Spis treści
- Lokalizacja, lokalizacja i jeszcze raz lokalizacja
- Z czego składa się osiedle R40 na Rydlówce w Krakowie
- Inspiracje historyczne i dizajn
- Materiały - kolorowa ceramika
- Zielone technologie w projekcie, lokalizacja w strefie uzdrowiska
- Pracownia Horizone Studio z Krakowa
- Podstawowe dane projektu
Lokalizacja, lokalizacja i jeszcze raz lokalizacja
Zlokalizowana przy spokojnej ulicy Rydlówka w Krakowie, inwestycja chce oferować mieszkańcom bliskość śródmieścia a zarazem natury. Osiedle zaprojektowało biuro architektoniczne Horizone Studio - autorzy między innymi Domu na skarpie. Choć nazwa ulicy jest taka sama jak oddziału Muzeum Krakowa "Rydlówka", dworek Tetmajerów znajduje się w odległości pół godziny drogi samochodem stamtąd (przy ul. Tetmajera), a więc trochę gdzie indziej. Ulica Rydlówka jest na południu Krakowa, 20 minut autem, a 40 pieszo od Rynku - faktycznie nie tak daleko.
Zobacz też:
Z czego składa się osiedle R40 na Rydlówce w Krakowie
Projekt osiedla R40 obejmuje
- dwa sześciopiętrowe budynki, które mieszczą 65 mieszkań o powierzchni od 41 m kw do 124 m kw, a także lokal użytkowy o powierzchni ok. 70 m kw.
- Wszystkie mieszkania mają balkony, a parterowe ponadto ogródki (o powierzchni ponad 100 m kw!).
Pomiędzy dwoma budynkami znajduje się wjazd do garażu podziemnego, z którego samochody rozjeżdżają się na dwie strony, zależnie od tego, w którym budynku mieszkają. Wokół tego wjazdu zorganizowana jest starannie strefa placu zabaw. Na terenie posesji postawiono także mur (zagięty na górze, aby przepuszczał choć trochę więcej światła) - ze względu na przepisy przeciwpożarowe trzeba było odgrodzić się nim od stojącej obok samowoli budowlanej - blaszanych budek. Paradoksem jest, że prawdopodobnie nawet gdy budki zostaną rozebrane, mur zostanie, bo nie wiadomo, kto miałby pokryć koszty usunięcia go: decyzję musieliby podjąć wszyscy mieszkańcy, a zasłania światło tylko niektórym (na szczęście osłania ich przynajmniej przy okazji przed ewentualnym hałasem).
Wszystkie mieszkania zostały sprzedane przed zakończeniem budowy.
Czytaj też:
Inspiracje historyczne i dizajn
Dobór kolorystyki budynków został oparty o powiązania historyczne terenu, a dokładniej - dopasowany do barw zespołu sportowego RKS Garbarnia Kraków, którego boiska znajdują się niedaleko inwestycji. Kolory te mają współgrać z sąsiadującymi budynkami, tworząc spójną estetykę. Okolica ta, jak odpowiedział nam architekt prowadzący, Dominik Darasz, jest w zasadzie typowo szara, a zatem chodziło głównie o stworzenie wyróżniającego się punktu, aby ludzie umieli trafić do własnego domu, jak chciał Hansen.
Poza kolorami, w architekturze budynków odnajdujemy czytelne nawiązania do modernizmu - zaoblone narożniki. Podcienia z kolumienkami to motyw rodem z pięciu zasad współczesnej architektury Le Corbusiera: uniesienie budynku na słupach. Nie jest ono tu pełne, ale jednak jest obecne (same okrągłe przekroje lekkich słupów podcieni R4 również mają modernistyczny rodowód). Niemniej motyw taki występuje szerzej w architekturze i skojarzenie z modernizmem jest raczej wtórne - zauważa Darasz.
Wnęki chronią przed deszczem - są na tyle głębokie, że dają wrażenie bezpieczeństwa, a w czasie deszczu można w nich nawet postać dłużej, nie blokując przejścia. Pociągają za sobą pomniejszenie kubatury budynku, ale wyglądają znacznie ciekawiej niż daszki - uważa architekt.
Także wykorzystanie klinkierowych płytek na elewacji znane jest w polskiej architekturze modernistycznej (chociażby warszawskiego Żoliborza - Poradnik dobrych praktyk architektonicznych. Żoliborz, ss. 26-28), jednak w R40 pomysł zrodził się z chęci ochrony frontowej elewacji, ponieważ najbardziej reprezentacyjna strona osiedla wypadła od północy, a więc ze strony, z której ściany najbardziej się niszczą. Płytki to dodatkowy koszt, ale niewielki w skali takiej budowy, a z kolei dzięki nim oszczędza się na późniejszym utrzymaniu muru w dobrym stanie.
Ryzykiem związanym z płytkami na fasadzie w przypadku budynków z mieszkaniami, które nie są jeszcze gotowe, jest niebezpieczeństwo uderzania w płytki podczas wielu budów i remontów, które na początku będą tam się odbywały - koniecznych prac wykończeniowych. Na szczęście zabezpieczono się i wiadomo, że będzie się dało je w razie potrzeby uzupełnić.
Płytki wchodzą w głąb budynku - aż do wind.
Dachy domów R40 są zazielenione - choć nie są to może pełnoprawne ogrody na dachu, w kontekście ogólnego kształtu tych budowli trudno nie pomyśleć, że jesteśmy przecież blisko kolejnej ze sławnych pięciu zasad. Budynki mają wreszcie staranne detale - na przykład drzwi zewnętrzne o głębokiej barwie dobrane kolorystycznie do klinkieru, barierkę na schodach dopasowaną do balkonów, z transparentną perforacją, estetyczne lampy na balkonach, spody balkonów są pomalowane. Perforacje barierek balkonowych maskują to, co się na nich znajduje, i zarazem przepuszczają światło. Barierka na schodach ma specjalny kształt - układa się w jednej linii - dobrze wygląda, jest wygodna i nie wpada w wibracje, a zarazem oszczędza miejsce.
Granat i czerwień oraz biel dopełnione są złotawą żółcią barierek i balkonów.
Wgłębienia z zaobleniem w bryłach pojawiły się w projekcie dopiero na pewnym etapie - nie było na nie pomysłu od samego początku. Kryją się w nich okna, które od środka widać na końcach korytarzy na klatce schodowej.
Czytaj też:
Materiały - kolorowa ceramika
Użyte materiały to wysokiej jakości emaliowana kolorowa ceramika zewnętrzna i jasne tynki. Płytki są zamówione z Niemiec, z firmy produkującej klinkier we wszystkich barwach z gamy Pantone. Producent oferuje kilka stopni połysku - stanęło na najwyższym. Wygląd budynków zmienia się w zależności od pory dnia i warunków atmosferycznych, tworząc dynamiczną estetykę.
Płytek klinkierowych w różnych odcieniach czerwonego i niebieskiego, z drobnymi, białymi akcentami, użyto na wybranych elewacjach. Nie ma więc pytania o to, jak się czują mieszkańcy niebieskiego domu, widząc z okien sąsiadujący czerwony, ani na odwrót, ponieważ widzą wzajemnie ściany w bieli.
Rozwiązanie polegające na pokryciu ściany od góry do dołu ceramiką nie jest pionierskie, ale nie należy do często spotykanych. Architekt, z którym rozmawialiśmy, przywołał przykład jednego budynku, obłożonego płytkami w zieleniach, który powstał w podobnym czasie, co był zbiegiem okoliczności. Ceramika na fasadzie podnosi nieznacznie koszt budowy. Jest to zarazem materiał naturalny, który dobrze się sprawdza na murach, a koszt nie jest wielki. Wyraziste kolory także są śmiałym, rzadko obecnie stosowanym rozwiązaniem i być może ta oryginalność projektu sprawiła, że mieszkania w R40 zostały wyprzedane przed ukończeniem na początku 2024 roku budowy, oprócz oczywistego aspektu korzystnej lokalizacji inwestycji.
Intencja stworzenia gry światła na klinkierowych fasadach to już kolejna realizacja w tym duchu architektów z Horizone Studio. Ich Dom na skarpie operował specjalnym rodzajem szklenia tak, aby jeszcze mocniej odbijał w szybach swoje otoczenie. Niemal lustrzana powierzchnia efektownie kontrastuje w nim z surowymi kamieniami, którymi obłożona jest fasada, dając efekt przypominający taflę wody obok skał.
Granatowy i bordowy, lśniący klinkier na R40, poza nawiązaniem do strojów, w jakie lubię się ubierać kibice Garbarni, może nasuwać skojarzenia z deszczem kontrastującym z czerwonymi światłami samochodów w strugach wody.
Kolory są mocne, a materiał nasuwa konotacje związane z twardością, odpornością - wyraz budynków od ich kolorowych stron nie jest smutny ani irytujący (czego można by się obawiać przy błękicie i czerwieni), tylko bardziej: pewny, budzący zaufanie, ale też poetycki i marzycielski - bez surowości. Odcienie nie są przesłodzone ani nadmiernie stłumione. Raczej nie można ich nazwać mimo wyrazistości krzykliwymi.
Co ciekawe, w piosence hymnu Garbarni, którą skomponował Zygmunt Konieczny z Piwnicy pod Baranami barwy klubu są inne niż jego obecne logo (autorem słów jest podobno znany warszawski aktor, Jan Nowicki). Dominik Darasz powiedział nam, że jest tego świadomy, ale że inspiracja kolorystyczna miała w istocie bogatsza historię - dwa budynki nasunęły skojarzenia z konkurowaniem i pierwotnie z dwoma klubami piłkarskimi, na przykład Roma i Lazio.
Zobacz też:
i
Nasze barwy są brązowo-białe Po to, żeby panny nas kochały. Nic się nie martw, że forsy nie mamy. Chłopcy z Ludwinowa lubią w piłkę grać.
Brąz to kolor siły i twardości, A ten biały to symbol czystości. Wszystkie kluby muszą nam zazdrościć, Bo w Garbarni każdy, każdy jest jak brat.
Jesteśmy drużyną, co w piłkę dobrze gra. My gramy ładnie, składnie. Piłka chodzi jak po sznurku. Musimy wygrać... wygramy ten mecz! Dla nich zero bramek, dla nas dwie... trzy... sześć. Garbarni cześć, cześć, cześć!
i
i
i
Zielone technologie w projekcie, lokalizacja w strefie uzdrowiska
W projekcie zastosowano szereg zielonych rozwiązań, takich jak:
- retencja wody deszczowej,
- punkty ładowania samochodów elektrycznych,
- a także liczne miejsca postojowe dla rowerów - zarówno w garażu i budynku, jak i zadaszone na zewnątrz.
- Budynek jest ogrzewany z wykorzystaniem ciepła miejskiego, co ogranicza emisję szkodliwych substancji.
- Przeszklenia w korytarzach klatek schodowych zapewniają maksymalne wykorzystanie naturalnego światła dziennego, zmniejszając zużycie energii elektrycznej.
- Na terenie inwestycji zaplanowano nasadzenia.
- Utwardzone tereny zostały wykonane jako powierzchnie wodoprzepuszczalne, co ogranicza odprowadzanie wód powierzchniowych do kanalizacji miejskiej i sprzyja naturalnej retencji wód gruntowych.
- Dodatkowo na fasadach zastosowano płytki ceramiczne, które cechują się dużą odpornością na warunki atmosferyczne, a izolacja termiczna na ścianach zewnętrznych spełnia podwyższone normy energetyczne, co przyczynia się do zwiększenia efektywności energetycznej całego budynku.
Inwestycja została zarazem zlokalizowana w strefie uzdrowiska Mateczny, co wymagało uzgodnień dotyczących posadowienia obiektu z zakładem chemicznym odpowiedzialnym za zabezpieczenie wykopu. Zakład określał bezpieczną głębokość, na jaką można było prowadzić prace ziemne, z uwzględnieniem konieczności ochrony źródeł, którymi zarządza firma.
Pracownia Horizone Studio z Krakowa
Jak piszą o sobie, Horizone Studio to kreatywne i dynamiczne biuro architektoniczne mające swoją siedzibę w Krakowie. Specjalizujemy się w projektowaniu budynków biurowych, komercyjnych, użyteczności publicznej oraz mieszkaniowych. Pasją naszych architektów jest również tworzenie przyjaznej i nowoczesnej przestrzeni miejskiej. Horizone Studio jest jedną z firm założycielskich PLGBC Polskiego Stowarzyszenia Budownictwa Ekologicznego oraz członkiem SPCC Skandynawsko-Polskiej Izby Gospodarczej. Reprezentanci Horizone Studio są członkami zarządów PLGBC oraz SARP Kraków. Unikalne doświadczenie, bogata wiedza i pasja pozwalają nam oferować najwyższy standard usług projektowych oraz doradczych od pomocy przy wyborze działki, poprzez uzyskanie pozwolenia na budowę, aż do zakończenia inwestycji.
Pracownia ta odpowiada też architektonicznie za ambitny projekt osiedla Silo w Jaworznie, o którym pisaliśmy w 2019 roku. Projekt Silo wciąż jest na tym samym etapie co wtedy. Zarówno Silo (nazwa pochodzi od intencji zachowania znajdujących się na terenie silosów - które miały by być przerobione do nowych celów, na przykład na salę ze ścianka wspinaczkową), jak i Dom na skarpie pracowni Studio Horizone mają sporo rozwiązań ekologicznych.
Dom na skarpie, tak jak R40, ma zielony dach i podcienia ze słupami (w jego wypadku o przekroju równoległoboku), oraz stosunkowo śmiałą kolorystykę - choć w zasadzie utrzymany w kolorach ziemi, nie tylko odbija dużo otoczenia, ale rdzawe barwy obramowań okien wpadają w jego przypadku wizualnie mocno w pastelowo marchewkowy pomarańcz, dając efekt jasny i optymistyczny, inaczej niż ma to zazwyczaj miejsce w przypadku często ostatnio stosowanej powierzchni z rdzą, która ma być "stara" i świadomie nawiązywać do estetyki postindustrialnej.
R40 i Dom na skarpie odważnie patrzą w przyszłość, zupełnie jakby były wybudowane dawniej. Oba obiekty sprawiają też wrażenie stosunkowo mocno, jak na dzisiejsze standardy, nastrojowych, nie są suche. Dom na skarpie odbija świat trochę jak lustrzane lenonki, R40 - jak kolorowa skórzana kurtka.
Czytaj też:
Podstawowe dane projektu
Rydlówka 40, lokalizacja: Kraków, ul. Rydlówka 40
Inwestor: Nokturn Deweloper
Projekt: HORIZONE Studio
Autorzy: Dominik Darasz, Bartłomiej Kisielewski, Robert Strzeński, Krystian Wawer
Powierzchnia netto: 7 600 m2
Ilość mieszkań w 2 budynkach: 65
Projekt: 2020-2021
Realizacja: 2021-2023
Czytaj też:
i
