Stacja Kultura w Rumi

Wybudowany w latach pięćdziesiątych XX wieku dworzec w Rumi był symbolem miasta. Wraz z kryzysem kolei stracił swoją świetność. W związku z brakiem kompleksowych remontów, budową mało estetycznych pawilonów usługowych we wnętrzu hali kasowej, a w końcu opanowaniem budynku przez bezdomnych, dworzec stał się miejscem wstydliwym dla mieszkańców miasta. W 2013 roku gmach zakwalifikowano do finansowanego z funduszy europejskich i skarbu państwa programu modernizacji polskich dworców. Dodatkowo wdrożono w Rumi program realizowany przez właściciela nieruchomości, spółkę PKP, przekazywania lub oddawania gminom w dzierżawę opuszczonych budynków kolejowych. Z analiz przeprowadzonych przez biuro RailProjekt, których celem było poszukiwanie pomysłu na nieruchomość, wynikło, że do zaspokajania potrzeb transportowych wystarczy jedynie około 20% dawnej przestrzeni. Pozostała powierzchnia mogła być zagospodarowana na inne cele.

W 2013 roku w ramach programu rządowego Infrastruktura bibliotek, Miejska Biblioteka Publiczna im. F. Ceynowy w Rumi uzyskała dotację z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na adaptację wnętrz oraz zakup i montaż wyposażenia nowo tworzonej filii. Autorem projektu jest Jan Sikora. Projektant stworzył nowoczesną, wielofunkcyjną przestrzeń biblioteczną, w której prócz tradycyjnych funkcji – czytelni i otwartego magazynu zbiorów – znalazła się strefa do zabaw dla dzieci, miejsce do pracy z komputerem i spotkań z pisarzami, aktorami i muzykami. W trakcie imprez kulturalnych dwukondygnacyjny dziedziniec dawnej hali kasowej zamienia się w widownię i scenę dla koncertów i widowisk teatralnych.

Duch miejsca jest widoczny przede wszystkim w użytych materiałach. Biblioteka ma industrialną aranżację inspirowaną wzornictwem i kolorystyką przedwojennego taboru kolejowego. Boki regałów przyściennych, podobnie jak schody wewnętrzne prowadzące na antresolę i listwa maskująca oświetlenie nad ladą biblioteczną wykonane są ze stalowych dwuteowników, malowanych na czarno. Książki zaś stoją na półkach z ocynkowanych krat. Szczególnie ważne w tego typu przestrzeniach są siedziska – tutaj miękkie, czerwone sofy oraz kapsuła z dwóch iPad-sof, przypominająca wnętrze przedziału kolejowego lub boksy w strefach wypoczynku na lotniskach.

Czerwony akcent pojawia się nie tylko na sofach, ale i wieszakach na ubrania, ladzie bibliotecznej, listwach przypodłogowych oraz ościeżnicach otworów łączących poszczególne pomieszczenia. Industrialny charakter wnętrza złagodzony został płytami gresowymi o wzorze imitującym drewno, wypełniającymi płyciny pomiędzy regałami, a także podłogą z szarego gresu i białymi blatami stołów. Ze względu na ograniczoną przestrzeń zastosowane zostało głównie ogrzewanie podłogowe. Przemyślany rozkład wnętrza oraz rozplanowanie mebli pozwoliły na ograniczenie liczby personelu kontrolującego przestrzeń oraz na rezygnację z bramek kontrolnych i chipowania książek.

Oprócz pomieszczeń głównych znalazły się tutaj także pracownie dla artystów, sale konferencyjne i edukacyjne. Oszczędna aranżacja pomieszczeń, utrzymana w tonacjach bieli i czerni, została wzbogacona czarno-białymi fototapetami z historycznymi zdjęciami rodzącego się miasta Rumi. Stacja w Rumi potwierdza fakt, że umieszczenie funkcji kulturalnych w przestrzeniach dworców powoli przestaje być zjawiskiem odosobnionym – w Gdyni Głównej otwarto teatr, we Wrocławiu Głównym reaktywowano kino, zaś w Warszawie Wschodniej powstała galeria fotograficzna.