Ikony socmodernizmu

Część Spodka do wyburzenia i odbudowy - przesądziła ekspertyza. Katowickiej ikony wciąż nie ma w rejestrze zabytków

2025-03-14 11:23

Tarasy i schody Spodka w Katowicach zostaną rozebrane, a następnie odbudowane. Dlaczego? Według ekspertyzy, ich stan zagraża bezpieczeństwu tłumów, które odwiedzają kultową halę w trakcie wydarzeń masowych. Spodek jest jednym z najważniejszych symboli miasta, a jego tarasy nieodłączną częścią budynku. Wydaje się oczywiste, że obiekt tej rangi znajduje się w rejestrze zabytków. A jednak - nic bardziej mylnego. Spodek (wraz z tarasami) widnieje jedynie w ewidencji zabytków.

Spis treści

  1. Ekspertyza: stan tarasów stanowi zagrożenie
  2. Miasto rozpisało przetarg na wykonawcę
  3. Spodek wciąż nie jest w rejestrze zabytków
  4. Esplanada, tarasy. Dlaczego właściciele nie dbają o całe zabytki?
Gołębiewski największym hotelem w Polsce

Ekspertyza: stan tarasów stanowi zagrożenie

Jak donosi serwis katowice24.info, zewnętrzne tarasy i schody Spodka mają zostać wyburzone i odbudowane z użyciem takich samych materiałów - ich obecny stan stwarza zagrożenie dla użytkowników. Wykazała to w 2023 roku ekspertyza przeprowadzona przez firmę Statyk Sp. z o.o Spółka Komandytowa.

Zobacz także: Kosmiczną konstrukcję testowało 4 tysiące skaczących żołnierzy. Kultowy Spodek w Katowicach to dziś ikona architektury PRL i wizytówka miasta

Przeprowadzono wizje lokalne, badania odkrywkowe i laboratoryjne, obliczenia sprawdzające oraz przeanalizowano archiwalną dokumentację Spodka.

Eksperci stwierdzili występowanie licznych uszkodzeń, w tym m.in. korozję prętów zbrojeniowych, miejscowe ubytki przekroju nawet do 100%, destrukcję żelbetowych belek i płyt, zwłaszcza krawędziowych i dylatacyjnych, pęknięcia oraz uszkodzenia otuliny prętów. Dodatkowo, nośność balustrad jest już niewystarczająca. Nie spełniają norm dotyczących naporu tłumu. Niedobory zbrojenia stwierdzono w kluczowych elementach konstrukcji. Są też problemy z odprowadzaniem wody opadowej, wynikające z ugięć konstrukcji​

- podaje red. Grzegorz Żądło.

Spodek w Katowicach - zdjęcia. Kosmiczna architektura prosto z PRL-u

i

Autor: Julia Dragović

Miasto rozpisało przetarg na wykonawcę

Katowice rozpisały przetarg na wykonanie dokumentacji projektowej wyburzenia i odtworzenia tarasów. Budżet: 879 604,83 zł. Wpłynęły dwie oferty:

  • Konsorcjum firm Biuro Projektów Architektonicznych i Usług Inwestorskich COMTAREX Jacek Mazurkiewicz (934 800 zł) - przekraczająca budżet Katowickich Inwestycji,
  • Budoserwis Z.U,H. Sp. z o.o. (585 234 zł) - mieszcząca się w budżecie.

Są to kwoty przybliżone - ostateczny koszt prac nie jest znany.

Projekty rozbiórkowe i budowlane muszą być konsultowane z konserwatorem wojewódzkim. Rozbiórce nie podlegają słupy, ściany i fundamenty. Tarasy mają zostać odtworzone w zgodzie z oryginalną koncepcją architektoniczną, z użyciem (w miarę możliwości) takich samych materiałów.

Termin rozpoczęcia prac nie został jeszcze ustalony.

Spodek wciąż nie jest w rejestrze zabytków

Informacja o koniecznej rozbiórce zewnętrznej galerii może się wydawać mało znacząca - tak jednak nie jest. Właścicielem Spodka jest miasto Katowice. Choć schody i tarasy łatwo oddzielić od bryły budynku i potraktować je jako mniej znaczący ciąg komunikacyjny, są one nieodłączną, integralną częścią projektu hali, elementem spajającym cały kompleks Spodka składający się przecież z kilku budynków.

Charakterystyczne otoczaki, którymi ozdobiono tarasy, i które od lat się sypią, architekci wciągnęli na elewację budynków, zaznaczając wagę tarasów dla całej koncepcji. Tytuł niniejszego artykułu nie jest zatem ani clickbaitem, ani przesadą. W efekcie wieloletnich zaniedbań zabytku nastąpi rozbiórka części Spodka - symbolu miasta. Miasta, które jako właściciel obiektu zabytkowego, powinno o niego dbać.

Sytuacja rzuca jednak światło na jeszcze jedno zaniedbanie. Budynek kultowy i ikoniczny, o powszechnie uznawanej wartości architektonicznej, wizytówka Katowic, wciąż nie znajduje się w rejestrze zabytków. Ochronę konserwatorską - wraz z tarasami - gwarantuje mu jedynie ujęcie w gminnej ewidencji zabytków.

Esplanada, tarasy. Dlaczego właściciele nie dbają o całe zabytki?

Rozbiórka i odbudowa komunikacji budynku ze względu na jej zły stan techniczny nie jest niczym nowym. Jeszcze niedawno temu podobną sytuację mogliśmy oglądać we Wrocławiu, gdzie wyburzono część projektu Jadwigi Grabowska-Hawrylak - esplanadę łączącą "Sedesowce" czyli słynne bloki Manhattanu. Teraz ten sam los spotka projekt Macieja Gintowta, Macieja Krasińskiego i konstruktora Wacława Zalewskiego w Katowicach.

Zarówno "Sedesowce", jak i Spodek przechodziły w ostatnich latach szereg remontów. W tym czasie stan komunikacji, będącej częścią koncepcji architektów, stale się pogarszał - aż do momentu, kiedy konieczna była rozbiórka i odbudowa, pochłaniająca setki tysięcy złotych.

Zarówno taras, jak i schody Spodka ostatni remont przechodziły w 2011 roku podczas prac usunięcia z budynku azbestu - był to generalny remont całego obiektu.

Źródło: katowice24.info
Architektura-murator. Podcast 30/30
Grzegorz Piątek. Słuszne piękno architektury
Video Player is loading.
Czas 0:00
Czas trwania 0:00
Loaded: 0%
Stream Type LIVE
Pozostały czas 0:00
Â
1x
    • Chapters
    • descriptions off, selected
    • subtitles off, selected
      Reklama
      Architektura Murator Google News
      Autor: