Architektura Muratorarchitektura25Pawilon Wiedeńskiej Secesji w nowym świetle

Pawilon Wiedeńskiej Secesji w nowym świetle

Każdej epoce jej sztuka. Sztuce – wolność, głosi napis nad głównym wejściem do pawilonu Wiedeńskiej Secesji. Ostatnio granice wolności artystycznej zostały tu jeszcze poszerzone. Wszystko za sprawą nowej iluminacji, dającej złudzenia światła dziennego, a opracowanej przez architekta Adolfa Krischanitza wraz z firmą Zumtobel.

Pawilon Wiedeńskiej Secesji w nowym świetle
Nowa iluminacja pawilonu Wiedeńskiej Secesji opracowana i zrealizowana przez firmę Zumtobel wraz z architektem Adolfem Krischanitzem; fot. Faruk Pinjo; dzięki uprzejmości Eda Ruschy i galerii Gagosian

Wiedeńska Secesja to nie tylko specyficzna odmiana art nouveau, charakterystyczna dla stolicy Austrii, ale także nazwa stowarzyszenia założonego w 1897 roku przez Gustava Klimta, Kolomana Mosera, Josefa Hoffmanna i Josepha Marię Olbricha. Ten ostatni jest też autorem słynnego pawilonu wystawowego, wzniesionego przy Karlsplatz w latach 1898-1899. Budynek, po trwającej blisko rok modernizacji pod kierunkiem wiedeńskiego architekta Adolfa Krischanitza, ponownie udostępniono właśnie zwiedzającym.

Pawilon Wiedeńskiej Secesji w nowym świetle
Nowa iluminacja pawilonu Wiedeńskiej Secesji opracowana i zrealizowana przez firmę Zumtobel wraz z architektem Adolfem Krischanitzem; fot. Faruk Pinjo; dzięki uprzejmości Eda Ruschy i galerii Gagosian

Sztuka najlepiej odnajduje się albo w bardzo dobrej architekturze, pozbawionej wszystkiego, co zbędne, albo w bardzo złej, którą neguje. Największym wrogiem sztuki była zawsze architektura przeciętna – mówił Krischanitz w rozmowie z Agnieszką Skolimowską przy okazji otwarcia tymczasowego pawilonu Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie jego projektu. W przypadku pawilonu Wiedeńskiej Secesji, mamy do czynienia z tym pierwszym wariantem. Budynek, choć bogato zdobiony z zewnątrz, w środku kryje przestrzeń poświęconą przede wszystkim prezentacji sztuki. Zgodnie z intencją Olbricha, w salach wystawowych dominuje dziś subtelne, rozproszone światło dzienne. Nie jest ono jednak naturalne. Dzięki współpracy z firmą Zumtobel, Adolfa Krischanitza zaproponował specjalny system oświetleniowy TECTON White LED zamontowany nad przeszklonym sufitem.

Pawilon Wiedeńskiej Secesji w nowym świetle
Podczas remontu pawilonu firma Zumtobel ściśle współpracowała z architektami. Przygotowano specjalne rozwiązanie, w którym zastosowano wąskie oprawy TECTON White LED gwarantujące równomiernego oświetlenie o różnorodnej temperaturze barowej, np. 3000, 4000 lub 6000 K; fot. Faruk Pinjo; dzięki uprzejmości Eda Ruschy i galerii Gagosian
Pawilon Wiedeńskiej Secesji w nowym świetle
Pawilon Wiedeńskiej Secesji w nowym świetle

W przestrzeni wystawowej sztuczne światło o jakości światła naturalnego jest w rzeczywistości lepsze niż dzienne, ponieważ pozwala nam na tworzenie stałych i wymiernych sytuacji oświetleniowych – wyjaśnił Herwig Kempinger, przewodniczący Wiedeńskiej Secesji, podkreślając, że specjalny system sterowania pozwala też zmieniać jego barwę w zależności od organizowanych we wnętrzu wydarzeń.

Jedną z głównych atrakcji pawilonu Wiedeńskiej Secesji jest tzw. fryz Beethovena autorstwa Gustava Klimta. Malowidło o długości 34 i wysokości 2 metrów, odnoszące się do IX Symfonii, również zostało podkreślone rozproszonym światłem padającym przez szklane tafle w suficie, a dodatkowe niuanse i trójwymiarowe detale wydobywają reflektory LED SUPERSYSTEM II LED. Tego rodzaju rozwiązanie nie było wcześniej możliwe ze względu na wytwarzanie ciepła i promieniowania UV przez konwencjonalne oprawy.

Zumtobel przygotuje też iluminację Obiektów Niemożliwych, niezwykłych konstrukcji powstałych z okazji jubileuszu „Architektury-murator” według projektów uznanych architektów-mentorów: Dariusza Kozłowskiego, Przema Łukasika i Jerzego Łątki.

Pawilon Wiedeńskiej Secesji w nowym świetle
Podczas gdy smukłe oprawy LED TECTON White LED emitują światło poprzez przeszklony sufit, reflektory punktowe LED SUPERSYSTEM II wydobywają wszelkie, ukryte dotąd detale fryzu Beethovena; fot. Faruk Pinjo; dzięki uprzejmości Eda Ruschy i galerii Gagosian
Pawilon Wiedeńskiej Secesji w nowym świetle
Pawilon Wiedeńskiej Secesji w nowym świetle
Pawilon Wiedeńskiej Secesji w nowym świetle
Pawilon Wiedeńskiej Secesji w nowym świetle
Pawilon Wiedeńskiej Secesji w nowym świetle
Pawilon Wiedeńskiej Secesji w nowym świetle
White Cube w Berlinie Tymczasowe Centrum Sztuki zaprojektował wiedeński architekt Adolf Krischanitz. Kubiczny pawilon o lekkiej, drewnianej konstukcji, tekturowo-gipsowych ścianach, pokryty "plastikową skórą" naciągniętą na stalowe rusztowanie, stał się nośnikiem obrazu dla prac artystów.