Co się wydarzyło

Strong Cities 2030

W połowie października odbyła się w Johannesburgu konferencja Strong Cities 2030 poświęcona innowacyjnemu podejściu do przezwyciężania nierówności ekonomicznych, społecznych i przestrzennych w miastach. W wydarzeniu zorganizowanym przez Fundację Konrada Adenauera wzięło udział ponad 60 urbanistów z całego świata – polityków, planistów i naukowców. Miejsce wybrano nieprzypadkowo, gdyż Republika Południowej Afryki, ze spuścizną polityki apartheidu, to jeden z krajów o największych na świecie nierównościach. Problematykę współczesnych miast afrykańskich przedstawiono z dwóch perspektyw: badań ekonomicznych i socjologicznych (Siphelele Ngobese, South African Cities Network) oraz transformacji przestrzennych (Doung Jahangeer, Dala Architecture). King Wang Poon (dyrektor centrum miast innowacyjnych, Singapore University of Technology and Design) zaprezentował ciekawe przykłady zastosowania technologii cyfrowych dla przezwyciężania nierówności społecznych oraz prognozy adaptacji pracowników do przyszłego rynku pracy. Omawiano kwestię innowacyjnej mobilności miejskiej, w tym sieć ścieżek rowerowych w Melbourne, plan rozwoju metropolitarnego transportu publicznego w Houston, politykę elektromobilności dla Akwizgranu z flotą różnorodnych, współdzielonych pojazdów, a także pomysł miejskiej kolejki linowej w Grazu (znany przykład wykorzystania takiej kolei do rewitalizacji zdegradowanej dzielnicy to Medellin w Kolumbii). Burmistrz Santiago de Chile, Felipe Allessandri, mówił o zrealizowanych przykładach „taktycznej urbanistyki“ z Ameryki Południowej oraz o zaangażowaniu społecznym architektów, takich jak Alejandro Aravena. Część konferencji odbyła się w różnych miejscach Johannesburga, co pozwoliło na doświadczenie wielorakich aspektów miejskiego życia. Zorganizowano objazd różnymi środkami transportu: autobusem, zrealizowaną w 2012 roku nowoczesną koleją Gautrain oraz charakterystycznymi busami zwanymi tu „taxi”. Podczas wizyty w budynku rady metropolitarnej Johannesburga (zrewitalizowanym w 2017 roku według projektu biura StudioMAS) przemówienia wygłosili burmistrz Johannesburga Herman Mashaba oraz Stefan Evers, członek Izby Deputowanych Berlina. Można było zwiedzić również jeden z najbardziej niezwykłych budynków Afryki – Ponte City. Najwyższy mieszkalny wieżowiec na kontynencie (173 m) ma cylindryczny kształt z pustym rdzeniem w środku. Zrealizowany jako luksusowy apartamentowiec w 1975 roku (arch. Manfred Hermer), w latach 90. stał się „wertykalnym slumsem”. Kilka kondygnacji jego wnętrza zapełniły śmieci. Od niedawna budynek poddawany jest rewitalizacji – zaprowadzono względny porządek i zatrudniono ochronę, a na parterze powstała m.in. świetlica dla ubogich dzieci. Znaczna część konferencji prowadzona była w nieszablonowy warsztatowy sposób. Punkt kulminacyjny stanowiła prezentacja proponowanych podczas warsztatów rozwiązań. Uczestnicy pracowali w zespołach roboczych, a zmieniające się formy spotkań sprzyjały interakcji, wymianie poglądów i pomysłów. Taka warsztatowa formuła, pojawiająca się coraz częściej na konferencjach (np. kongres ISOCARP 2015, „A-m” 2/2016), nadaje im świeży i dynamiczny charakter, zachęcając wszystkich uczestników do aktywnego udziału. W tym przypadku zaowocowała wyłonieniem tematów, które będą przedmiotem dalszej współpracy w ramach sieci Strong Cities 2030, mającej promować globalną współpracę i wymianę wiedzy dla zrównoważonego rozwoju miast (www.kas.de/strong-cities-2030). MICHAŁ STANGEL

Krakowska Manggha z nagrodą 25-lecia „A-m"

25 lat skończyła niedawno nie tylko „Architektura-murator”, ale również Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha (proj. Arata Isozaki & Associates, Krzysztof Ingarden – Jacek Ewý & Jet Atelier). Podczas listopadowej Gali 25-lecia redakcja nagrodziła przełomowe osiągnięcia w dziedzinie architektury, a wśród nich – jako najlepszą realizację ćwierćwiecza – właśnie ten krakowski budynek. W trakcie uroczystości w Warszawie dyplom odebrał jeden z jego autorów, Jacek Ewý, natomiast statuetka trafiła w Krakowie do rąk Krystyny Zachwatowicz, inicjatorki budowy muzeum wraz z Andrzejem Wajdą, oraz dyrektor placówki Bogny Dziechciaruk-Maj. Nagrodę wręczyła redaktor naczelna Ewa P. Porębska w trakcie rocznicowej uroczystości poprzedzającej tzw. Manggha Matsuri, czyli święto krakowskiej instytucji, którą zorganizowano 30 listopada. Historia Mangghi zaczęła się, kiedy Andrzej Wajda podjął decyzję, by nagrodę filmową Kioto przeznaczyć na wybudowanie muzeum. Fundacja Kyoto – Kraków Krystyny Zachwatowicz i Andrzeja Wajdy skupiła wokół siebie wiele osób i instytucji. Historia i realizacja Muzeum to przykład, jak piękna idea potrafi ludzi łączyć. To właśnie tu, po raz pierwszy w Polsce, w wolnej Polsce, budynek zaprojektował autor światowej klasy, Arata Isozaki, we współpracy z wybitnymi polskimi architektami. Powstał obiekt wyjątkowy, pięknie wpisany w pejzaż. Nasza nagroda to wyraz hołdu i uznania – mówiła Ewa P. Porębska. (RED)

Honorowa Nagroda SARP 2019

Laureatem Honorowej Nagrody SARP 2019 został szczeciński architekt Jacek Lenart. Kapituła nagrody, składająca się z laureatów lat ubiegłych: Marka Dunikowskiego, Ryszarda Jurkowskiego, Kazimierza Łataka, Bolesława Stelmacha oraz prezesa SARP Mariusza Ścisło, doceniła projektanta za wrażliwość, talent i zaangażowanie. Jacek Lenart jest współzałożycielem Studia A4, które na koncie ma takie szczecińskie realizacje jak Wydział Nanotechnologii ZUT, Trafostacja Sztuki czy odbudowa fragmentu dzielnicy Podzamcze. Projektant, od 1991 roku zasiadający w Zarządzie Głównym SARP, aktywnie uczestniczy w życiu polskiego środowiska architektonicznego. Uroczystość wręczenia nagrody i otwarcie wystawy dorobku laureata odbyły się 29 listopada. Tego samego dnia miała miejsce ceremonia przyznania medali bene merentibus za zasługi dla rozwoju polskiej architektury i stowarzyszenia. Otrzymali je dziennikarz Piotr Sarzyński, fiński architekt Pekka Salminen oraz wydawcy i organizatorzy wielu konferencji Elżbieta i Adam Czyżewscy. (RED)