Hotel Notera w Borach Tucholskich

Baza noclegowa w Borach Tucholskich wydaje się mniej rozwinięta niż w innych popularnych turystycznie regionach kraju. Dominują tam domki letniskowe i ośrodki wczasowe zbudowane jeszcze w PRL-u, a nowe obiekty zwykle są zachowawcze w formie. Hotel Notera to jeden z pierwszych w okolicy budynków o współczesnej architekturze i wysokim standardzie. Duża działka pozwoliła na umieszczenie bryły bezpośrednio przy brzegu Jeziora Charzykowskiego i zagospodarowanie terenu w taki sposób, aby z każdego pokoju uzyskać atrakcyjny widok. Z jednej strony na jezioro, z drugiej – na zazieleniony obszar przed budynkiem. Udało się to dzięki prostemu zabiegowi – nieznacznej modyfikacji typowego hotelowego rzutu, który zyskał chromosomalny kształt poprzez odgięcie końców ciągów pokoi. Jego środkowa część ma typowy układ z wąskim korytarzem i równolegle usytuowanymi pokojami. Najciekawsze są „rozszczepione” zakończenia korytarzy – trójkątne atria, z których jedno mieści główne schody. Chociaż nie zapewniono tam miejsc do siedzenia, goście chętnie się zatrzymują. Przestrzenie komunikacji nie mają nic wspólnego z tymi typowymi pozbawionymi naturalnego doświetlenia. Słońce wpada do wnętrza przez trójkątne świetliki, a z końców korytarzy dzięki pełnym przeszkleniom rozpościerają się widoki ponad dachami okolicznych domów. Szerokie, atrakcyjne kadry zapewnione z każdego miejsca hotelu to jego ogromny atut. Tym bardziej, że były szczególnie trudne do uzyskania z uwagi na sąsiedztwo, czyli niespójną gabarytowo i stylistycznie zabudowę.

Parter wysunięto w kierunku brzegu. Mieści się tam restauracja i basen z widokiem na wodę. Ten zabieg pozwolił także na zwiększenie głębokości budynku w poziomie przyziemia, dzięki czemu środkowa część, dostępna z krótszych boków obiektu, została zajęta przez strefę zapleczową: kuchnię, magazyny i szatnie. Chociaż powierzchnia użytkowa wykorzystana jest bardzo racjonalnie, ogólnodostępne wnętrza wydają się przestronne. Decyduje o tym dobre doświetlenie, połączenia wizualne pomiędzy poszczególnymi strefami oraz widoki na przestrzał budynku. Zapowiada je już samo główne wejście, z którego przez całą głębokość przyziemia widać jezioro.

Hotel w założeniu miał być ekologiczny, mimo że nie objęto go żadną ze stosowanych w Polsce certyfikacji. Nie chodziło o naszpikowanie obiektu proekologicznymi gadżetami o charakterze high-tech, które będzie można wyeksponować, ale o racjonalne zaprojektowanie budynku, zużywającego możliwie najmniej energii. Wskaźniki termoizolacyjności przegród są takie jak w projekcie energooszczędnym. Najważniejsza okazała się zwarta bryła, efektywne i elastyczne wykorzystanie przestrzeni oraz rezygnacja z rozwiązań, które, choć mogłyby być atrakcyjne dla gości, wiążą się z nadmiernym zużyciem energii. Wykonywane w trakcie procesu projektowego symulacje przekonały inwestora m.in. do zarzucenia pomysłu całorocznego zewnętrznego jacuzzi. Podjęto także decyzję o etapowym dodawaniu dalszych technologii, np. ogniw fotowoltaicznych na dachu (na razie przygotowano miejsce dla ich instalacji), a inne wdrożono w ograniczonym zakresie (np. zakres używania wody szarej).

Zastosowano jednak najważniejsze elementy projektu związane z energią: pompy ciepła i jego odzysk w systemie wentylacji mechanicznej oraz z wody basenowej. Z kolei wizualny i materiałowy aspekt proekologiczności wybrzmiał najbardziej w fasadach. Okładziny elewacyjne wykonano z odnawialnego materiału – sosny termowanej, czyli drewna poddanego wysokiej temperaturze, co usuwa z niego wodę i żywicę. Uodparnia to drewno na korozję. Miodowy odcień współgra z grafitowymi ślusarkami, opierzeniem oraz łupkiem zastosowanym do wykończenia przyziemia. Szkoda, że we wnętrzach użyto głównie drewnopodobnych okładzin. Ta niespójność jest prawdopodobnie niezauważalna dla większości gości, ale naturalne materiały byłyby bardziej konsekwentne.

Hotel Notera potwierdza założenie, że zrównoważone rozwiązania to proste rozwiązania, nie tylko w kontekście środowiskowym. Kompaktowa bryła, przejrzysty układ i pewna formalna powściągliwość pozwalają na ograniczanie zużycia energii do niezbędnego minimum, ale także bezbłędnie wpasowują obiekt w naturalny krajobraz.

Założenia autorskie

Notera Hotel Spa powstał w Charzykowach na terenie Parku Narodowego Bory Tucholskie, bezpośrednio przy brzegu Jeziora Charzykowskiego. Taka lokalizacja stała się punktem wyjścia do założeń ideowo-programowych zaproponowanych przez inwestora o wysokiej świadomości ekologicznej. Bliskość przyrody wpłynęła na architekturę, na rodzaj przyjętych rozwiązań techniczno-instalacyjnych oraz materiałów wykończeniowych. Podstawowym dążeniem było stworzenie obiektu przyjaznego gościom, otoczeniu i środowisku w każdym możliwym aspekcie.

Sposób kształtowania bryły oraz elewacji miał na celu jak najmniej inwazyjne wkomponowanie budynku w linię brzegową. Skrzydła mieszkalne w formie litery V naturalnie ograniczają widok do przedpola hotelu, kadrując obraz jeziora i zapewniając intymność okolicznym obiektom. Wybór naturalnych materiałów elewacyjnych również został podyktowany chęcią wpisania architektury w kontekst miejsca. W szerokim zakresie zastosowano rozwiązania proekologiczne, aby możliwie zminimalizować ingerencję w środowisko naturalne. Nie ograniczają się one do elementów architektonicznych i instalacyjnych, ale zostały także wdrożone w codzienne zasady funkcjonowania hotelu.
MACIEJ NAGÓRSKI

Wizualny i materiałowy aspekt proekologiczności wybrzmiał najbardziej w fasadach. Okładziny wykonano z sosny termowanej – odnawialnego materiału odpornego na korozję