Architektura wypoczynku

Schroniska górskie, domy wczasowe, sanatoria. Kultowe ośrodki wypoczynkowe w Polsce

2023-07-14 7:29

Na przestrzeni ostatnich 100 lat powstały w Polsce tysiące ośrodków wypoczynkowych. Część już nie istnieje, część została znacznie przebudowana lub pozostaje w stanie śmierci technicznej. W zeszłym roku kuratorzy wystawy w Muzeum Architektury we Wrocławiu wybrali spośród nich 21 najciekawszych obiektów, reprezentujących różne style i formy spędzania wolnego czasu.

Schroniska górskie nad Morskim Okiem i w Dolinie Pięciu Stawów, uzdrowiskowa dzielnica Ustroń-Zawodzie, popularna brda, Ośrodek Centralnego Zjednoczenia Spółdzielczości Pracy Harnaś, domy Baby Jagi czy kompaktowy Hyttee w Janowcu to tylko niektóre z budynków i zespołów wypoczynkowych, które pokazano na wystawie „Wczasy. Krajobrazy wypoczynku”. Przypominamy te niezwykłe obiekty.

Architektura wypoczynku

Architektura ośrodków wypoczynkowych, sanatoriów, domów wczasowych, górskich schronisk, wodnych stanic i urlopowych kurortów jest przykładem niezwykłej różnorodności stosowanych rozwiązań – opowiada Michał Duda z Muzeum Architektury, współkurator  ekspozycji. Od tradycji i form historyzujących po awangardę i niestandardowe podejście do projektowania wzajemnych relacji na linii człowiek – architektura – natura. Staramy się prześledzić te zmiany i wpisać je w szerszy, społeczny kontekst. Architektura wypoczynkowa była przecież często wykorzystywana jako znakomite narzędzie polityczne: z jednej strony miała być nośnikiem narodowej tożsamości,z drugiej, jak to było w PRL-u, hasło zapewnienia godnego odpoczynku klasom robotniczym stało się jednym z głównych narzędzi propagandy władz – dodaje.

Na wystawie pokazano 21 obiektów zrealizowanych w ciągu XX i pierwszych dwóch dekad XXI wieku. Różnią je style, skale i okoliczności powstania. Łączy wiele więcej – wszystkie miały służyć wypoczynkowi, rekreacji, regeneracji sił i zdrowia. Wszystkie były wyjątkowe pod względem jakości architektonicznej i powstały w niezwykle pięknym otoczeniu – tłumaczą twórcy ekspozycji.

Część z nich nie przetrwała do naszych czasów lub została przebudowane tak, że w niczym nie przypomina dzieł oryginalnych. Te zaprezentowano w formie modeli i na współczesnych fotografiach.

Wczasy. Krajobrazy wypoczynku

i

Autor: Wojciech Chrubasik Fragment ekspozycji
Wystawa „Wczasy. Krajobrazy wypoczynku”
Gdzie: Muzeum Architektury we Wrocławiu, ul. Bernardyńska 5
Kiedy: 23 czerwca – 1 października 2023 roku
Organizatorzy: Muzeum Architektury we Wrocławiu i Instytut Adama Mickiewicza
Zespół kuratorski: Małgorzata Devosges-Cuber, Michał Duda, Adrian Krężlik, Joanna Majczyk, Daria Dorota Pikulska, Barbara Szczepańska
Architektura wystawy: Dominika Janicka
Fotografie: Jakub Certowicz
Makiety: Onimo
Wczasy. Krajobrazy wypoczynku

i

Autor: Wojciech Chrubasik Fragment ekspozycji
Architektura Murator Google News
Autor: