Dworzec Olsztyn Główny do rozbiórki

Mieszkańcy polskich miast coraz częściej stają się recenzentami projektów architektonicznych. Dyskusje toczą się zwykle w internecie, choć bywa, że spór przenosi się też na łamy lokalnych gazet. Jedna z głośniejszych dyskusji tego typu rozgorzała niedawno w Olsztynie za sprawą planów wyburzenia modernistycznego Dworca Głównego (proj. architekt Zygmunt Kłopocki z zespołem, 1971) i zastąpienia go wielką galerią handlową ze stacją kolejową i przystankiem PKS według opracowania FS&P Arcus. Po fali krytyki, jak spadła na projektantów i inwestorów, PKP SA oraz spółkę Retail Provider, koncepcję postanowiono zmienić. Kolejarze zorganizowali nawet dwa spotkania konsultacyjne dla mieszkańców. Teraz zakładają realizację dwóch budynków: nowego dworca oraz centrum handlowego z biurami. Dla części społeczników to jednak wciąż zbyt mało. W grudniu ubiegłego roku stowarzyszenie Forum Rozwoju Olsztyna wraz z miejscowym oddziałem SARP wystąpiło do konserwatora o wpisanie dworca do rejestru zabytków. Warmińsko-Mazurski Wojewódzki Konserwator Zabytków Dariusz Barton decyzję wydał 18 stycznia, odmawiając wpisu. Ochroną postanowił objąć jedynie wiaty na peronach, mozaiki ścienne oraz neon z napisami Dworzec Kolejowy i Dworzec Autobusowy.

Pod względem historycznym i naukowym dworzec wraz z budynkiem biurowym jest świadectwem twórczości Zygmunta Kłopockiego, a także stanowi element historii Olsztyna. Jednak te okoliczności nie stanowią o ponadprzeciętnej wartości historycznej dworca. (...) Nawiązując do oceny walorów architektonicznych budynków (...), należy nadmienić, że podobnym językiem architektury operują nie tylko najlepsze obiekty na świecie, ale również pawilony handlowe, hale fabryczne, stacje benzynowe, sklepy sieci handlowych. Są to formy niezwykle proste, powtarzalne, pospolite bez cech indywidualnych. Dworzec olsztyński jest wyłącznie typową realizacją komunikacyjną lat 60. i 70. XX wieku – czytamy w uzasadnieniu. Pełna treść dostępna tu.

Stowarzyszenia Forum Rozwoju Olsztyna zapowiadają odwołanie. Ponowna decyzja nie wnosi tak naprawdę niczego nowego w kwestii samego dworca. Tak jak poprzednio argumenty WKZ koncentrują się na typowości obiektu. (...) zaskakująca wydaje się decyzja o uznaniu za zabytkowe neonów umieszczonych na zewnątrz budynków, które były przecież bardzo powszechnie stosowane w czasach PRL-u i nie są obiektami wyróżniającymi się, tak jak oczekuje tego organ od całego dworca. Odnosimy wrażenie, że WKZ uznając za zabytkowe wiaty, mozaiki i neony chciał stworzyć wrażenie, ze jego decyzja jest rzetelna i oparta o dogłębną analizę. W rzeczywistości jest wewnętrznie sprzeczna i stanowi dość nieudolną próbę wykazania, iż dworzec nie wyróżnia się niczym szczególnym. Byliśmy jednak na to gotowi i w odwołaniu, które obecnie przygotowujemy, odniesiemy się precyzyjnie do każdego argumentu WKZ, aby ministerstwo nie miało żadnych wątpliwości, jak wiele błędów merytorycznych popełnił organ I instancji – piszą na swoim profilu na FB. Poniżej publikujemy wizualizacje przygotowane przez Forum Rozwoju Olsztyna prezentujące, jak mógłby wyglądać Olsztyn Główny po remoncie.