W 2019 roku mija 100 lat od założenia Bauhausu. Z okazji jubileuszu otwarto dwa nowe muzea: Muzeum Bauhausu w Weimarze oraz Muzeum Bauhausu w Dessau, a także tymczasowy pawilon informacyjny w Krefeld. Na 2022 rok zaplanowano oddanie do użytku Archiwum Bauhausu i Muzeum Designu w Berlinie. W jubileuszowym roku wiele instytucji, także poza granicami Niemiec, organizuje warsztaty i wystawy pokazujące oddziaływanie myśli Bauhausu w różnych krajach i regionach Europy oraz świata. Uczelnia powstała w Weimarze w 1919 roku. Założył ją architekt Walter Gropius. Bauhaus narodził się z zespolenia dwóch istniejących wcześniej instytucji: Akademi Sztuk Pięknych i Szkoły Rzemiosła Artystycznego stworzonej przez belgijskiego projektanta Henry’ego van de Velde. Nowo powstała uczelnia łączyła sztukę i rzemiosło, była tętniącą życiem szkołą pomysłów i polem do eksperymentów w sztuce, projektowaniu, architekturze i metodach edukacyjnych. Działała zgodnie z interdyscyplinarnymi założeniami i z perspektywą międzynarodową. Wdrażała politykę równego traktowania mężczyzn i kobiet. Tutaj młodzi utalentowani artystycznie studenci mieli doprowadzić sztukę, architekturę i rzemiosło do optymalnego sojuszu i tworzyć budynki jako syntezę wszystkich tych dyscyplin. Bauhaus funkcjonował przez 14 lat w trzech niemieckich miastach: Weimarze (Staatliches Bauhaus, 1919-1925), Dessau (Hochschule für Gestaltung, 1925-1932) i Berlinie (jako prywatny instytut edukacyjny, 1932-1933) – pod kierownictwem trzech różnych dyrektorów-architektów, będących czołowymi projektantami tamtych czasów: Waltera Gropiusa, Hannesa Meyera oraz Ludwiga Miesa van der Rohe. Po przejęciu władzy w Niemczech naziści zamkęli szkołę. Mimo że została zliwidowana, jej nauczyciele i uczniowie nadal rozpowszechniali wypracowane tam ideały, opuszczając Niemcy i emigrując do krajów całego świata. Styl Bauhausu stał się jednym z najbardziej wpływowych nurtów w nowoczesnym wzornictwie i architekturze. Również bauhausowski sposób nauczania jest nadal analizowany i podejmowany na nowo w nowoczesnych szkołach kształcących architektów, artystów i projektantów. Prezentujemy architektoniczny miniprzewodnik po najważniejszych miejscach i obiektach związanych z Bauhausem, jego historią oraz aktualną rocznicą.
i
i
i
i
i
i
i
MUZEUM BAUHAUSU W DESSAU
Bauhaus Museum Dessau otwarte we wrześniu 2019 roku zostało zaprojektowane przez hiszpańską pracownię Addenda Architects. W nowym muzeum powstała przestrzeń, gdzie prezentowana jest kolekcja Fundacji Bauhaus Dessau, która obejmuje około 49 tys. skatalogowanych eksponatów i jest drugim co do wielkości zbiorem na świecie dotyczącym słynnej niemieckiej szkoły dla projektantów. Czarny prostopadłościan na pierwszym piętrze stanowi rdzeń budynku. Zamknięta, czarna i betonowa bryła o konstrukcji mostu jest oparta na dwóch pionach komunikacyjncyh oddalonych od siebie o 50 metrów. W środku prezentowana jest kolekcja stała, ze względów konserwatorskich nie ma tam naturalnego światła. Bryła unosi się 5 metrów ponad wielofunkcyjną przestrzenią parteru poświęconą wystawom czasowym, wydarzeniom i warsztatom.
i
PAWILON W KREFELD
Pawilon powstał w ramach Projektu MIK (Mies in Krefeld) z okazji jubileuszowego wydarzenia Bauhaus 100, we współpracy z władzami miasta Krefeld. Stanowi miejsce wystawy Bauhaus and Silk Industry. Tymczasowy pawilon został zaprojektowany przez artystę Thomasa Schütte. Biuro RKW Architektur + opracowało projekt architektoniczny i pomogło w doprowadzeniu do jego realizacji. To drewniana i modułowa konstrukcja oparta na rzucie ośmiokąta o średnicy 15 metrów. Pawilon umieszczony jest na zagłębionym cokole i ma lekko zakrzywione segmenty dachu, który nawiązuje do motywów zdobniczych chinoiserie. Wnętrze jest podzielone na osiem osobnych sekcji, co ułatwia wykorzystanie budynku jako pawilonu informacyjnego oraz pozwala na przedstawienie samej wystawy w osobnych częściach, stanowiących odrębne rodziały tematyczne.
i
MUZEUM BAUHAUSU W WEIMARZE
Prosta, geometryczna bryła, zaprojektowana przez niemiecką architektkę Heike Hanadę zawiera w minimalistycznym betonowym prostopadłościanie pięć poziomów, które zbiegają się w dwupiętrowych otwartych przestrzeniach. Otaczająca skorupa jasnoszarego betonu nadaje kostce stabilność i solidność. Fasada poprzecinana jest równomiernie rozmieszczonymi, poziomymi pasami wgłębień. Wmontowano w nie taśmy LED, oświetlające gmach nocą. Odwiedzający mają dostęp do muzeum z dwóch stron: z poziomu miasta przez obszerny hol lub z sąsiedniego parku Weimarhallenpark przez duży taras na parterze. W muzeum prezentowana jest część najstarszej na świecie kolekcji Bauhausu, która koncentruje się na wczesnym etapie działalności szkoły, łącząc jej historię z pytaniami o obecne i przyszłe sposoby życia.
i
MUZEUM DESIGNU / ARCHIWUM BAUHAUSU W BERLINIE
W 2015 roku rozstrzygnięto konkurs na nowy budynek Archiwum Bauhausu i Muzeum Designu w Berlinie. Obok dotychczasowej siedziby, zaprojektowanej przez Waltera Gropiusa, powstanie filigranowa, pięciopiętrowa wieża o powierzchni użytkowej 6700 m2. Zwycięską koncepcję opracowała berlińska pracownia Staab Architekten. Otwarcie muzeum planowane jest w 2022 roku.
i
