20 najciekawszych obiektów służących turystyce i rekreacji – subiektywny przewodnik „Architektury-murator”

InfoBox z wieżą widokową

Gdynia, pl. Żeromskiego

Autorzy: Studio Architektoniczne Kwadrat, architekci Jacek Droszcz, Krzysztof Droszcz, Ewa Sikora, Violetta Droszcz

Inwestor: Urząd Miasta Gdyni

Powierzchnia użytkowa: 708 m²

Wysokość wieży: 30,55 m

Realizacja: 2013

Koszt inwestycji: 6 000 000 PLN

Infobox to centrum informacji o gdyńskich inwestycjach i atrakcjach turystycznych zlokalizowane na niewielkim skwerze u zbiegu ulic Świętojańskiej i 10 Lutego w samym śródmieściu. Mieści przestrzeń ekspozycyjną z makietą miasta, sale warsztatowe i kawiarnię. Z uwagi na skomplikowaną sytuację własnościową terenu obiekt powstał na nieregularnym rzucie. Składa się z trzykondygnacyjnego pawilonu oraz 30-metrowej wieży, między którymi zaprojektowano długi i wąski, jednokondygnacyjny łącznik. Z tarasu wieży, usytuowanej dokładnie na osi skweru Kościuszki w kierunku Mola Południowego, roztacza się widok na Zatokę Gdańską i wieżowce Sea Towers, wokół których w najbliższym czasie powstać ma nowa zabudowa nabrzeża Gdyni. Obiekt dostępny jest też dla osób niepełnosprawnych. Na jego szczyt można wejść schodami lub wjechać panoramiczną windą. Modułowa konstrukcja Infoboxu, z wyeksponowanymi stalowymi elementami, przywodzić ma na myśl współczesne obiekty tworzone z kontenerów, podkreślając związek miasta z portem.

Wieża widokowa na Targówku

Warszawa, rejon ulicy Bardowskiego

Generalny projektant: Palmett – Markowe Ogrody

Projekt architektury: RYSY Architekci, architekci Rafał Sieraczyński, Ryszard Czarnecki, Joanna Jurzysta, Aleksandra Kosmala-Czarnecka

Inwestor: Dzielnica Targówek

Wysokość wieży: 18,9 m

Realizacja: 2015

W 2014 roku w ramach rewitalizacji Kanału Bródnowskiego na warszawskim Targówku powstał dwuhektarowy zbiornik retencyjny. Nowy zalew ma przede wszystkim zapobiegać lokalnym podtopieniom, ale władze dzielnicy postanowiły przy okazji wykorzystać jego walory rekreacyjne. Przetarg na zagospodarowanie nabrzeża wygrała pracownia Rysy Architekci. W ramach inwestycji powstała m.in. ścieżka rowerowa, plac zabaw, pawilon przeznaczony na wypożyczalnię kajaków oraz wieża ze ścianką wspinaczkową. Nietypową stalową konstrukcję obiektu ujmują dwie krzywoliniowe ściany wykończone płytami włókno-cementowymi z elementami do wspinaczki. Każdy z pięciu trapezoidalnych tarasów wieży obraca się o 10 stopni i jest lekko ścięty, pozwalając wchodzącemu na oglądanie wciąż nowych widoków. Z wierzchołka można zobaczyć elektrociepłownię na Żeraniu oraz panoramę Ząbek i Targówka Fabrycznego. Obok wieży powstał ciąg drewnianych pomostów.

Platforma widokowa w Trzęsaczu

Rewal, ul. Mickiewicza 19

Autorzy: Makowski & Sołdek

Inwestor: Gmina Rewal

Wysokość: 10 m

Realizacja: 2008

Koszt inwestycji: 2 500 000 PLN

Ruiny kościoła w Trzęsaczu to jedno z najbardziej malowniczych miejsc na polskim wybrzeżu. Gotycką świątynię wzniesiono na przełomie XIV i XV wieku na najwyższym w okolicy wzgórzu w odległości ok. dwóch kilometrów od morza, jednak w wyniku podmywania klifu w ciągu kolejnych stuleci linia nabrzeża coraz bardziej zbliżała się do budowli. W 1874 roku kościół zamknięto. W nocy z 8 na 9 marca 1901 roku runęła cała ściana północna i odtąd przez kolejne dziesięciolecia morze zabierało następne fragmenty murów. Dziś na urwisku pozostała już tylko ściana południowa. W 2001 roku przystąpiono do jej zabezpieczenia. W ramach inwestycji kamienny fundament wzmocniono m.in. belkami żelbetowymi na mikropalach, a samą skarpę – gabionową opaską. Tuż obok powstało też nowe zejście na plażę z platformą widokową znajdującą się na wysokości 20 m n.p.m. To przestrzenna konstrukcja kratowa z pomostem spacerowym o długości 36,6 m, wyłożonym drewnopodobnymi panelami z relumatu. Turyści mogą stąd podziwiać zarówno spektakularną panoramę Wybrzeża Trzebiatowskiego, jak i niecodzienny widok na pozostałości świątyni. W górnej części, na poziomie klifu, platforma została posadowiona na palach formowanych w gruncie świdrem ciągłym, w dolnej, na poziomie plaży, na rurach stalowych wbijanych, wypełnionych betonem.

Platforma widokowa w Woli Kroguleckiej

Autorzy: 55Architekci

Inwestor: Gmina Stary Sącz

Powierzchnia użytkowa: 127,95 m²

Długość trasy: 50 m

Wysokość: 7 m

Realizacja: 2014

Koszt inwestycji: ok. 600 000 PLN

Na zboczu wzgórza Dzielnica w Woli Kroguleckiej, najwyżej położonej miejscowości gminy Stary Sącz, władze planowały początkowo wieżę widokową. Dzięki namowom architektów udało się zrealizować zdecydowanie mniej ingerującą w krajobraz platformę o stalowej konstrukcji i wykończeniu z drewna. Obiekt w formie wspartej na słupach obręczy, która od poziomu ziemi wznosi się łagodnie na wysokość 7 metrów, jest dostępny również dla niepełnosprawnych. Z usytuowanej na wysokości ok. 550 m n.p.m. platformy można podziwiać Dolinę Popradu, Pasmo Radziejowej i całą Kotlinę Sądecką, a także Beskid Wyspowy.

Promenada nadmorska na Helu

Autorzy: Projektowanie Architektoniczne Andrzej Basiński

Inwestor: Urząd Morski w Gdyni

Powierzchnia użytkowa: 2249 m²

Długość trasy: 661 m

Realizacja: 2012-2013

Koszt inwestycji: 3 000 000 PLN

Malownicza promenada na Helu powstała jednocześnie z zabezpieczeniem brzegów półwyspu od strony Zatoki Gdańskiej. Ponieważ miejsce to odwiedza rocznie ok. 370 tys. osób, a unikatowy krajobraz tutejszych wydm i bez ich obecności jest stale zagrożony z powodu postępującej erozji morskiej, postanowiono wytyczyć ponad półkilometrowy szlak ukierunkowujący ruch turystyczny. Ta nowa trasa widokowa w formie pomostu z drewnopodobnego hanitu wiedzie od okolic portu rybackiego do samego cypla.

Kładka Bernatka Kraków, ciąg ulic Mostowej i Brodzińskiego

Autorzy: Autorska Pracownia Projektowo-Plastyczna prof. Andrzej Getter, architekci Andrzej Getter, Michał Dąbek, Barbara Getter

Konstrukcja: Tadeusz Wojciechowski, Piotr Żółtowski

Inwestor: Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu w Krakowie

Powierzchnia całkowita: 1000 m²

Długość trasy: 169 m

Rozpiętość przęsła: 143 m

Realizacja: 2009-2010

Koszt inwestycji: 38 000 000 PLN

Kładka ojca Bernatka w Krakowie jest pierwszą przeprawą w mieście przeznaczoną wyłącznie dla pieszych i rowerzystów i najdłuższą łukową konstrukcją tego typu w kraju. Dzięki niej turyści odwiedzający Kazimierz mogą łatwo dostać się na dużo mniej znane Podgórze, dziś pełne klimatycznych miejsc i knajpek. Obiekt, zgodnie z założeniami miejskiego konkursu z 2006 roku, wbudowano w kamienne przyczółki istniejącego niegdyś w tym miejscu XIX-wiecznego mostu Franciszka Józefa, nazywanego też Podgórskim. Kładka ma formę nieco spłaszczonego łuku parabolicznego. Jej forma inspirowana była strukturą liścia: poprzeczne elementy spinające pomosty nawiązują do układu roślinnych żyłek. Głównym elementem nośnym jest wspomniany stalowy łuk o długości 145 m.

Kładka na Dunajcu

Sromowce Niżne, ul. Trzech Koron

Autorzy: Zespół Badawczo-Projektowy „Mosty Wrocław”, Jan Biliszczuk, Paweł Hawryszków, Adam Maury, Mariusz Sułkowski, Mieczysław Węgrzyniak

Inwestor: Gmina Czorsztyn

Długość trasy: 149,95 m

Rozpiętość przęsła podwieszonego: 90 m

Realizacja: 2006

Koszt inwestycji: ok. 25 000 000 PLN

Starania o budowę mostu w Sromowcach Niżnych trwały blisko 100 lat. Ostatecznie udało się go zbudować dopiero w 2010 roku, łącząc tę niewielką wieś w Małopolsce z Czerwonym Klasztorem po stronie słowackiej. Przeprawę zaprojektowano jako podwieszoną, przeznaczoną wyłącznie dla pieszych i rowerzystów. Całkowita długość kładki wynosi prawie 150 m, przy czym samo przęsło nurtowe mierzy 90 m, co sytuuje ją wśród obiektów o najdłuższym przęśle na świecie wśród mostów podwieszonych o konstrukcji drewnianej. Konstrukcję pomostu stanowią dwa dźwigary z klejonego drewna świerkowego, stężone stalowymi półramami i układem stężeń wiatrowych. Podporą mostu jest dwunożny, stalowy pylon o wysokości 27 metrów. Dzięki kładce powstał atrakcyjny szlak turystyczny, łączący Drogę Pienińską wzdłuż Dunajca z trasami górskimi na Sokolicę i Trzy Korony.

Ścieżka w Narwiańskim Parku Narodowym

Gmina Sokoły i Choroszcz, rejon wsi Waniewo i Śliwno

Autorzy: Pracownia Projektowa Autoris, architekt Dariusz Łuniewski

Inwestor: Urząd Gminy Sokoły, Urząd Gminy Choroszcz, Narwiański Park Narodowy

Długość trasy: 1487 m

Realizacja: 2007; 2011-2012

Przez tereny parku Narew przepływa wieloma łączącymi i rozdzielającymi się korytami, tworząc unikalny w Europie ekosystem, w którym rozlewiska malowniczo przenikają się z siedliskami lądowymi i bagiennymi. Aby umożliwić turystom podziwianie przyrodniczych i krajobrazowych walorów tego obszaru, władze parku we współpracy z okolicznymi gminami wytyczyły 1,5-kilometrową ścieżkę edukacyjną, która w większości prowadzi wyniesionymi ponad ziemią drewnianymi pomostami. Zrealizowana w dwóch etapach kładka łączy wsie Waniewo i Śliwno, położone na przeciwnych brzegach rzeki, przy czym część trasy pokonuje się na platformach pontonowych (turysta przyciąga je samodzielnie za pomocą stalowych lin). W ramach inwestycji na potrzeby Centrum Informacji Turystycznej przebudowano też dawną zlewnię mleka w Waniewie; można tam pobrać audioprzewodniki w kilku językach, z informacjami na temat regionu i jego przyrody. Jeszcze w tym roku kładka ma się powiększyć o kolejne 350 metrów.

Kolej linowa Polinka

Wrocław, ul. Na Grobli, wybrzeże Wyspiańskiego

Autorzy: Proexbud Wrocław, architekt Dorota Calów

Inwestor: Politechnika Wrocławska

Powierzchnia użytkowa: 44 m² (stacja Na Grobli), 23 m² (stacja Wybrzeże Wyspiańskiego)

Długość trasy: ok. 380 m

Realizacja: 2012-2013

Koszt inwestycji: 11 236 719 PLN

Kolej linowa Polinka połączyła główny kampus Politechniki Wrocławskiej przy Wybrzeżu Wyspiańskiego z terenami po drugiej stronie Odry, gdzie powstaje nowa dzielnica akademicka. Decyzję o realizacji podjęły wspólnie władze miasta i uczelni. Obliczono, że budowa kolejki będzie dwa razy tańsza niż wzniesienie w tym miejscu pieszego mostu, a dodatkowo taki obiekt nie zakłóci widoku na zabytkową wieżę ciśnień i pozwoli zachować odpowiednią przepustowość dla ruchu statków. W ramach inwestycji powstały dwa prostopadłościenne pawilony o lekko ściętych dachach, które wykończono panelami w kolorze szarym i czerwonym. Liczącą 380 metrów trasę można pokonać w jednym z dwóch 15-osobowych wagoników, podziwiając niedostępne na co dzień widoki na rzekę i Ostrów Tumski.

Kolej linowa Elka

Chorzów, park Śląski

Autorzy: architekci Wojciech Łapa, Anna Laskowska-Łapa, Ewa Burejza

Inwestor: Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku im. gen. J. Ziętka (obecnie park Śląski)

Powierzchnia użytkowa: 1070 m² (stacja Stadion), 500 m² (stacja Wesołe Miasteczko)

Długość trasy: 2200 m

Realizacja: 2013

Koszt inwestycji: 33 000 000 PLN

Słynna chorzowska Elka, jako jedna z najdłuższych nizinnych kolejek w Europie, od 1967 roku była nie tylko jedną z głównych atrakcji Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku, ale też całego regionu. Przejazd sześciokilometrową trasą, łącząca stacje: Stadion Śląski, Wesołe Miasteczko i Planetarium, zajmował około godziny. Zły stan techniczny części podpór i narastające problemy związane z eksploatacją doprowadziły w 2006 roku do rozebrania kolejki. Władze parku postanowiły odtworzyć ją w nowej formie, ale tylko na najpopularniejszej trasie, między stadionem a wesołym miasteczkiem. Nowe pawilony stacyjne to proste obiekty, ściśle podporządkowane funkcji. O ich charakterze decydują owalne przekrycia z blachy trapezowej i efektowne stalowe maszty. Nowa Elka jest pierwszą w Polsce koleją typu mieszanego: krzesełkowo-gondolową.

Kolej linowo-terenowa na Kamienną Górę Gdynia, pl. Grunwaldzki 2

Autorzy: Arch-Deco, architekci Zbigniew Reszka, Michał Baryżewski, Tomasz Dąbrowski, Małgorzata Lipień, Piotr Rodziewicz, Piotr Prusiewicz

Inwestor: Gmina Miasta Gdyni

Powierzchnia użytkowa: 44 m² (stacja dolna), 31 m² (stacja górna)

Długość trasy: 96 m

Różnica poziomów: ok. 38,5 m

Realizacja: 2015

Koszt inwestycji: ok. 6 000 000 PLN

Kolej na Kamienną Górę powstała w ramach rewitalizacji placu Grunwaldzkiego wraz z podziemnym parkingiem i budynkiem Gdyńskiego Centrum Filmowego. Konkurs na projekt nowego zagospodarowania tej śródmiejskiej przestrzeni w 2012 roku wygrała pracownia Arch-Deco. Blisko 100-metrowy odcinek z placu na szczyt Kamiennej Góry bezobsługowy wagonik pokonuje w dwie minuty. Jednorazowo może zabrać 12 osób, przy czym dostosowany jest też do przewozu niepełnosprawnych. Forma pawilonów stacyjnych nawiązywać ma do tradycji gdyńskiego modernizmu. To proste, mocno przeszklone betonowe bryły obłożone żłobionymi poziomo panelami. Dodatkowo cokół górnej stacji wykończono ciosanymi otoczakami. Kolejka funkcjonuje codziennie w godzinach 10.00–22.00, a przejazd nią jest bezpłatny.

Europejski Ośrodek Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej Zabrze

tereny w rejonie ul. Wolności, Sienkiewicza i Miarki

Autorzy obiektów naziemnych: Konior Studio, OVO Grąbczewscy Architekci, Brus, Lachowicz – Architekci

Inwestor: Muzeum Górnictwa Węglowego

Realizacja: 2011-2017

Koszt inwestycji: 92 121 382 PLN

Realizacja Europejskiego Ośrodka Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej była gigantycznym przedsięwzięciem, w które oprócz władz miasta zaangażował się urząd województwa śląskiego i wojewódzkiego konserwatora zabytków. Projekt polegał m.in. na rewitalizacji i udostępnieniu zwiedzającym Głównej Kluczowej Sztolni Dziedzicznej, czyli najdłuższego korytarza odwadniającego w europejskim górnictwie węglowym, który wydrążono w latach 1799-1863. Licząca ponad 14 km sztolnia ciągnęła się od rejonu dzisiejszego centrum Zabrza aż pod Chorzów i pozwalała na spławianie kanałem niewielkich łodzi z węglem. W ramach inwestycji udrożniono jej 2,5-kilometrowy odcinek, między ul. Miarki w śródmieściu a założonym w 1993 roku Skansenem Górniczym Królowa Luiza przy ul. Wolności, urządzając pod ziemią szlak edukacyjny poświęcony historii górnictwa, którego część turyści będą mogli pokonać łodziami, część kolejką spągową (otwarcie planowane jest jesienią). Wejście do sztolni prowadzić będzie przez nowy budynek przy ul. Miarki 8, zaprojektowany w formie 4-kondygnacyjnej dominanty, która poprzez swoją przemysłową stylistykę już z daleka informować ma o funkcji tego miejsca (proj. Brus, Lachowicz – Architekci; zdjęcie dolne). W środku przewidziano kasy, niewielką wystawę, kawiarnię i przestrzeń administracyjną. Dodatkowo na kondygnacji podziemnej zaplanowano miejsce na peron dla wspomnianej kolejki. Częścią przedsięwzięcia była też przebudowa obiektów z końca XIX wieku, w tym m.in. budynku wentylatorów przy ul. Sienkiewicza, w którym znalazła się strefa obsługi ruchu turystycznego oraz część edukacyjna (proj. Brus, Lachowicz – Architekci; zdjęcie górne), czy łaźni łańcuszkowej przy ul. Wolności, w której zlokalizowano kolejny punkt recepcyjny Głównej Kluczowej Sztolni Dziedzicznej, sale ekspozycyjne oraz restaurację (Konior Studio, OVO Grąbczewscy Architekci, „A-m” 03/2017). Wraz z innymi górniczymi atrakcjami miasta, jak podziemny park maszyn czy wyrobiska kopalni Guido, całość będzie tworzyć jeden z największych w Europie górniczych kompleksów turystycznych.

Centrum Obsługi Turystów Brzezinka

ul. Męczeństwa Narodów 14

Autorzy: h.t. architekci, architekci Katarzyna Jarosz-Haponik, Arkadiusz Tabak

Wspołpraca autorska: architekci Magdalena Frączek, Jan Ledwoń, Ewa Urbańczyk

Inwestor: Gmina Oświęcim

Powierzchnia użytkowa: 592 m²

Realizacja: 2012-2013

Koszt inwestycji: ok. 5 500 000 PLN

Muzeum Auschwitz-Birkenau odwiedza co roku ok. 1,5 mln osób z całego świata. Większość z nich ogranicza wizytę do terenu dawnego obozu. Lokalne władze od lat starają się zmienić tę sytuację, kreując wizerunek Oświęcimia jako miejsca spotkań i dyskusji na temat tolerancji i pokoju. Od 1996 roku samorząd może liczyć w tej kwestii na wsparcie z budżetu państwa. Powstał specjalny rządowy program, którego głównym celem jest zagospodarowanie i ochrona terenów przylegających bezpośrednio do muzeum oraz podniesienie atrakcyjności turystycznej miasta. Inwestycje rozłożono na wiele lat. Jedną z nich była budowa Centrum Obsługi Turystów w sąsiedztwie wejścia na teren dawnego KL Birkenau. Obiekt, mieszczący punkt informacyjny, księgarnię i restaurację, składa się z dwóch betonowych brył na nieregularnym, wąskim rzucie, które częściowo przesłonięto abstrakcyjną strukturą z sosnowych, bejcowanych na ceglasty kolor desek. Ta ekspresjonistyczna, fragmentami ażurowa okładzina rozchyla się w strefach wejść, ukazując przeszklone partie elewacji.

Toaleta publiczna

Kazimierz Dolny, ul. Senatorska

Autorzy: Piotr Musiałowski, Łukasz Przybyłowicz

Współpraca: Maciej Wilczek

Inwestor: Urząd Miasta w Kazimierzu Dolnym

Realizacja: 2012

Projekt obiektu wyłoniono w konkursie firmy Koło „Projekt Łazienki 2007”. Stanął on przy ul. Senatorskiej, nieopodal rynku oraz bulwaru nad Wisłą i przystani statków turystycznych. Architekci mieli do dyspozycji niewielką działkę należącą do zakładu wodociągów, na której znajdował się już budynek przepompowni. Cały teren otoczyli więc drewnianym płotem sztachetowym, który w północnej części przekształca się w wysoką, ażurową wiatę, skrywającą zespół trzech toalet oraz garaż na łódź ratunkową. Te wewnętrzne bryły wykończone są szarym tynkiem, a ich dachy pokryto spatynowaną, grafitową blachą tytanowo-cynkową. W połaci znajdują się okna doświetlające pomieszczenia.

Infrastruktura Gór Stołowych

Szlaki turystyczne Parku Narodowego Gór Stołowych

Autorzy: Strzelecki Biuro Architektoniczne; architekci Mirosław Strzelecki, Alicja Maciejko

Inwestor: Park Narodowy Gór Stołowych

Realizacja: od 2014

Na zlecenie władz Parku Narodowego Gór Stołowych architekci Mirosław Strzelecki i Alicja Maciejko w 2010 roku opracowali projekt nowej infrastruktury na głównych szlakach turystycznych tego chronionego obszaru Sudetów Środkowych. Założeniem autorów było stworzenie jednorodnych, spójnych stylistycznie elementów, które z jednej strony nawiązywałyby do tradycyjnej architektury regionu, z drugiej stanowiły mocne, wyróżniające się w krajobrazie formy. Zaproponowane przez nich obiekty wykonane zostały z masywnych belek impregnowanego, modrzewiowego drewna klejonego, zyskując charakterystyczny, wyrazisty rysunek zygzaka. W ramach opracowania do tej pory powstały m.in. wiata ogniskowa, wiata do odpoczynku, ławostoły, znaki i tablice informacyjne, ogrodzenia, schody terenowe i kładki. Projekt jest kontynuowany, a kolejne elementy tworzone są zależnie od potrzeb.

Automatyczna Toaleta Miejska

Warszawa, park Agrykola

Autorzy: Aleksandra Wasilkowska, Marek Happach

Inwestor: Urząd m.st. Warszawy, Zarząd Zieleni m.st. Warszawy

Powierzchnia użytkowa: 6 m²

Realizacja: 2017

Koszt inwestycji: 274 497 PLN

Jednym z inicjatorów budowy w Warszawie toalet publicznych był dyrektor miejskiego Zarządu Zieleni Marek Piwowarski, któremu stolica zawdzięcza m.in. popularną pieszą ścieżkę na prawym brzegu Wisły. Rekomendacje dla formy architektonicznej obiektu opracował zespół projektantów wyłoniony w ramach warsztatów zorganizowanych przez OW SARP. Owalna bryła to nawiązanie do charakterystycznych warszawskich kiosków Ruchu autorstwa Towarzystwa Projektowego, a wykończenie w formie szkliwionych kafli w proporcjach 1:4 stanowi ukłon w stronę typowych elewacji modernistycznych kamienic stolicy. Toaleta wyposażona jest w przewijak dla niemowląt i udogodnienia dla niepełnosprawnych. We wnętrzu znajdują się oznaczenia w alfabecie Braille’a, a dodatkowo istnieje możliwość uruchomienia instrukcji audio, którą nagrali Magdalena Cielecka i Andrzej Chyra. Do 2019 roku powstać ma 50 obiektów tego typu.

Rewitalizacja terenu zabytkowych wież wyciągowych dawnej kopalni Polska

Świętochłowice, ul. Wojska Polskiego

Autorzy projektu budowlano-wykonawczego: elwu Leszek Woźniak, architekt Leszek Woźniak

Autorzy projektu budowlanego: Pracownia Architektoniczna Bogusław Pilch, architekt Bogusław Pilch

Inwestor: Gmina Świętochłowice, Powierzchnia użytkowa: 422 m² Wysokość wieży widokowej: 32,5 m

Realizacja: 2015

Koszt inwestycji: 7 378 262 PLN brutto

Kopalnia węgla kamiennego w Świętochłowicach istniała w latach 1872-1995. Najbardziej charakterystycznymi elementami jej zabudowy są dwie wieże wyciągowe: kozłowa, pochodząca z końca XIX wieku, oraz basztowa, z 1908 roku, która jest jedną z najstarszych tego typu konstrukcji w Europie. Na rewitalizację obiektów władze miasta pozyskały środki unijne. W ramach inwestycji w głowicy wieży basztowej zaaranżowano niewielką ekspozycję dotyczącą górniczej historii miasta oraz urządzono punkt widokowy. W sąsiedztwie powstał m.in. plac na imprezy plenerowe, labirynt spacerowy ze ścianami z gabionów oraz ścieżką dydaktyczną, a także parterowy, sześcienny pawilon z dwiema salami konferencyjnymi.

Gdyński Szlak Modernizmu

Pomysłodawcy: Agencja Rozwoju Gdyni

Autorzy systemu informacji: LINIA

Inwestor: Gmina Miasta Gdyni

Realizacja: 2010-2015

Koszt inwestycji: 177 840 PLN brutto

Gdyński Szlak Modernizmu obejmuje cztery trasy spacerowe śladami najcenniejszych modernistycznych realizacji: odcinek od ul. 10 Lutego do Mola Południowego, ul. Świętojańską, Kamienną Górę oraz trasę Moderna nieznana, prowadzącą przez tereny na styku śródmieścia i portu. Na znajdujących się na szlaku zabytkowych budynkach widnieją specjalne tablice z informacjami po polsku, angielsku oraz w alfabecie Braille’a. W punktach informacji turystycznej oraz na stronie: modernizmgdyni. pl dostępne są ponadto bezpłatne przewodniki opisujące poszczególne trasy.

Szlak Moderny w Katowicach

Pomysłodawcy: Wydział Promocji Urzędu Miasta Katowice

Inwestor: Miasto Katowice

Długość trasy: 5,5 km

Liczba budynków: 16

Realizacja: 2011

Koszt inwestycji: 545 217 PLN

Od 2011 roku własny Szlak Moderny mają też Katowice. Jedną z inicjatorek przedsięwzięcia była architekt Anna Syska ze Śląskiego Centrum Dziedzictwa Kulturowego, która wraz z innymi pracownikami instytucji opracowała wstępna listę 50 najciekawszych obiektów modernistycznych. Ostatecznie na trasie znalazło się 16 budynków z lat 20. i 30. XX wieku. Są wśród nich realizacje m.in. Karola Schayera, Tadeusza Michejdy, Tadeusza Kozłowskiego i Stefana Bryły. W ramach projektu przy każdym obiekcie ustawiono infokioski z prezentacją multimedialną w sześciu językach. Działa też strona poświęcona szlakowi: www.moderna.katowice.eu.

Ścieżka w Obłokach na Śnieżniku Czechy, Dolní Morava

Autor: architekt Zdeněk Fránek

Inwestor: SNĚŽNÍK a. s.

Długość trasy: 710 m

Wysokość: 55 m

Realizacja: 2015

Koszt inwestycji: ok. 100 000 000 CZK

Ścieżka w Obłokach to połączenie wieży, platformy widokowej i… zjeżdżalni. Fragment trasy z góry na dół można bowiem pokonać, zjeżdżając ponad 100-metrową blaszaną tubą. Obiekt stanął w 2015 roku po czeskiej stronie góry Śnieżnik, nieopodal granicy z Polską, dlatego też znalazł się w naszym przewodniku. Jego konstrukcja składa się z trzech stalowych wież, zakotwionych w litej skale na głębokości 6,5 m. Wokół nich malowniczo wije się promenada spacerowa o szerokich, wykończonych modrzewiem pomostach, dostępnych też dla poruszających się na wózkach. Ze szczytu roztacza się widok na dolinę Morawy i Góry Orlickie.