Biblioteka Publiczna w Wesołej

Osiedle Zielona w warszawskiej dzielnicy Wesoła, otoczone kompleksami leśnymi, charakteryzuje się niską zabudową jednorodzinną. Nawiązuje do niej nowy gmach biblioteki dzielnicowej. Jest to obiekt o skromnych rozmiarach, mający niecałe 300 m² powierzchni, a jego kształt w dużym stopniu uwarunkowany został obowiązującym planem miejscowym. Inwestycja to oficjalnie rozbudowa szkoły o pomieszczenia na potrzeby biblioteki wraz z zagospodarowaniem terenu, przebudową wejścia, instalacji podziemnych, oświetlenia, fragmentu parkingu i drogi dojazdowej. Budynek, choć wewnętrznie powiązany ze szkołą, nie jest jednak jej częścią, lecz stanowi niezależny obiekt, mieszczący filię publicznej biblioteki dzielnicowej.

Na parterze urządzono dużą salę biblioteczną oraz oddzielone od niej klatką schodową dwa mniejsze pomieszczenia przeznaczone do organizowania np. wydarzeń sąsiedzkich. Biblioteka prowadzi bowiem aktywną działalność kulturalną. Układ funkcjonalny budynku jest bardzo klarowny i celowy. Główna sala z czytelnią zaprojektowana została na rzucie prostokąta. Dzięki przemyślanemu ustawieniu półek, stojących równolegle do wzdłużnych, bezokiennych ścian bocznych, wnętrze jest w całości widoczne przez przeszkloną ścianę szczytową od ulicy. Okno to zostało potraktowane jak witryna, przez którą przechodnie mogą zajrzeć do środka, co ma ich zachęcać do wejścia.

Zarówno od strony ulicy, jak i w samym środku główna przestrzeń biblioteczna wydaje się większa niż w rzeczywistości. Wrażenie to potęguje narastanie wysokości wnętrza od okna w ścianie szczytowej w stronę centrum budynku, a także charakterystyczne, kolebkowe żłobkowania w suficie, ciągnące się wzdłuż pomieszczenia. Rozwiązania te tworzą rodzaj perspektywy, dającej złudzenie, że sala jest bardzo długa. Głębi wnętrzu dodaje przeszklona antresola z biurem, znajdująca się nad ladą biblioteczną. Patrząc na bibliotekę przez witrynę, nasunęły mi się odległe skojarzenia z rzymską galerią perspektyw Borrominiego w Palazzo Spada, gdzie dzięki odpowiedniemu ustawieniu kolumn, rosnącej wysokości sufitu w tunelu czy układowi płyt na posadzce, wąskie pomieszczenie o długości zaledwie dziewięciu metrów sprawia wrażenie jakby miało ich co najmniej kilkadziesiąt.

Obiekt wyróżnia się neonem „Biblioteka” zamontowanym na widocznej z daleka, bocznej, bezokiennej elewacji od strony szkoły. Pochyłym pismem „ręcznym” nawiązuje do stylistyki czcionek wykorzystywanych w latach 60. W czasach PRL-u nad warszawskimi bibliotekami świeciły tego typu neony. Dwa takie napisy, różowe z syrenką, jeszcze kilka lat temu zdobiły elewacje budynków przy ulicy Grójeckiej. Niezwykle minimalistyczny w formie budynek biblioteki w Wesołej jest dowodem, że nawet przy ograniczonym budżecie, niewielkich rozmiarach i skromnym programie prostymi środkami formalnymi można stworzyć obiekt funkcjonalny, a przy tym nie pozbawiony indywidualności.

Założenia autorskie

Projekt biblioteki odwołuje się do skali i charakteru zabudowy jednorodzinnej dzielnicy. Obiekt sąsiaduje ze szkołą, z którą został połączony za pomocą przeszklenia. Biblioteka, w przeciwieństwie do budynku szkolnego, ma zwartą bryłę, a jej elementem wyróżniającym jest obszerne okno-witryna. Pozwala ono na wgląd w głąb wypożyczalni, pełniąc jednocześnie funkcję zachęcającą do odwiedzenia placówki. Zielony dach, opadający delikatnie w kierunku ulicy, zmniejsza skalę obiektu z tej strony. Kryje się pod nim dodatkowa kondygnacja przeznaczona na pomieszczenia administracyjno-techniczne. Główną przestrzeń biblioteki stanowi czytelnia z wypożyczalnią. Sala ma kierunkowy, podłużny układ, kończący się oknem-witryną z widokiem na lokalną ulicę. Dzięki temu do wnętrza wpada dużo naturalnego światła. Pod witryną znajduje się miejsce do czytania i odpoczynku. Sufit ma formę spłaszczonych łuków, które rozpraszają sztuczne światło zamontowane na regałach z książkami. Elementem charakterystycznym budynku, będącym odwołaniem do tradycyjnego wyglądu bibliotek dzielnicowych, jest zawieszony na wschodniej ścianie neon z napisem „Biblioteka”. KAROL SZPARKOWSKI

Wnętrze jest w całości widoczne od ulicy przez przeszkloną ścianę szczytową. Okno zostało potraktowane jak witryna, przez którą przechodnie mogą zajrzeć do środka