt inteligentnie przetworzył nasze dwuznaczne wyobrażenia o niedawnej przeszłości w estetyczną, przestrzenną wizję.
NAJLEPSZA PRZESTRZEŃ PUBLICZNA 2015 ROKU
Bulwary nad Wisłą
Nagrodę przyznano za kolejny etap przywracania rzeki miastu, realizację promenady, która utworzyła przestrzeń widokową, ale przede wszystkim spacerową, z restauracjami, miejscami rozrywki i możliwością cumowania barek. Inwestycja ta, skierowana do szerokiego grona odbiorców, ukształtowała nową, ogromnie oczekiwaną przestrzeń publiczną w mieście.
WYDARZENIE ARCHITEKTONICZNE 2015 ROKU
Wystawa „Spór o odbudowę”
Nagrodę przyznano za mądrą wystawę i wyjątkową spójność wszystkich jej elementów – ścieżek narracyjnych, miejsca prezentacji oraz za zasługującą na osobne wyróżnienie aranżację. Za odwagę we wskazywaniu obszarów problematycznych w Warszawie oraz za świeżość spojrzenia na jej przeszłość, wydobywającego źródła napięć obecnych do dziś.
W czasie gali wręczenia nagód, Poznaliśmy także wyniki plebiscytu mieszkańców. Nagrodę otrzymała Biblioteka na Koszykowej PROJEKT: Bulanda, Mucha Architekci, w składzie: A. Bulanda, W. Mucha, J. Chyrosz, M. Brzychcy, przy współpracy: I. Bitel, M. Kaufmana, F. Neudecka, P. Paczkowskiej, M. Trybulskiej, A. Wardzińskiej, B. Witczaka, A. WójtowiczINWESTOR: Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy oraz Główna Biblioteka Województwa Mazowieckiego