Na tle toczącej się dyskusji o Pałacu Kultury i Nauki możemy mieć bardzo dziwne, ale trafne skojarzenie z toczącą się dyskusją na temat aborcji. Bo między innymi i tu, i tam chodzi o podobny problem: czy owoc gwałtu można usunąć – stwierdza laureat Honorowej Nagrody SARP Tadeusz Barucki we wstępie do 28-minutowego filmu „Czerwony Pałac” zrealizowanego w 1992 roku dla Telewizji Polskiej według scenariusza Zyty Kusztry i Ewy P. Porębskiej. Powstały niedługo po upadku komunizmu dokument okazuje się nawet po 30 latach zaskakująco aktualny.Film prezentuje szczegółowo wyniki rozstrzygniętego w 1992 roku międzynarodowego konkursu architektonicznego na koncepcję Ścisłego Centrum Warszawy, w którym jednym z kluczowych pytań były kwestie przyszłości monumentalnego gmachu i jego najbliższego otoczenia. Spośród niemal trzystu, nierzadko zaskakujących pod względem merytorycznym i plastycznym projektów, jury pod przewodnictwem postmodernisty Roba Kriera wybrało propozycję otoczenia Pałacu kolistym bulwarem zabudowanym wieżowcami. Projekt autorstwa zespołu architektów Bartłomieja Biełyszewa i Andrzeja Skopińskiego nigdy nie został zrealizowany, a plac wokół PKiN do dziś wciąż pozostaje w dużej mierze niezagospodarowany. Tym bardziej aktualnie brzmią przywołane w dokumencie wypowiedzi architektów Andrzeja Kicińskiego, Magdaleny Staniszkis, Henryka Drzewieckiego, Olgierda Jagiełły, Czesława Bieleckiego, Zbigniewa Parandowskiego czy Przemysława Szafera.
i
W filmie przedstawiono też materiały archiwalne, w tym akt podpisania umowy w sprawie tzw. daru dla Polski w postaci górującego nad stolicą monumentalnego gmachu, który w istocie symbolizował sowiecką dominację oraz ujęcia ze spotkań zespołu projektowego z architektem Lwem Rudniewem i migawki z budowy. Zobaczyć także można najważniejsze historyczne wydarzenia, których Pałac był tłem i swego rodzaju świadkiem, m.in. słynne wystąpienie I sekretarza Władysława Gomułki z 1956 roku potępiające stalinizm i zapowiadające reformy, aż po ostatni zjazd Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w 1990 roku, gdy to właśnie w tym miejscu nastąpiła oficjalna likwidacja ugrupowania.Niezwykle ekspresyjne ujęcia Pałacu Kultury stworzone przez znanego operatora telewizyjnego Wiesława Dobrowolskiego i skomponowana specjalnie muzyka Jana Zawierskiego nadają dokumentowi dodatkowych, artystycznych walorów, co nie pozostało zapewne bez wpływu na to, iż film pokazywany był także poza telewizją, m.in. w 2004 roku we Francji w Audytorium du Louvre w Paryżu w ramach Sezonu Polskiego.
i
Film „Czerwony Pałac” będzie można zobaczyć podczas festiwalu „Film i miasto” vol. 4 w Katowicach. Pokaz zaplanowano 7 lipca 2022 roku w kinie Kosmos. Po seansie odbędzie się dyskusja „Złe i dobre przebudowy” z udziałem autorki, Ewy P. Porębskiej. Start: godz. 18.00.
Film dokumentalny „Czerwony Pałac”Realizacja, scenariusz: Zyta Kusztra, Ewa P. Porębska Zdjęcia: Wiesław Dobrowolski Montaż: Marek Wojciechowski Kierownik produkcji: Antoni Dąbrowski Opracowanie muzyczne: Jan Zawierski Lektorzy: Ksawery Jasieński, Wojciech Okołowicz Rok produkcji: 1992Producent: TVP
Pokaz filmu odbywa się w ramach Archikolaży, całorocznego wydarzenia organizowanego przez redakcję „Architektury-murator” z okazji 40-lecia pracy Ewy P. Porębskiej w mediach architektonicznych.
PARTNERZY:
PARTNERZY MERYTORYCZNI:
WSPÓŁPRACA:
