W czerwcu rozstrzygnięta została czwarta edycja konkursu o Nagrodę UIA Przestrzenie Przyjazne i Dostępne. Pierwsza odbyła się w 2008 roku z inicjatywy autora tekstu. Jako kierujący programem pracy Architektura dla Wszystkich II regionu Międzynarodowej Unii Architektów, uznałem, że działanie tej grupy nie może ograniczać się do spotkań seminaryjnych dotyczących technicznych wymogów powszechnej dostępności. „Architektura dla wszystkich” powinna być dostępna, ale też przyjazna, inspirująca. Przy poparciu dwóch byłych prezydentów UIA możliwa okazała się organizacja konkursu wyróżniającego takie realizacje.
i
Powinny one odznaczać się przyjaznością wyrazu architektury osiągniętą poprzez odpowiednie wpisanie w otoczenie, właściwy dobór skali, formy, barw, oświetlenia, detalu i faktury oraz poprzez konsekwencję zastosowania standardów projektowania uniwersalnego – czytamy w opisie kryteriów nagrody. Promowane przez SARP wydarzenie zyskało już skalę globalną. W drugiej edycji medal za Małopolski Ogród Sztuki zdobyli Krzysztof Ingarden i Jacek Ewý, a laureatami poprzednich, regionalnych konkursów byli Tomasz Konior i Bolesław Stelmach. Medale przyznawane są w trzech kategoriach: budynki nowe, historyczne oraz przestrzenie publiczne. Tym razem jury w składzie: Krzysztof Ingarden, Krzysztof Chwalibóg, Eduardo Elkouss, Joseph Kwan i Fionnuala Rogerson, pod przewodnictwem Vassilisa Sgoutasa, za najbardziej przyjazny i ciekawy nowy obiekt uznało budynek liceum Coláiste Ailigh w Irlandii autorstwa McGarry Ní Éanaigh Architects. Bryła wpisana w pofalowany krajobraz to przykład znakomitej integracji architektury z otoczeniem.
i
Pełną dostępność uzyskano tu dzięki niezależnym wejściom z dwóch różnych poziomów. W kategorii adaptowanych budynków sukces odnieśli również Irlandczycy. Medal został przyznany za staranną i twórczą realizację ośrodka parafialnego Malahide, którego autorem jest Seán Harrington. Kameralny zespół pomieszczeń z nastrojową kaplicą łączy się harmonijnie z neogotycką bryłą kościoła. Za najbardziej przyjazną przestrzeń publiczną jury uznało zagospodarowanie wybrzeża Paseo Puerta de Tierra w Portoryko według projektu SCF Arquitectos. Autorzy rozwiązali cały splot problemów urbanistycznych – kwestie komunikacji kołowej, ścieżek rowerowych i ciągów pieszych – uwzględniając przy tym kulturowe wartości prehiszpańskich zabytków archeologicznych. Warto wspomnieć też o najciekawszych wyróżnionych realizacjach. Na uwagę zasługują stacja kolejki linowej w boliwijskim La Paz – pierwszy element systemu transportowego miasta (główny projektant: Roberto Ameneiro Galdo) oraz przekształcenie przestrzeni publicznej centrum greckiego miasteczka Karpenisi, gdzie wymogi dostępności zostały spełnione w ramach kompozycji pełnej kolorów i ciekawych pomysłów formalnych (projekt: Andreas Lampropoulos z zespołem). Konkurs pełni istotną rolę w promocji jakości architektury. Poprzez nagradzanie realizacji, które kreują przyjazne przestrzenie wykazuje, że to nie modny „technologizm”, czy też „formalna perwersja”, ale otoczenie odpowiadające potrzebom ludzi winno być efektem pracy architekta. Ceremonia wręczenia nagród odbędzie się podczas 26. Kongresu UIA w Seulu w dniach 3-10 września 2017 roku.
Krzysztof Chwalibóg
