Przez 25 lat istnienia „Architektura-murator" nie tylko obserwowała i notowała rozwój polskiej architektury, ale starała się wspierać i promować w Polsce, a przede wszystkim na świecie, najważniejsze dokonania. 25 lat „Architektury-murator” to prawie 4000 prezentacji wybranych przez redakcję obiektów architektonicznych. 3000 budynków i przestrzeni rywalizujących w konkursie Życie w Architekturze. Także ponad 50 spotkań i konferencji, 25 konkursów, 15 wystaw. Warto podkreślić, że profesjonalne czasopismo, kierowane, co na polskim rynku medialnym jest ewenementem, przez 25 lat przez tę samą osobę, w ciągu swego istnienia stało się uznanym międzynarodowo źródłem wiedzy i swego rodzaju archiwum polskiej architektury.
Teraz, na podstawie 25 lat doświadczeń, redakcja postanowiła wyróżnić szczególne osiągnięcia polskich architektów i polskiej architektury. Autonomiczny wybór dotyczy najważniejszych wydarzeń – takich, którymi żyła jeśli nie cała Polska, to co najmniej całe środowisko architektoniczne. Subiektywny wybór osób, które stały się międzypokoleniowym wzorcem. Subiektywny wybór publikacji, które wzbudzały emocje. Zdarzenia, chwile, którymi żyliśmy, które chcemy podkreślić i zapamiętać na zawsze.
Nagrodą 25-lecia są statuetki autorstwa jednego z najbardziej innowacyjnych twórców, architekta i designera, Oskara Zięty, wykonane w technologii FiDU.
i
Pracownia 25-lecia: JEMS Architekci
To nagroda za konsekwencję i wierność przyjętym przed ponad trzydziestu laty zasadom projektowania, współpracy, szczególną dbałość o jakość architektury, detal. Także za organizację i nietypowy sposób funkcjonowania samego biura, które przypomina raczej spółdzielnię, gdzie cenione jest współdziałanie, rozmowa, dyskusja, edukacja młodego pokolenia architektów, a nie nastawienie na zysk i promocję poszczególnych projektantów. Tworzona przez nich architektura jest ponadczasowa, racjonalna, prosta, pozbawiona ekstrawaganckich form. Za architekturę, w której jest piękno sprawiające, że budynek dobrze się starzeje, może zmieniać funkcje i trwać. Za to, że można im wierzyć.
i
Realizacja 25-lecia: Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie
Nagroda dla Krystyny Zachwatowicz i Andrzeja Wajdy za inicjatywę budowy i realizację Muzeum, autorzy: Arata Isozaki & Associates, Krzysztof Ingarden – Jacek Ewý & Jet Atelier, inwestor: Fundacja Kyoto-Kraków Andrzeja Wajdy i Krystyny Zachwatowicz oraz Muzeum Narodowe w Krakowie
Manggha to pierwsza realizacja w Polsce po 1989 roku architekta o międzynarodowej sławie powstała we współpracy z polską pracownią. To budynek, który narodził się w tym samym roku co „Architektura-murator” i wyznaczył zupełnie nowe szlaki polskiej architekturze na następne 25 lat. Antycypował przyszłość swoim powiązaniem z rzeką i znaczeniem publicznej muzealnej funkcji. Skromność, lapidarność i w pełni wykorzystana unikalna lokalizacja to cechy, które decydują o tym, że Mangghę można uznać za wzorzec, ideał, do którego polska architektura wciąż dąży.
i
Niezrealizowany projekt 25-lecia: Świątynia Opatrzności, autor: Marek Budzyński z zespołem
Projekt, który przeszedł do historii polskiej współczesnej architektury nie tylko ze względu na formę, ale także proces wyłaniania, uznania, a następnie odrzucenia. Wybitny ze względu na unikalną, indywidualną formę, przemawiającą do masowej wyobraźni. Kontrowersyjny ze względu na nasycenie mistyczną i narodową, nie dla wszystkich czytelną, symboliką. Wyprzedzający swój czas romantycznym podejściem do kształtowania otoczenia i ekologicznym przesłaniem. A przede wszystkim projekt ukazujący w pełni indywidualizm, talent i bezkompromisowość twórcy.
i
Tekst 25-lecia: „Od A do Z – alfabet architektury”, autor: Grzegorz Stiasny
To nagroda za śmiałość i styl. Tekst stanowił odważne, bezkompromisowe i lapidarne podsumowanie zjawisk w polskiej architekturze po 1989 roku. W swobodnym, anegdotycznym stylu, niczym starożytna diatryba, piętnował słabości i mocne strony architektonicznej rzeczywistości w Polsce, od organizowania konkursów, przez planowanie przestrzenne, po funkcjonowanie samorządu zawodowego. Choć był żartem, wszystkich po publikacji bolał. Opisanych architektów, bo po raz pierwszy w wolnej Polsce ocenieni zostali bez nabożnego podziwu. Autora, bo doświadczył środowiskowego ostracyzmu. Redakcję, bo spotkała się z niezrozumieniem, a może nawet i potępieniem. Lista reperkusji była długa, a jednak zapytani, czy opublikowalibyśmy ten tekst jeszcze raz, odpowiadamy: TAK.
i
Fotografia 25-lecia: Dom na kopalni, autor: Marcin Czechowicz
Jeśli istnieje zdjęcie - symbol architektoniczny minionych niedawno czasów, jest to fotografia architekta siedzącego bez zabezpieczenia, na skraju przepaści, w nieprzyjaznym poprzemysłowym krajobrazie, którego fragment stał się z wyboru jego domem. Obraz powstał w ramach cyklu zamówionych przez redakcję zdjęć komentarzy, polemizujących z utartym schematem architektonicznych fotografii. To nagroda za przedstawienie osobistej, nostalgicznej relacji z dziedzictwem poprzemysłowym, wynikającej z głębokich przemian społecznych i ekonomicznych, oraz za portret młodego architekta z wyludniającego się miasta - jednego z pionierów rewitalizacji architektury industrialnej w Polsce.
i
Inicjatywa 25-lecia: OSSA – Ogólnopolskie Spotkania Studentów Architektury
OSSA otrzymuje nagrodę za ciągłość i przekazywanie organizacji wydarzenia - z pokolenia na pokolenie. Ogólnopolskie Spotkania Studentów Architektury to oddolna inicjatywa o zasięgu ogólnopolskim, organizowana przez studentów — dla studentów. Już od dwóch dekad warsztaty wpływają na kształtowanie nowych pokoleń architektów. Społeczność OSSY skupiała wokół siebie zaangażowanych studentów i architektów z Polski i zagranicy, którzy z czasem stworzyli trzon polskiego środowiska architektonicznego. Redakcja „Architektury-murator” jest dumna, że towarzyszyła powstaniu OSSY i od tego momentu patronuje wydarzeniu!
i
Publikacja 25-lecia: Kwartalnik Architektoniczny „RZUT”
Pierwszy „RZUT” powstał w 2013 roku, gdy większość z jego twórców była na ostatnim roku studiów na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Powstał jako pismo tworzone przez młodych, by umożliwić wypowiadanie się młodym, którym trudno jest publikować gdzie indziej bez wyrobionej marki. „RZUT” to pismo tworzone z ogromną pasją, badawcze, nie doktrynerskie, otwarte na rozmaite środowiska i opinie. Na podkreślenie zasługuje demokratyczny proces tworzenia: tematy powstają w dyskusji redakcyjnej, lecz teksty zamawiane są w formule Call for papers. Przyznając tę nagrodę redakcji „RZUTU” redakcja miesięcznika „Architektura-murator” chciałaby przy okazji podkreślić wartość wielu wyjątkowych, mniej lub bardziej efemerycznych, a zawsze bardzo wartościowych publikacji tworzonych przez studentów, jako wzorca dla otwartej dysputy i sposobu poszerzania wiedzy.
