i
Architektura wspólnoty - współczesna architekturaPewien wojskowy w Paragrafie 22 obmyślił metodę wiązania przegubów swych podwładnych, by ich ręce wykonywały idealne ruchy podczas paradnego marszu. Również Albert Speer snuł wizje, z początku architektoniczne, potem – jako szef Organizacji Todta i minister gospodarki – także i inne. I hellerowski pułkownik, i Speer zmierzali ku wszechogarniającemu Wielkiemu Planowi. Po latach, więzień Spandau pisał w pamiętnikach, że najważniejsza w architekturze jest ludzka skala i wygoda: odległość między łóżkiem a wyłącznikiem światła, pozwalająca na zgaszenie lampy bez wychodzenia spod kołdry. Ulubiony adwersarz Kriera – Le Corbusier – mawiał, że mylą się architekci, nie życie.Nie pamięta o tym autor Architektury wspólnoty. Wykłada swoją architekturę, urbanistykę, przechodzi do gospodarki i ekonomii. Fabryka butów nie powinna być za miastem, buty powinien robić szewc za rogiem. Produkcja umieściła się dziś w Chinach, gdyż niewielu stać na ręczną robotę... a szewców na czynsz w centrum. Teksty nie tworzą spójnego tomu, zaskakuje brak dyscypliny intelektualnej. Replikowanie willi Hadriana w kolejnych lokalizacjach jest odległe od przywoływanego przez autora zdroworozsądkowego podejścia do urbanistyki i planowania. Absurdem jest też budowanie przypór przy ścianach wykonywanych we współczesnych technologiach. Pouczająca lektura ku przestrodze.Léon Krier, Architektura wspólnoty, redakcja: Dhiru A. Thadani, Peter J. Hetzel, przekład: Piotr Choynowski, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2011, str. 459. Cena ok. 77 zł
