Prezydent Bronisław Komorowski wyłonił laureata Grand Prix ŻYCIA W ARCHITEKTURZE – Nagrody Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej dla Najlepszego Obiektu Architektury w Polsce w latach 2013-2014. To Filharmonia im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie projektu Estudio Barozzi Veiga. Jury z ramienia redakcji wybrało laureatów nagród głównych w pięciu konkursowych kategoriach. Poznaliśmy też zdobywców nagród ministerialnych i nagrody internautów Ulubieniec Polski. Najwięcej głosów oddano natomiast na sklep Run Colors na terenie Starego Browaru w Poznaniu projektu pracowni modelina. A nagrodę wręczyła członkini tego wielotysięcznego jury, czyli jeden z głosujących internautów, pani Paulina Gostkiewicz, uczennica warszawskiego liceum im. Joachima Lelewela. O zwycięskim obiekcie napisała: Nawet sklep z butami może być designerskim dziełem sztuki!
Spośród zgłoszonych na konkurs 42 domów nominacje w kategorii Najlepszy Budynek Jednorodzinny 2013-2014 otrzymały trzy obiekty:
Dom Living-Garden House w Katowicach projektu KWK Promes Robert Konieczny - Za konsekwentne nawiązanie do tożsamości regionu przy równoczesnym zastosowaniu współczesnego detalu architektoniczno-budowlanego, eksponującego jednię domu i ogrodu
Dom w Lublińcu projektu pracowni Dyrda Fikus Architekci - Za powściągliwość i konsekwencję oraz mocny kontrast podkreślony ascetycznym i przemyślanym detalem
Dom w Józefowie projektu Emiko Hayakawy i Aureliusza Kowalczyka - Za indywidualny wyraz plastyczny domu, którego forma pozostaje w nieustającym, żywym dialogu z otaczającymi drzewami
Nagrodę główną w kategorii Najlepszy budynek jednorodzinny 2013-2014 otrzymał Dom w Lublińcu pracowni Dyrda Fikus Architekci, autorzy: Marta Dyrda, Radek Fikus
Z uzasadnienia jury: W architektonicznym kalejdoskopie prowincjonalnych miejscowości trudno czasem odszukać charakterystyczne cechy decydujące o genesis miejsca. Dom w Lublińcu stanął w takim środowisku, trochę niezauważony i skromny, nie rozpycha się między sąsiadami. Skrojony na miarę niedużej rodziny o niewygórowanym budżecie, dosunął się na minimalne odległości do granic działki, uwalniając tym samym, z niedużej parceli najwięcej przestrzeni na ogród. To ta decyzja spowodowała, że dom wydaje się w części ślepy i niedostępny. Trudno zdecydowanie określić granicę między dachem a ścianą, a może bardziej trudno znaleźć ścianę tworzącą elewację, bo dom wydaje się jakby cały był dachem. Wnętrza w mocnym kontraście do zewnętrznej, czarnej bryły, rozświetla dachowy świetlik, przez który sączy się pół-poziomami do wnętrza tyle światła, aby odbijając się od śnieżnej bieli ścian i posadzek dać efekt prawie fotograficznego prześwietlenia. Ten mocny kontrast podkreślony ascetycznym i przemyślanym detalem pozwala myśleć, że najważniejsze dla Autorów projektu było, aby nie przesadzać w przymiotnikach i nie stopniować słowa „prosto”. Lepsze jest odwiecznym wrogiem prostego, a dom w Lublińcu skutecznie broni tej tezy, dając przykład powściągliwości i konsekwencji.
i
Spośród 51 obiektów zgłoszonych w kategorii Najlepszy budynek wielorodzinny 2013-2014 nominacje otrzymały:
Zespół mieszkaniowy Nowe Orłowo w Gdyni projektu Arch-Deco - Za trafne połączenie jednorodności wyrazu całego zespołu z indywidualizacją rozwiązań poszczególnych budynków, nawiązanie do kulturowego i naturalnego krajobrazu oraz różnorodność terenów zieleni wspólnej wokół obiektów
Zespół mieszkaniowy przy alei Wilanowskiej w Warszawie projektu JEMS Architekci - Za piękno uzyskane dzięki prostocie i powtarzalności indywidualnie zaprojektowanych detali i zapewnienie mieszkańcom prywatności mimo dużej skali inwestycji
Zespół mieszkaniowy Wille Parkowa w Katowicach projektu Konior Studio - Za przemyślaną kompozycja przestrzenna, szukającą odpowiednich proporcji i relacji z otoczeniem, a zarazem stanowiącą przykład, na to, że dobra współpraca dewelopera i architekta może odnieść sukces komercyjny
Nagrodę główną w kategorii Najlepszy budynek wielorodzinny 2013-2014 otrzymał zespół mieszkaniowy przy alei Wilanowskiej w Warszawie projektu JEMS Architekci, autorzy: Olgierd Jagiełło, Paweł Majkusiak, Maciej Miłobędzki, Marcin Sadowski, Jerzy Szczepanik-Dzikowski, Paweł Natkaniec
i
Spośród 89 realizacji zgłoszonych w kategorii Najlepsze wnętrze użyteczności publicznej 2013-2014 nominacje otrzymały:
Przedszkole Mali Odkrywcy w Chrościcach projektu PORT Franczok + Kolanus - Za poprzedzone analizą potrzeb dzieci na różnym etapie rozwoju twórcze i poważne potraktowanie wnętrz przedszkolnych, które sprzyjają kreacji i inspirują Małych Odkrywców
Wielka Sala Koncertowa NOSPR w Katowicach autorstwa Konior Studio - Za kulturę projektową i rzetelność w dopracowaniu najdrobniejszych detali oraz harmonijne zespolenie estetyki i przestrzeni kształtowanej dźwiękiem
Filharmonia im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie projektu Estudio Barozzi Veiga - Za wykreowanie przestrzeni, w której muzyka i architektura harmonijnie grają brawurowy koncert
Nagrodę główną w kategorii Najlepsze wnętrze użyteczności publicznej 2013-2014 otrzymała Filharmonia im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie projektu Estudio Barozzi Veiga, autorzy: Fabrizio Barozzi, Alberto Veiga
Z uzasadnienia Jury: Szczecińska filharmonia im. Mieczysława Karłowicza jest katedrą muzyki. Olśniewająco białą przestrzeń holu wejściowego wypełnia cisza, nastrój skupienia i kontemplacji. Ta przestrzeń wypełniona światłem sączącym się przez półprzejrzyste pokrycie dachu, wzbogacona spiralą schodów i unoszących się prostopadłościanów, to zaledwie preludium do architektonicznego koncertu sali głównej. Sala symfoniczna jest złota, mieni się złotymi trójkątami płaszczyzn ułożonych pod zmiennymi kątami w myśl reguł architektury parametrycznej, a podstawowym parametrem jest tu akustyka. Muzyka i architektura harmonijnie grają brawurowy koncert.
i
Spośród 28 realizacji zgłoszonych w kategorii Najlepsza przestrzeń publiczna 2013-2014 nominacje otrzymały:
Modernizacja starówki w Gorlicach projektu pracowni eM4 - Za powściągliwość i spójność zastosowanych rozwiązań, które stanowią podbudowę dla wyeksponowania historycznej tożsamości układu urbanistycznego i architektury, równocześnie nadając im nową wartość
Zagospodarowanie nabrzeża Jeziora Paprocańskiego w Tychach autorstwa biura RS+ Robert Skitek - Za stworzenie przystępnej i efektownej przestrzeni publicznej, której elementy podkreślają piękno naturalnego krajobrazu
Plac Nowy Targ we Wrocławiu projektu biura Roman Rutkowski Architekci - Za konsekwentnie i totalnie przeprowadzoną kontynuację prostego, geometrycznego wzoru, co stanowi świadomy hołd złożony pierwotnemu projektowi z lat 60. i stworzenie przestrzeni gotowej na przyjęcie wielu scenariuszy
Nagrodę główną w kategorii Najlepsza przestrzeń publiczna 2013-2014 przyznano modernizacji starówki w Gorlicach projektu pracowni eM4, autorzy: Urszula Forczek-Brataniec, Marcin Brataniec i Damian Mierzwa.
Z uzasadnienia Jury: Rewaloryzacja przestrzeni publicznej zabytkowego centrum miasta poprzez zastosowanie racjonalnych rozwiązań funkcjonalnych i przestrzennych uwzględniających równocześnie ukształtowaną tradycję i współczesne wymogi organizacji ruchu pieszego, kołowego i parkowania. Bardzo trafnie rozwiązana możliwość dostosowania przestrzeni publicznych do różnych codziennych i okazjonalnych form jej użytkowania. Powściągliwość i spójność estetyczna, kolorystyczna i materiałowa zastosowanych rozwiązań posadzek i elementów małej architektury, a także zieleń, stanowią podbudowę dla wyeksponowania historycznej tożsamości układu urbanistycznego i architektury równocześnie nadając im nową wartość.
i
W kategorii Najlepszy budynek użyteczności publicznej 2013-2014 na konkurs nadesłano aż 104 realizacje. Do nagrody głównej jury nominowało następujące obiekty:
Filharmonię im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie projektu Estudio Barozzi Veiga - Za projekt budynku, który zachwyca bogactwem i umiarem jednocześnie, przywodzi na myśl historyczną zabudowę miast hanzeatyckich i niczym wielkogabarytowy lampion rozjaśnia w nocy i w dzień śródmieście Szczecina, wprowadzając nową jakość do polskiej architektury współczesnej
Nowe Muzeum Śląskiego w Katowicach autorstwa austriackiego biura Riegler Riewe Architekten - Za spektakularną promocję idei rewitalizacji terenów poprzemysłowych przez umiejętne zestawienie nowych form z reliktami dawnej kopalni
Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka w Krakowie projektu IQ2 Konsorcjum – nsMoonStudio i Wizja - Za połączenie architektonicznych wymogów piękna, użytkowości i śmiałości konstrukcyjnej z rzeźbiarską, autonomiczną formą, w której na wielu płaszczyznach można odczytać Kantorowskie odniesienia Nagrodę główną w kategorii
Najlepszy budynek użyteczności publicznej 2013-2014 otrzymał Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka, autorzy: Agnieszka Szultk i Piotr Nawara z pracowni nsMoonStudio oraz Stanisława Deńko z pracowni Wizja. Wyróżnienie dla tego obiektu jest tym bardziej znaczące ze względu na oficjalną inaugurację Roku Tadeusza Kantora, która odbyła się w Krakowie również 17 kwietnia.
Z uzasadnienia Jury: Nowa Cricoteka jest unikalnym przykładem kreowania wartości na styku dziedzin sztuki, połączenia architektonicznych wymogów piękna, użytkowości i śmiałości konstrukcyjnej z rzeźbiarską, autonomiczną formą. Budynek powstał z inspiracji osobowością Tadeusza Kantora, jego dokonaniami artystycznymi w sferze teatralnego eksperymentu. Kantorowskie odniesienia odczytujemy w wielu aspektach projektu - stojącej niemal wbrew prawom ciążenia lekko zdeformowanej bryle, pokrytej rdzą elewacji, logicznej, choć z pozoru paradoksalnej strukturze wnętrz z podziemnym foyer. Cricoteka, to manifest szacunku dla czasów minionych. Pieczołowicie odrestaurowana Elektrownia Pogórze została objętą ramą nowego budynku, włączona w architektoniczny spektakl brył grających na nadwiślańskim bulwarze.
i
Nagrodę Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego dla najlepszej realizacji w dziedzinie kultury otrzymała nowa siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach, autorzy: Konior Studio, inwestor: Urząd Miasta Katowice
Nagrodę Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju dla najlepszej realizacji finansowanej ze środków unijnych otrzymało Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach, autorzy: DDJM Biuro Architektoniczne, inwestor: Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego
W jury Konkursu zasiadali: Magdalena Staniszkis, adiunkt w Pracowni Projektowania Miejskiego na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, w latach 1993-1997 członkini Prezydium Zarządu Głównego Towarzystwa Urbanistów Polskich, prowadząca studio Staniszkis Architekt, Mariusz Ścisło, prezes SARP, współzałożyciel pracowni FS&P Arcus, Antoni Domicz, współzałożyciel pracowni M. i A. Domicz, laureat Honorowej Nagrody SARP (2014, wspólnie z Małgorzatą Pizio-Domicz), w latach 2006- 2012 prezes opolskiego oddziału SARP, Przemo Łukasik, współzałożyciel pracowni medusa group, w latach 1995-1996 stypendysta rządu francuskiego i praktykant w kilku renomowanych pracowniach europejskich, m.in. w Jean Nouvel Architecture, Ewa P. Porębska, redaktor naczelna miesięcznika „Architektury-murator”, pierwszy polski juror Nagrody Unii Europejskiej dla architektury współczesnej im. Miesa van der Rohe (edycja 2013), członek Rady Ekspertów Europejskiej Nagrody dla Przestrzeni Publicznych.
W skład jury z ramienia Prezydenta RP weszli: Katarzyna Krakowiak artystka tworząca instalacje rzeźbiarskie m.in. z wykorzystaniem dźwięków, Piotr Sarzyński dziennikarz, z wykształcenia socjolog, od blisko 30 lat publicysta tygodnika „Polityka”, Dariusz Herman współzałożyciel pracowni HS99, absolwent WA PG (1988), od 2013 roku wykładowca Politechniki Koszalińskiej, Wojciech Subalski absolwent WA PG (2004), w latach 2002-2008 projektant, a od 2009 roku także partner w pracowni HS99, Piotr Śmierzewski współzałożyciel pracowni HS99, absolwent WA na PG (1988) i na Uniwersytecie Stanowym Oklahomy (1992).
Wszystkie nagrodzone obiekty za wyjątkiem zespołu mieszkaniowego przy al. Wilanowskiej w Warszawie oraz Domu w Lublińcu były publikowane w "Architekturze-murator". Recenzje pozostałych dwóch ukażą się na łamach naszego czasopisma w czerwcu 2015.
