Spis treści
Eksperymenty Witolda Lipińskiego: dom Mir we Wrocławiu
Niewiele wiadomo o domu MIR - to w końcu własność prywatna. Budowa trwała dwa lata, od 1963 do 1965 roku. Autorem budynku był architekt Witold Lipiński, który ledwie rok wcześniej rozpoczął inną i szalenie ważną budowę - domu własnego znanego dziś jako Dom Igloo. Być może to właśnie ta wyjątkowa kosmiczna kopuła zainspirowała prywatnego właściciela, by zamówić projekt u Lipińskiego. Oba domy dzieli ledwie kilometr.
Mimo że dom nie jest duży, otwarte piętro i duże przeszklenie powiększają wizualnie przestrzeń. Wciąż znajdują się tu oryginalne elementy wyposażenia, m.in. schody z metaloplastyką.
i
Dom o przekroju łuku przypomina nieco domek letniskowy, tyle tylko że podobnych projektów w PRL-u można było ze świeczką szukać, a i tak by się ich nie znalazło - dopóki nie trafiłoby się oczywiście np. na beczułkowatą formę prefabrykowanych domków letniskowych typu Diogenes (którym jednak do domów daleko), czy obłe, ale jednak znacznie bardziej masywne Kopulaki - warszawskie domy-grzyby z Osiedla Zakątek budowane w latach 1961-1966. Albo na inny projekt Lipińskiego.
Być może Witold Lipiński po budowie domu MIR czuł lekki niedosyt związany z łukowatymi kształtami domu, bo później stworzył projekt bardzo podobny, w którym bez pudła da się rozpoznać rękę architekta. Dolnośląski ośrodek wypoczynkowy w Rokitkach koło Legnicy (1970-1972) to dwa kręgi złączonych ze sobą domków letniskowych wykonanych ze znajomo wyglądających łukowatych prefabrykatów.
3 lata po ukończeniu domu MIR, na drugim końcu miasta, ruszyła kolejna inwestycja - na ul. Wyścigowej od 1968 do 1975 rósł tzw. Grzybek. Dom MIR nie jest dziś w najlepszym stanie. Mimo stale rosnącego zainteresowania architekturą Witolda Lipińskiego - stworzył bądź co bądź jeden z najbardziej rozpoznawalnych dziś budynków powojennego modernizmu, Obserwatorium na Śnieżce - jego projekty nadal nie mają gwarancji ochrony. Rokitki już częściowo przestały istnieć.
"Kształt marzeń. Architektura Witolda Lipińskiego"
W 2024 roku w Muzeum Architektury we Wrocławiu miała miejsce wystawa poświęcona twórczości Lipińskiego, który swoimi prekursorskimi projektami wychodził poza standardowe budownictwo w czasach PRL-u. Wychodził poza nie do tego stopnia, że dom własny musiał budować sam, nikt bowiem nie chciał się tego podjąć.
Postulował współistnienie człowieka i przyrody, a jego futurystyczne projekty do dziś to odzwierciedlają. O tym, jaką przestrzeń tworzył, opowiadała wystawa Kształt marzeń. Architektura Witolda Lipińskiego, na której można było zobaczyć również jego liczne niezrealizowane wizje. Kuratorami wystawy byli Michał Duda i Daria Kieżun.
Źródło: mmczarnecki.pl, Muzeum Architektury we Wrocławiu
Zobacz warszawskie Kopulaki, czyli domy-grzyby z Osiedla Zakątek:
