Kolejny konkurs na zespół budynków Akademii Muzycznej w Krakowie: wyniki

Akademia Muzyczna im. Krzysztofa Pendereckiego ogłosiła wyniki drugiego konkursu na zespół budynków dydaktycznych na Grzegórzkach. Jury pod przewodnictwem Marka Dunikowskiego za najlepszą uznało pracę Konior Studio, podkreślając nawiązanie autorów do klasycznego kodu architektonicznego Krakowa.

W 2021 roku na Grzegórzkach miała zakończyć się budowa nowego zespołu dydaktycznego krakowskiej Akademii Muzycznej według projektu Franka Gehry’ego. Koncepcja architekta zwyciężyła w dwuetapowym konkursie z 2017 roku. Zakładała ona wzniesienie zróżnicowanych kubaturowo pawilonów wkomponowanych między istniejące drzewa i otwierających się w stronę pobliskiej rzeki. W centrum założenia, na planie zbliżonym do litery U, miał powstać blok dydaktyczny o dekonstruktywistycznej formie, a obok sześcienna bryła głównej sali koncertowej na 669 miejsc. Ostatecznie projekt okazał się zbyt drogi w realizacji i władze uczelni zdecydowały się na przeprowadzenie kolejnego konkursu architektonicznego. Nowa procedura uzyskała rekomendację SARP.

Czytaj też: Frank Gehry zaprojektuje siedzibę Akademii Muzycznej w Krakowie |

Zadaniem uczestników było zaprojektowanie zespołu budynków, w którym znalazłoby się ok. 100 sal dydaktycznych na potrzeby zajęć indywidualnych, grupowych i zbiorowych oraz cztery sale koncertowe, w tym główna, z pełnowymiarową estradą i widownią na 500-600 miejsc. Nowy kompleks to również studia i pracownie badawcze, sale konferencyjno-audytoryjne, biblioteka z czytelnią i fonoteką, studio multimedialne hemisferyczne, pomieszczenia do reżyserii i montażu dźwięku, a także Centrum Dokumentacji Kompozytorów Krakowskich. Powierzchnia całkowita obiektów nie powinna przekroczyć 20 tys. m², a koszt inwestycji 339 mln zł. Zespół zaplanowano na czterohektarowej działce przy ul. Skrzatów 4 w południowej części dzielnicy Grzegórzki, tuż obok reprezentacyjnych bulwarów wiślanych, ale też przebiegających w sąsiedztwie torów kolejowych, co dla architektów biorących udział w poprzednim konkursie stanowiło duże wyzwanie z uwagi na charakter uczelni i wymóg zlokalizowania na działce sali koncertowej.

Do udziału w jury zaproszono architektów: Marka Dunikowskiego (który pełnił rolę przewodniczącego), Marcina Pawłowskiego, Piotra Śmierzewskiego i Adama Bielańskiego. Pozostali sędziowie to: prof. dr hab. Stanisław Krawczyński,  dr hab. Wiesław Suruło i Artur Wolanin, kanclerz Akademii Muzycznej w Krakowie.

Ostatecznie pierwsze miejsce i 60 tys. zł otrzymało Konior Studio (zespół w składzie: Tomasz Konior i Dominik Koroś; współpraca autorska: Monika Lipińska, Karolina Szczygieł, Adam Przybyła, Sebastian Limek, Aleksandra Hojnacka, Natalia Hołoś, Paulina Chrószcz; współpraca: Nagata Acoustics International, Manufaktura Technologiczna, PKBI) za szlachetne i konsekwentne rozwiązanie urbanistyczne, nawiązujące do klasycznego „kodu budowy miasta Krakowa”. Jurorzy docenili kompozycję przenikających się przestrzeni wewnętrznych i zewnętrznych wytwarzających odpowiedni nastrój projektowanej szkoły oraz możliwość etapowania inwestycji.

Miejsce drugie zajęła pracownia JSK Architekci (zespół w składzie: Mariusz Rutz, Zbigniew Pszczulny, Piotr Bury, Anna Okoń, Piotr Słomianowski, Jakub Pieńkowski, Radosław Szafran, Maciej Osuch), a trzecie biuro WXCA (zespół w składzie: Szczepan Wroński, Michał Czerwiński, Andrzej Bulanda, Anna Dobek-Lenczewska, Anna Majewska-Karolak, Michał Lipiec, Jerzy Marasek, Julia Pałęga, Małgorzata Bonowicz, Jakub Matela, Michał Sokołowski, Julia Shvets; architektura krajobrazu: Łukasz Kowalski; akustyka: Piotr Kozłowski, Pracownia Akustyczna Kozłowski).

Według planów uczelni przygotowania do realizacji wraz z uzyskaniem pozwolenia na budowę powinny zakończyć się do grudnia 2023 roku. Nowy kampus na Grzegórzkach mógłby wówczas zostać oddany do użytku na przełomie 2027 i 2028 roku.

Akademia Muzyczna w Krakowie według Konior Studio

Autorzy zwycięskiej koncepcji postanowili odtworzyć przebieg dawnej ulicy Skrzatów, chroniąc i eksponując zabytkowy drzewostan. Założenie skomponowali z 10 brył, z których każda mieści inną funkcję. Ułożone nieregularnie, formują pierzeje wzdłuż osi północ – południe i tworzą sekwencję ogólnodostępnych przestrzeni publicznych. Od strony miasta ich początek wyznacza reprezentacyjny plac zaakcentowany wieżą. Kontynuację placu stanowi obszerne foyer, które łączy obie pierzeje i dostępne dla publiczności sale koncertowe. Przeszklone ściany otwierają wnętrze na zielony dziedziniec – tłumaczą architekci. Ten ostatni od strony Wisły zamyka umieszczona naprzeciw foyer biblioteka. Z kolei rozciągający się w stronę nabrzeża teren kampusu zajmuje okazały ogród, stanowiący naturalną kontynuację zielonego nabrzeża.

Do wykończenia obiektów architekci zaproponowali szarą cegłę. W strefie cokołu przybiera ona wertykalny rytm ceglanej plisy. Taka architektura, z czasem porośnięta zielenią szybko zasymiluje się z naturalnym otoczeniem – czytamy w opisie pracy. We wnętrzach dominować ma z kolei surowy beton i drewno.

Każdy z budynków jest dostępny z zewnątrz, może stanowić osobny obiekt lub kolejny etap realizacji kampusu. Powtarzalność rozwiązań umożliwia prefabrykację i ekonomiczne budowanie. Każdy z obiektów obsługiwany jest jedną klatką schodową i jedną windą. Świadomie zrezygnowano z trudnych technologii i skomplikowanych form. Zastosowanie tanich, sprawdzonych i powtarzalnych technologii pozwala skoncentrować środki na jakości detalu i standardzie wykończenia – podkreślają projektanci.

Akademia Muzyczna w Krakowie według JSK Architekci

Architekci zaproponowali zespół sześciu brył o zróżnicowanej liczbie kondygnacji. Rozplanowali je na regularnej siatce 8 x 8 metrów. Główny układ konstrukcyjny oraz dalszy podział na mniejsze moduły 4 m / 2 m / 1 m zostały odzwierciedlone w rysunku elewacji w postaci wyrazistych, wertykalnych podziałów, które wraz z uwydatnionymi elementami poziomymi (belki nad parterem oraz na zwieńczeniu ostatniej kondygnacji) stanowią jednocześnie elementy zacieniające dla głęboko osadzonych przeszkleń oraz powierzchni płaskich elewacji nieprzeziernych – czytamy w opisie pracy.

Pawilony mieszczące funkcje dydaktyczne zlokalizowane są od strony zachodniej, dzięki czemu ich okna wychodziłyby na parkową zieleń, pozostałe usytuowano od wschodu, gdzie przebiega nasyp linii kolejowej. Całość spina strefa komunikacji, łącznik na osi północ-południe, biegnący od strefy głównego wejścia w kierunku terenów bulwaru nadwiślańskiego.

W koncepcji JSK Architekci konstrukcja pomyślana została jako hybrydowa. Z żelbetu wykonane byłyby trzony klatek schodowych, wind oraz biegi i podesty klatek schodowych. Pozostałe elementy konstrukcyjne, czyli słupy kondygnacji nadziemnych, belki będące elementem hybrydowym stropów oraz elementy nośne zewnętrznych ścian kondygnacji nadziemnych przewidziano jako elementy z drewna klejonego warstwowo BSH oraz prefabrykowane elementy drewna klejonego krzyżowo CLT.

Główną salę koncertową architekci zaprojektowali w największej bryle kompleksu. Zdecydowali się na typ shoebox. W obrębie estrady przewidziano zbudowane z drewna ustroje odbijające dźwięk w kierunku widowni, a także rozpraszające w obszarze estrady, aby zapewnić muzykom wzajemne słyszenie. Nad estradą podwieszony jest plafon akustyczny – tłumaczą.

Akademia Muzyczna w Krakowie według WXCA

Projekt WXCA doceniono m.in. za stworzenie spójnego założenia parkowego wykraczającego poza granicę działki, z szacunkiem odnoszącego się do istniejącego drzewostanu. Architektom zależało na znalezieniu takiej formy, która komunikowałaby artystyczną śmiałość i otwartość na eksperyment przyszłych użytkowników. Zaproponowali zwarty zespół trzech sześciennych brył posadowionych na wspólnej podstawie i odbudowanych wspólną ścianą od strony nasypu. Sześćdziesiąt procent powierzchni działki pozostawili przy tym na przestrzeń biologicznie czynną.

Przed budynkiem pozostawiono przedpole z placem oraz siecią zielonych, nieregularnych ścieżek o różnej szerokości. Pomiędzy nimi zaplanowlai proste, geometryczne meble miejskie z naturalnych materiałów.

Według pomysłu WXCA parter nowej siedziby Akademii to otwarta, zapraszająca przestrzeń publiczna z kompleksem sal koncertowych, w tym główną, dla 500 osób, kameralną oraz organową. Na tym poziomie zaplanowano też wielokondygnacyjny, reprezentacyjny hol z rozłożystymi schodami oraz przestrzenie gastronomiczne. Na wyższych piętrach znalazłyby się pomieszczenia o funkcjach dydaktycznych, jak biblioteka oraz sale do ćwiczeń i prób doświetlone naturalnym światłem wpadającym przez transparentną elewację. Kompleks technicznych zapleczy i magazynów i studia nagrań zlokalizowano na poziomie -1.