Dom kultury Kadr w Warszawie

i

Autor: archiwum serwisu Dom kultury Kadr od północnego- -zachodu; na elewacji od ul. Gintrowskiego architekci zaprojektowali ekran z mobilnych paneli, na którym można tworzyć grafiki. Fot. Wojciech Gryński

Dom kultury Kadr w Warszawie

2018-01-31 13:00

Interaktywny ekran na elewacji to nawiązanie do filmowych tradycji placówki, otynkowana na biało część wchodzi w dialog z pobliską zabudową mieszkaniową, a ta wykończona ciemnoszarą cegłą przypominać ma o przemysłowej historii Służewca – o realizacji biur Projekt Samograj oraz Uni pisze Hanna Szukalska.

Dom kultury Kadr na warszawskim Służewcu został założony w 1979 roku. Przez blisko 40 lat placówka wraz z niewielkim kinem zajmowała część piętrowego pawilonu handlowego przy ul. Gintrowskiego, w sąsiedztwie kościoła św. Maksymiliana Kolbego i lokalnego targowiska. W miarę poszerzania oferty kulturalnej przestrzeń ta stała się jednak niewystarczająca i w 2009 roku władze dzielnicy wspierane przez mieszkańców podjęły decyzję o budowie nowej siedziby Kadru.

Na zlokalizowanej kilkaset metrów dalej działce zaplanowano realizację jednego z największych domów kultury w Warszawie – o powierzchni całkowitej wynoszącej ok. 7000 m2 i niezwykle rozbudowanym programie użytkowym. Na projekt obiektu Urząd Dzielnicy Mokotów zorganizował konkurs architektoniczny, do którego zgłoszono 40 prac. Główna nagroda przypadła konsorcjum dwóch pracowni: Projekt Samograj i Uni. O wygranej młodych architektów przesądziło przede wszystkim rozwiązanie funkcji i pomysł interaktywnego ekranu na elewacji. Jury doceniło też propozycję stworzenia wielofunkcyjnego holu, dodatkowej sali prób przy głównej auli teatralno-kinowej i układ przestrzenny pomieszczeń warsztatowych z wprowadzonymi pomiędzy nimi ogrodami.

Dom kultury Kadr w Warszawie

i

Autor: archiwum serwisu Elewacja wschodnia. Drewno i geometria otworów okiennych mają na celu ocieplenie czarnej elewacji. Architektom zależało, by od strony zabudowy mieszkalnej nadać budynkowi bardziej domowy charakter. Fot. Wojciech Gryński

Podczas gdy konkurencyjne projekty cechowało poszukiwanie ikonicznej formy czy całościowego pomysłu na elewację skórę, autorzy zwycięskiej pracy zaproponowali zestawienie kilku brył, z których każda opowiada o innym aspekcie budynku. Interaktywny ekran z mobilnych paneli pozwalający prezentować spikselowane grafiki na fasadzie nawiązuje do filmowych tradycji Kadru, otynkowana na biało część z poziomymi pasami okien wchodzi w dialog z pobliską zabudową mieszkaniową, a ta wykończona ciemnoszarą cegłą, wsparta na stalowych słupach, przypominać ma o przemysłowej historii Służewca.

Dom kultury Kadr w Warszawie

i

Autor: archiwum serwisu Hol budynku. Po prawej stronie recepcja, w głębi, za kawiarnią, rozsuwane drzwi sali prób. We wnętrzu obiektu dominują białe tynki, beton architektoniczny, drewno i jednobarwne posadzki. Fot. Wojciech Gryński

Określenie nowego programu placówki było procesem złożonym, w który zaangażowano również lokalną społeczność. Przedstawiciele Kadru wzięli udział w zorganizowanych przez władze miasta warsztatach Laboratorium Edukacji Kulturalnej, we współpracy z Pracownią Badań i Innowacji Społecznych Stocznia przeprowadzono konsultacje społeczne, a w ramach projektu Włącznik zbadano potrzeby osób z niepełnosprawnością intelektualną i przeanalizowano dostępność obiektu dla osób z ograniczeniami ruchowymi, słuchowymi i wzrokowymi. W projekcie wnętrz i identyfikacji wizualnej architekci wykorzystali również wyniki ankiet internetowych przeprowadzanych wśród mieszkańców. Notabene czuwali nad realizacją do samego końca, zmagając się z ograniczeniami finansowymi, niedoróbkami wykonawczymi i zmieniającym się w trakcie budowy przeznaczeniem części pomieszczeń. Ten wysiłek został wynagrodzony – otwarty w październiku obiekt jest pełen życia: w przestrzeni sąsiedzkiej na parterze mieszkańcy spędzają wspólnie czas, grając w karty, czytając czy ćwicząc, a zajęcia w 15 salach warsztatowych z widokiem na ogrody na dachu cieszą się dużym zainteresowaniem wszystkich grup wiekowych. Sprawdził się również pomysł przestrzenny, który świadczy o świadomym projektowaniu nie tylko planów, ale też przekrojów budynku, uwzględniającym widoki pomiędzy poszczególnymi kondygnacjami i pomieszczeniami. Z dwukondygnacyjnego holu mamy wgląd na kondygnację wyższą, co zachęca do eksploracji domu kultury, a niewielkie odchylenie dwóch brył obiektu wygenerowało krzywoliniowe korytarze i zaskakujące widoki z sal warsztatowych. Poruszanie się po budynku przypominać może spacer w krajobrazie – otwory w stropie, przeszklenia i nietypowe kąty tworzą wciąż nowe, stale zmieniające się kadry.

W trudnej, poprzemysłowej lokalizacji, na styku zabudowy wielorodzinnej i silnie dogęszczanej dzielnicy biurowej, zwanej warszawskim Mordorem, udało się architektom i zespołowi Kadru stworzyć pulsującą energią instytucję kultury i drugi dom dla okolicznych mieszkańców.

Dom kultury Kadr w Warszawie

i

Autor: archiwum serwisu Jeden z kameralnych ogrodów na dachu. Dzięki nim sale warsztatowe oraz galerie są dobrze doświetlone. Fot. Wojciech Gryński

Założenia autorskie

Małgorzata Dąbrowska-Graj, Tomasz Graj

Wszystko zaczęło się oczywiście od miejsca. Kontekst ukształtował niemal całą architekturę budynku. Dom kultury powstał na styku kompletnie różnych stref: osiedla bloków z wielkiej płyty oraz Mordoru, jak potocznie określane jest korporacyjne zagłębie w rejonie ul. Domaniewskiej na warszawskim Służewcu. Wykorzystaliśmy odmienny charakter ulic otaczających obiekt i podkreśliliśmy tę odmienność poprzez materiały wykończeniowe i uformowanie bryły. Odchylenie w planie dwóch części budynku pozwoliło wygospodarować pomiędzy nimi przestrzenie dziedzińców, wprowadzające do wnętrz światło i zieleń. Również okazałe lipy od strony ul. Gintrowskiego (dawniej Rzymowskiego) zostały świadomie wykorzystane jako część projektowanej kompozycji. Założyliśmy, że nie będziemy tworzyć neutralnego pudełka, które dopiero użytkownicy mieliby wypełnić życiem. Minimalizm, umiejętność odejmowania – to dobre dla dojrzałych, świadomych artystów. My chcieliśmy być raczej podobni młodym adeptom, którzy nie boją się eksperymentować, nie wstydzą się kopiować… Budynek eksploruje zatem styk pojęć architektura, edukacja i zabawa. Jeśli takie podejście zachęci kogoś do własnych działań lub choćby przemyśleń, cel zostanie osiągnięty. Jednocześnie starliśmy się projektować w duchu zrównoważonego rozwoju w najszerszym rozumieniu tego słowa, czego efektem jest m.in. światło dzienne docierające w kontrolowany sposób do niemal każdej przestrzeni budynku. Ambicją było zapewnienie użytkownikom psychologicznego komfortu pracy i działań twórczych. Służy temu choćby kadrowanie widoków z okien, wyciszenie wnętrz czy zaplanowanie odpowiednich miejsc wypoczynku.

Interesowało nas również zagadnienie szczerości w architekturze, z czym wiąże się użycie głównie materiałów odbieranych jako naturalne (nie tylko zmysłem wzroku), a także praca nad błędami – na przykład próba przekucia błędów wykonawczych w wartość projektową. Chcieliśmy też zaplanować sposób, w jaki budynek będzie się starzał; myślenie o eksploatacji i cyklu życia obiektu miało wpływ na wiele decyzji projektowych. Wszystko to przy bardzo napiętym budżecie, wymuszającym wielokrotnie surowe i oszczędne projektowanie.

Metryka
  • Autorzy: Projekt Samograj oraz Uni; architekci Małgorzata Dąbrowska-Graj, Tomasz Graj
  • Współpraca autorska: architekt Nina Ożóg (Projekt Samograj); architekt Mikołaj Rek (Uni)
  • Powierzchnia zabudowy: 1520.0
  • Konstrukcja: Rogryg Czyż
  • Kubatura: 28888.0
  • Architektura wnętrz: Projekt Samograj
  • Koszt inwestycji: 26 587 560 PLN
  • Inwestor: Miasto Stołeczne Warszawa – Dzielnica Mokotów
  • Architektura krajobrazu: architekt krajobrazu Anna Łaskawiec
  • Adres obiektu: Warszawa, ul. Gintrowskiego 32
  • Nazwa obiektu: Dom Kultury Kadr
  • Generalny wykonawca: FBI Tasbud
  • Projekt: 2010-2011
  • Data realizacji (koniec): 2016
  • Data realizacji (początek): 2013
  • Powierzchnia terenu: 1799.0
  • Powierzchnia całkowita: 7052.0
  • Powierzchnia użytkowa: 4339.0