Konkurs na nowe osiedle przy ul. Ratuszowej zorganizował Polski Fundusz Rozwoju Nieruchomości, współodpowiedzialny za realizację programu Mieszkanie Plus, we współpracy z warszawskim oddziałem SARP. W jury pod przewodnictwem Bolesława Stelmacha znaleźli się architekci Magdalena Wrzesień, Krzysztof Nowak, Piotr Woliński, Marek Budzyński i Paweł Grodzicki, a także Mirosław Barszcz i Grzegorz Muszyński z zarządu PFR Nieruchomości, Marek Konopka z Biura Architektury i Planowania Przestrzennego m.st. Warszawy, Jacek Grunt-Mejer, pełnomocnik prezydenta miasta ds. rewitalizacji oraz Monika Diamandakis i Agata Kruczyńska z urzędu Mazowieckiego Konserwatora Zabytków.
Sześć pomysłów na warszawskie osiedle Mieszkanie Plus przy Ratuszowej
Przedmiotem konkursu było opracowanie koncepcji zespołu z 485 mieszkaniami, usługami w parterze i garażem podziemnym. Na działce o powierzchni 17 449 m² dopuszczono możliwość realizacji budynków o wysokości od 4 do 7 kondygnacji, założono przy tym, że 30% terenu pozostanie strefą zieloną. Do udziału w konkursie na osiedle przy Ratuszowej zgłosiły się 93 biura. W pierwszym etapie składały swoje portfolio, credo i szkic koncepcji. Na tej podstawie sędziowie wytypowali sześć zespołów, które następnie przesłały uszczegółowione projekty. Były to Fiszer atelier 41, BBGK Architekci, BDM Architekci, TZA Architekci, BE DDJM Architekci i MVRDV.
Ratuszowa: wyniki konkursu
Ostatecznie pierwsze miejsce przypadło pracowni BE DDJM Architekci, drugie zajęło studio MVRDV, a trzecie Fiszer atelier 41. Pozostałe biura otrzymały wyróżnienia honorowe – BBGK Architekci pierwszego stopnia, BDM i TZA – drugiego stopnia. Poniżej publikujemy wszystkie prace wraz z fragmentami uzasadnień przyznania poszczególnych nagród.
Projekt osiedla Ratuszowa autorstwa BE DDJM Architekci
Nagrodę na projekt osiedla Ratuszowa w programie Mieszkanie Plus Warszawa przyznano za najlepsze rozwiązanie problemów projektowych w niezwykle wymagających uwarunkowaniach. Projekt twórczo interpretuje niepowtarzalną strukturę przestrzeni miejskich w okolicy placu Hallera. W zdyscyplinowany sposób, przy użyciu lapidarnych środków, kształtuje nowe przestrzenie w istniejącej tkance urbanistycznej. Te nowe przestrzenie służą integracji obecnych i przyszłych mieszkańców okolicznych domów, oferując im możliwości dodatkowych wspólnych aktywności.
Przestrzeń nowego placu publicznego, obudowanego ogólnodostępnymi usługami, w ten sposób mądrze uzupełnia osiowe założenie placu Hallera. W swoistym kontrapunkcie przestrzennym i funkcjonalnym jest ulokowanie na drugim końcu wnętrza kwartału przedszkola z ogólnodostępnym placem zabaw dla dzieci. Właściwe jest także ukształtowanie pasażu wewnątrz kwartału jako niewielkiej alei z nasadzeniami wysokich drzew.
Przekonująca jest powściągliwa morfologia i tektonika nowych domów. Daje wymagany w tym miejscu Warszawy ponadczasowy, elegancki wyraz przestrzenny, dobrze korespondujący z otoczeniem.
Uznanie budzą znakomite proporcje i detale zaproponowanej koncepcji. Jej prostota i minimalizm w użyciu środków urbanistycznych i architektonicznych pozwalają wierzyć obliczeniom autorów o możliwie najmniejszym budżecie realizacji inwestycji.
Przekonywujący jest zaproponowany układ budynków wewnątrz kwartału, który w pełni jest zgodny z zaleceniami konserwatorskimi.
Projekt osiedla Mieszkanie Plus Warszawa Ratuszowa autorstwa MVRDV
Właściwa analiza terenu inwestycji i uwarunkowań w sąsiedztwie oraz przełożenie tego na proponowane rozwiązania.
Projekt nie jest zgodny z zaleceniami konserwatorskimi, jednak przedstawiciele sądu uznali, że są podstawy, aby przekonać konserwatora do zmiany zaleceń.
Właściwie ustawione cele i zadania projektowe, takie jak identyfikacja z miejscem, społeczność, zieleń i cena realizacji.
Nowatorskie i bardzo odważne spojrzenie na projekt zagospodarowania terenu.
Konsekwentne, wielowątkowe wprowadzenie wartości wspólnotowych i społecznych zespołu, jakość przestrzeni wspólnych, otwarte kształtowanie relacji z otoczeniem oraz wartościową propozycję nowej tożsamości miejsca
Przedstawione założenia projektowe są dobrym przykładem właściwego kształtowania infrastruktury społecznej oraz promocji zrównoważonego rozwoju.
Bardzo logicznie i elastycznie zaprojektowane budynki mieszkalne z korytarzami na przestrzał w parterach, łatwym dostępem do infrastruktury społecznej oraz pomieszczeń na rowery.
Projekt osiedla Mieszkanie Plus Warszawa Ratuszowa autorstwa Fiszer atelier 41
Wnikliwa analiza kontekstu urbanistycznego.
Wyraziste rozwiązanie zakończenia osi ul. Skoczylasa placem. Z dużym wyczuciem rozwiązane połączenie projektowanej zabudowy z ul. Ratuszową – przez plac wejściowy. We wnętrzach urbanistycznych wytworzono wartościowe enklawy zieleni na gruncie rodzimym.
Atrakcyjna budowa napięcia między kontekstem zewnętrznym a wnętrzem projektowanej zabudowy.
Wrażliwość kształtowania układów zabudowy, jej wysokości, rytmu, relacji z otoczeniem. Atrakcyjna tektonika elewacji z bogatym detalem.
Atrakcyjne i umiejętne rozwiązanie głównych przestrzeni publicznych wewnątrz zabudowy – placu i alei między ul. Skoczylasa a ul. Ratuszową. Atrakcyjna hierarchia przestrzeni publicznych, półpublicznych, prywatnych. Przestrzenie charakteryzuje pozytywna, kameralna atmosfera.
Zróżnicowany, atrakcyjny program funkcjonalny.
Nazbyt skomplikowane układy funkcjonalne mieszkań i korytarzy wewnętrznych budzące obawę nieadekwatności do realizowanego przez Organizatora programu mieszkaniowego.
Układ zabudowy budzący wątpliwości dotyczące zapewnienia nieskomplikowanego nasłonecznienia i przewietrzania projektowanych mieszkań.
Rzetelny i wyrafinowany warsztat projektowy.
Projekt osiedla Mieszkanie Plus Warszawa Ratuszowa autorstwa BBGK Architekci
Zaproponowany układ urbanistyczny podkreśla ważne relacje przestrzenne tej części Pragi, które stają się podstawą do organizacji przestrzennej i funkcjonalnej projektowanego wnętrza kwartału, koncentrującego się wokół wewnętrznego placu.
W świetle wydanych zaleceń konserwatorskich przyjęta forma budynków zlokalizowanych wewnątrz kwartału, odbiegających typologią od zabudowy tej części Osiedla Praga II, może budzić wątpliwości.
Struktura mieszkań zgodna z zadaną; atutem pracy jest uzyskanie ok. 50% mieszkań przewietrzanych.
W opinii sądu na wyróżnienie zasługują walory architektoniczne przedstawionej koncepcji, w szczególności twórcza interpretacja zasad kompozycji elewacji Osiedla Praga II – przetransponowanych na język architektury współczesnej, posługującej się tradycyjnymi środkami wyrazu (m.in. opracowanie tynku elewacyjnego oraz motywy w technice sgrafitta ściennego), towarzyszące znaczącym miejscom planowanego zespołu i współtworzące tożsamość lokalną projektowanego zespołu; uwagę zwraca architektura wysokiej jakości, skorelowana z wartościami społecznymi oraz umiejętne kształtowanie gradacji stref publicznych i prywatnych w zespole.
Projekt osiedla Mieszkanie Plus Warszawa Ratuszowa autorstwa BDM Architekci
Koncepcja konkursowa opracowana z dużym zrozumieniem zadania projektowego, przy umiejętnym pogodzeniu wymogów urbanistycznych, realizacyjnych i kosztowych.
Strefowanie przestrzeni poprawne.
Wątpliwości budzi sposób kształtowania zabudowy od ul. Brechta, w tym w świetle ustaleń MPZP.
Wnikliwa analiza czynników wpływających na obniżenie kosztochłonności inwestycji i utrzymania budynków i terenów otwartych.
Właściwa struktura mieszkań przy sprawnie rozwiązanych układach mieszkań.
Sąd konkursowy docenia spójność koncepcji, przy zastosowaniu świadomie powściągliwych środków wyrazu architektonicznego, stanowiących tło dla sąsiedniej zabudowy: modernistycznej z lat 30. oraz socrealistycznej z lat 50. XX wieku; ponadto sąd dostrzega konsekwentne poszukiwanie równowagi pomiędzy skalą zespołu a zasadą organizacji przestrzeni na segmenty grup sąsiedzkich.
Projekt osiedla Mieszkanie Plus Warszawa Ratuszowa autorstwa TZA Aleksandra Targońska
Wnikliwa analiza kontekstu urbanistycznego znajdująca swoje odzwierciedlenie w interesującej propozycji zagospodarowania terenu. Na uwagę zasługuje oryginalny układ zabudowy z „grzebieniem” budynków zwróconych frontem do ul. Skoczylasa.
Duża wrażliwość i wyraziste rozwiązanie zakończenia osi ul. Skoczylasa punktowym budynkiem i placem – atraktorem.
Rozwiązania architektoniczne stosowne do funkcji i lokalizacji obligującej do kreacji „wielkomiejskiej” o wysokiej jakości i estetyce. Wątpliwości budzi relacja uzyskanego wyrazu architektonicznego zabudowy do charakteru osiedla Praga I i Praga II.
Koszt realizacji i utrzymania elewacji w okresie eksploatacji budzi wątpliwości. Możliwość ewentualnej zmiany okładziny wpływa istotnie na obniżenie jakości architektury.
Układ zabudowy budzący wątpliwości dotyczące zapewnienia nieskomplikowanego nasłonecznienia i przewietrzania projektowanych mieszkań.
Rzetelny i wyrafinowany warsztat projektowy.
Marek Dunikowski z biura BE DDJM Architekci o projekcie osiedla Mieszkanie Plus Warszawa przy ul. Ratuszowej, tworzeniu koncepcji konkursowej i roli dwóch głównych osi założenia: Skoczylasa i Hallera. Zobacz film.