Planeta Lem, czyli wielofunkcyjne centrum literackie, któremu patronować będzie Stanisław Lem, powstać ma na terenie dawnego Składu Solnego przy ul. Na Zjeździe. Konkurs na projekt obiektu ogłosiło Krakowskie Biuro Festiwalowe we współpracy z lokalnym SARP-em. Zadaniem uczestników była adaptacja i rozbudowa XVIII-wiecznego magazynu soli na Zabłociu. W obiekcie, w którym planowana już interaktywna wystawa inspirowana dziedzictwem myśli Lema, miała znaleźć się też wielofunkcyjna sala z przeznaczeniem na organizowane w Krakowie wydarzenia literackie, a także przestrzeń na wystawy poświęcone literaturze i językowi, ogólnodostępna mediateka, pracownia multimedialna i kawiarnio-księgarnia.
W jury pod przewodnictwem Piotra Lewickiego znaleźli się architekci Marcin Brataniec, Zbigniew Maćków, Alberto Veiga i Grzegorz Lechowicz, a także Wojciech Zemek, przedstawiciel spadkobiercy Stanisława Lema, Jacek Dukaj, autor koncepcji wystawy stałej, Agata Kwaśnicka-Janowicz z Fundacji na rzecz Muzeum Języka Polskiego, Grzegorz Grabowski, zastępca dyrektora ds. operacyjnych Krakowskiego Biura Festiwalowego oraz Andrzej Kulig, zastępca prezydenta Krakowa ds. polityki społecznej, kultury i promocji miasta. Jak czytamy w regulaminie, istotne jest powiązanie zastosowanych rozwiązań z kontekstami dalekimi i bliskimi Małopolski i Krakowa – miasta kultury, nauki i sztuki. W przedmiotowej lokalizacji Krakowskie Biuro Festiwalowe spodziewa się współczesnej formy architektonicznej najwyższej jakości, mogącej stać się wizytówką miasta i regionu.
Pierwszą nagrodę wraz z zaproszeniem do negocjacji w trybie zamówienia z wolnej ręki na opracowanie dokumentacji projektowej otrzymało biuro JEMS Architekci (Maciej Miłobędzki, Paweł Majkusiak, Katarzyna Kuźmińska, Maciej Rydz, Łukasz Krzesiak, Łukasz Stępnik, Aleksander Gadomski, Marta Tomasiak, Piotr Kliński, Filip Pawlak, Piotr Pachowski). Autorzy oprócz wymaganych rysunków i opisów technicznych przygotowali też zbeletryzowaną wersję założeń autorskich w formie relacji z budowy bazy na obcej planecie.
Czytamy w niej: Zabudowania są tu bardzo zróżnicowane. Niektórzy mogliby nawet uznać ich układ za chaotyczny, ale ta różnorodność w jakiś sposób współgra z nieregularnością nowej struktury. Z jednej strony widoczne są w niej wpływy naszej rodzimej kultury, ale zaryzykowałbym stwierdzenie, że umościła się jak młody kurdl wśród otaczających go bladawcowcyh warsztatów i kiosków. Wydaje się, że niezależnie od tego, jak rozwijać się będzie okolica, nasza konstrukcja jest w stanie przyjąć każdą zmianę. Połączono ją też z istniejącym obiektem o interesujących, podłużnych proporcjach. Historycy uważają, że tutejsi mieszkańcy są do niego bardzo przywiązani i nazywają go Składem Solnym. Na razie wiemy tylko tyle, że wbrew nazwie, wcale nie jest zbudowany z soli. Spoglądając na niego z różnych perspektyw, uświadomiliśmy sobie, co chcieli osiągnąć nasi poprzednicy – nowy budynek jest niższy, a swoim kształtem nie stara się przedrzeźniać sąsiada, ani z nim konkurować. Jedynie wystające ponad jego dach wieże sygnalizują bogactwo doświadczeń, które oferuje wzniesiona przez zaginioną ekspedycję konstrukcja. To zaprawdę znaczący symbol naszego międzyplanetarnego sojuszu.
Sędziowie docenili pracę m.in. za stworzenie elastycznej struktury przestrzennej, która może przyjąć różne wymagania użytkowników, za propozycje wież tworzących wyrazisty znak w przestrzeni oraz umiejętne rozwiązanie ograniczeń miejsca i wymagań miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Jury zwróciło też uwagę na rozwiązania techniczne i architektoniczne uwzględniające wymagania oszczędności energii.
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
Drugą nagrodę w konkursie na projekt Centrum Literatury i Języka – Planeta Lem zdobył polsko-włoski zespół z pracowni Inteoria i Piuarch (Francesco Fresa, Germán Fuenmayor, Miguel Pallares, Inga Olszańska) za kontynuację formy budynku składu Solnego oraz stworzenie interesującego wnętrza o publicznym charakterze.
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
Jury przyznało też trzy honorowe wyróżnienia. Otrzymały je prace nadesłane przez biura SLAS, BBGK Architekci oraz zespół Jarosława Wilka z Krakowa. Wszystkie konkursowe koncepcje można zobaczyć na wystawie prezentowanej w Pawilonie Wyspiańskiego do 28 marca. Realizacja inwestycji ma zakończyć się w 2023 roku.
W 2019 roku mija 25 lat od wydania pierwszego numeru „Architektury-murator”. Sprawdź, co przygotowaliśmy z okazji jubileuszu: www.architektura25.pl
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
