Przebudowa Hotelu Rialto w Warszawie

Historia miejsca

Hotel Rialto powstał w 2003 roku, według projektu pracowni DOM Architektury (arch. Michał Borowski i Jan Grochowski, „A-m” 5/04) w przebudowanej i odrestaurowanej, XIX-wiecznej kamienicy zlokalizowanej u zbiegu ulic Emilii Plater i Wilczej. W ramach ówczesnej modernizacji w niewielkim stopniu zmieniono elewacje, starannie odrestaurowano eklektyczny detal i nadbudowano dwie kondygnacje. Każdy z pokoi hotelowych został indywidualnie zaprojektowany i wyposażony antykami w stylu art déco, które właściciele przez kilka lat kupowali na pchlich targach tworząc prywatną kolekcję. To pierwszy butikowy obiekt tego typu w Warszawie.

Zaprojektowany w naszej pracowni nowy budynek, który wypełni trójkątną, narożną działkę u zbiegu ulicy Wilczej i Koszykowej, stanowi rozbudowę istniejącego hotelu. Obiekt powstaje po zachodniej jego stronie i sąsiaduje od wschodu z wpisaną do rejestru zabytków kamienicą Próchnickich, wzniesioną w latach 1913-1914 według projektu Mariana Kontkiewicza. Realizowane obecnie nowe skrzydło po zakończeniu prac tworzyć będzie – wraz z częścią istniejącą – warszawską wizytówkę uznanej na świecie sieci Nobu Hotels. Znajdzie się tu 80 nowych pokoi, przestrzeń eventowa i coworkingowa, a także dostępne z ulicy restauracje. Pod całym obiektem przewidziano dwupoziomowy parking.

Kontekst

Prestiżowy, śródmiejski charakter tego fragmentu dzielnicy skłania inwestorów do śmielszego rozporządzania środkami, co przekłada się bezpośrednio na charakter powstającej tu nowej architektury. Z kolei dobrze zachowana, zabytkowa zabudowa i obostrzenia konserwatorskie zmuszają projektantów do szczególnie starannego podejścia do kontekstu miejsca. Uwarunkowania te zdają się mieć pozytywny wpływ na jakość powstającej w tym rejonie architektury. Dość wspomnieć obsypaną nagrodami rewaloryzację Hali Koszyki (proj. architektoniczny: JEMS Architekci, proj. aranżacji wnętrz i przestrzeni wspólnych: medusagroup, „A-m” 5/16, 1/17) czy stojący naprzeciwko obiekt biurowy Piękna 49 autorstwa pracowni Grupa5 Architekci („A-m” 9/17, 2/18).

W skali urbanistycznej ulica Koszykowa, stanowiąca część Osi Stanisławowskiej, determinuje kształt zabudowy poprzez swoje odchylenie od ortogonalnej siatki ulic, wynikające z promienistego układu głównych osi kompozycyjnych założenia. Kwartał, w ramach którego powstaje opisywany budynek, przypomina wydłużony trójkąt prostokątny, opasany ulicami Emilii Plater, Wilczą i Koszykową. Zbiegający się ku zachodowi klin działki zdeterminował podstawowe decyzje funkcjonalne, a także przyczynił się do sposobu kształtowania siatki konstrukcyjnej. Czynnikiem stanowiącym o charakterze kompozycji przestrzennej były już decyzje stricte projektowe, tj. ukształtowanie kondygnacji budynku jako poprzesuwanych względem siebie horyzontalnie „plastrów”. Dzięki temu monumentalna bryła zyskała na lekkości, zaś zaokrąglony, narożny blok otrzymał balkony, które obsadzone zielenią utworzą wertykalny ogród w centrum miasta.

Nie pozostało to jednak bez wpływu na założenia konstrukcyjne, wprowadzając dodatkowe wyzwania związane z brakiem ciągłości niektórych elementów nośnych. Budynek, podpiwniczony dwiema kondygnacjami podziemnymi, liczy siedem kondygnacji nadziemnych, zwieńczonych wycofaną i niezadaszoną „kondygnacją” techniczną, wyniesioną na około 30 metrów ponad poziom chodnika. Charakterystyczne wykusze, o wysięgu około 1,5 metra, tworzą podcienie nad ulicami Wilczą i Koszykową. Kompozycja fasady dwóch pierwszych kondygnacji, prawie całkowicie przeszklonych, lekko kontrastuje z kondygnacjami od trzeciej wzwyż, na których w przewadze jest już ciemna, antracytowa okładzina. Ma to swoje uzasadnienie funkcjonalne – od kondygnacji trzeciej zaczynają się pokoje hotelowe, podczas gdy dwie niższe zajmuje przestrzeń wielofunkcyjna, eventowa oraz restauracja.

Konstrukcja

Konstrukcyjnie nowy budynek tworzą trzy sprzężone układy strukturalne, odpowiadające układowi funkcjonalnemu: podziemie mieszczące funkcje techniczne i zaplecze hotelowe, dwie pierwsze kondygnacje nadziemne, przewidziane dla funkcji ogólnodostępnych oraz pozostałe kondygnacje powyżej, przeznaczone na pokoje hotelowe wraz z komunikacją.

Dwukondygnacyjna część podziemna posadowiona jest na żelbetowej płycie dennej grubości 80 cm. Stropy rozparte na ścianach szczelinowych oraz na ściennym trzonie żelbetowym, pełniącym funkcje komunikacji pionowej, rozpiętością sięgają 12 metrów. Dla uzyskania stanów użytkowych konstrukcji wskazanych w eurokodach (EC2) wykorzystano wyniesienia montażowe w środkach rozpiętości na poziomie 15-25 mm.

Dwie pierwsze kondygnacje nadziemne zaprojektowano w układzie słupowo-płytowym, najlepiej odpowiadającym przewidzianym dla nich funkcjom oraz zapewniającym możliwość wykonania dużych horyzontalnych przeszkleń.

Wyższe piętra to już układ żelbetowych ścian, oddzielających pokoje hotelowe o module B = 381 cm. Wszystkie ściany na tych kondygnacjach zaprojektowano w konstrukcji żelbetowej grubości 24 cm do wysokości dachu i posadowiono na pogrubionym stropie. Na powyższe decyzje projektowe wpłynęły również uwarunkowania akustyczne, szczególnie ważne przy tego typu obiektach.

Całość zwieńczona jest stropodachem na płycie żelbetowej grubości 25 cm. Na nim ustawiono ruszt stalowy, stanowiący podbudowę pod urządzenia techniczne. Posadowienie urządzeń około 1 metra nad powierzchnią stropodachu zapewniło dodatkową izolację akustyczną oraz pozwoliło na rozprowadzenie kanałów instalacyjnych do poszczególnych urządzeń i pionów instalacyjnych.

Zestaw zupełnie odrębnych zagadnień konstrukcyjnych stanowiła kwestia zabezpieczenia budynków, znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie głębokiego wykopu projektowanego obiektu. Są to kamienica z XIX wieku mieszcząca hotel Rialto oraz wpisana do rejestru zabytków kamienica Próchnickich. Oba budynki zabezpieczono z zastosowaniem dwóch metod: w celu ograniczenia nierównomiernych przemieszczeń konstrukcji zastosowano ściągi i rozpory, natomiast w celu zabezpieczenia obiektów przed odkształceniami związanymi z przemieszczeniami podłoża wykorzystano palisadę z mikropali oraz jet-grouting.

Zabezpieczenie budynków układem ściągów zapewniło uchwycenie ścian szczytowych usytuowanych w bezpośrednim sąsiedztwie wykopu oraz zabezpieczyło je przed nadmiernymi odkształceniami giętymi. Rygle i słupy ramy usztywniającej ścianę szczytową pełnią rolę wieńców i rdzeni, ściągi krzyżowe usztywniają konstrukcję w płaszczyźnie ściany, natomiast poprzeczne zabezpieczają ściany szczytowe przed odspojeniem od budynku w przypadku nadmiernych odkształceń.

Dodatkowo wprowadzono podparcie ścian szczytowych. Palisadę, połączoną z odpowiednio ukształtowaną posadzką, zaprojektowano jako zabezpieczenie przed nadmiernym osiadaniem oraz przed przemieszczeniem gruntu (w przypadku jego awaryjnego osunięcia się spod fundamentów pojedynczej sekcji ściany szczelinowej do wykopu). Minimalny sumaryczny przekrój zbrojenia ściągów (prętów – profili) zabezpieczających oszacowano zgodnie z instrukcją ITB nr 376/2002 (ochrona zabudowy w sąsiedztwie głębokich wykopów).

Odkształcenia budynku w trakcie realizacji powodują powstanie naprężeń w stalowych elementach wzmacniającej konstrukcji oraz zmiany naprężeń w poszczególnych częściach budynku. Ten ustabilizowany stan mógłby zostać naruszony przy demontażu konstrukcji stalowej, dlatego też podjęto decyzję o pozostawieniu części elementów stalowych (zabudowanych w konstrukcji budynku). Rygle i słupy ramy usztywniającej ścianę szczytową pełnią rolę wieńców i rdzeni „spinających” konstrukcję ścian szczytowych oraz poprzez kotwy wklejane łączą je ze ścianami poprzecznymi.
Orientacyjne graniczne przemieszczenia oszacowano zgodnie z instrukcją ITB nr 376/2002 z uwzględnieniem stanu technicznego i rodzaju konstrukcji. Podczas prac prowadzono ciągły monitoring ewentualnych przemieszczeń zabezpieczonych elementów.

Hi-end

Historia marki Nobu rozpoczęła się pod koniec lat 80. w Los Angeles, kiedy Robert De Niro pierwszy raz odwiedził restaurację należącą do szefa kuchni Nobu Matsuhisy. Kilka lat później wraz z producentem filmowym Meirem Teperem otworzyli swoją pierwszą restaurację Nobu na Manhattanie.

Pięciogwiazdkowy Nobu Hotel Warsaw będzie 18. hotelem tej sieci, a restauracja Nobu jedną z 40 rozmieszczonych na 5 kontynentach. Rocznie odwiedzają je 3 miliony gości. Wspólna wizja, dzięki której powstała pierwsza restauracja, pozwoliła założycielom stworzyć sieć wyjątkowych miejsc. Oferują one swoim gościom kuchnię azjatycką w nowoczesnym wydaniu. Hotele tej sieci od lat są odzwierciedleniem szlachetnej elegancji i oryginalnego wzornictwa.

Wnętrza warszawskiego hotelu będą oszczędne w formy operując prostymi materiałami: betonem, drewnem, kamieniem, szkłem. Inspirowane są one stylem japońskim, nawiązując do serca hotelu – restauracji Nobu, projektowanej wspólnie z kalifornijskim studiem PCH. W ramach realizacji nasza pracownia zaprojektowała 120 luksusowych pokoi, a także przestrzenne sale przeznaczone na różne spotkania i wydarzenia biznesowe, strefę fitness oraz markową restaurację. Będzie to nie tylko pierwszy hotel tej sieci w Polsce, ale i w całej Europie Wschodniej. Otwarcie obiektu planowane jest w 2020 roku.