Architekci często podchodzą do szkła czysto pragmatycznie. Pomieszczenia w budynkach z reguły wymagają dostępu naturalnego światła. Przy mniejszych kubaturach wystarczające będą okna, lecz gdy w grę wchodzą pomieszczenia o głębokim trakcie, hale czy budynki przemysłowe, osiągnięcie kilkunastu procent powierzchni przeszklonych w stosunku do oświetlanej powierzchni bywa problemem. Czasem nie wystarczą na to i całkowicie przeszklone ściany. O nich lubimy idealistycznie myśleć jak o delikatnych membranach, za którymi rysuje się obraz wnętrza. Zwiększające się co kilka lat wymagania w zakresie ochrony cieplnej budynków sprawiają, że przemysł budowlany produkuje coraz grubsze pakiety szkła izolacyjnego z coraz wymyślniejszymi powłokami chroniącymi przed utratą ciepła i przegrzewaniem. Szklane fasady, choć efektywne inżynieryjnie, łatwo zamieniają się w ciemne, szare, pozbawione wyrazu płaszczyzny. Oprócz wymogu izolacyjności, przeszkleniom stawia się też warunek zapewnienia bezpieczeństwa.
Szkło w architekturze: terminal pasażerski lotniska Lublin
Projektując terminal pasażerski lotniska Lublin w 2012 roku, zmierzyliśmy się z problemem płyty postojowej dla samolotów usytuowanej bezpośrednio przed szklaną ścianą hali odlotów. Fasadę z widokiem na parkujące statki powietrzne i pole wzlotów musieliśmy zabezpieczyć przed przypadkowym odpaleniem ciągu silników zatrzymującego się na wprost niej odrzutowca. Oprócz zestawu składającego się z kombinacji szyb hartowanych i klejonych bezpiecznych, główna konstrukcja wsporcza wykonana została z wytrzymałych profili stalowych. Bezpośrednio do niej przykręcaliśmy systemowe ramki konstrukcji aluminiowej. Rozbudowując terminal w 2019 roku, chcieliśmy powtórzyć to rozwiązanie. Okazało się, że konstrukcję trzeba wzmocnić. Podniesione wymagania izolacyjności cieplnej sprawiły, że zaprojektowane przez nas szyby o powierzchni przekraczającej 8 m² każda są dużo cięższe niż przed kilkoma laty.
Szkło w architekturze a przepisy przeciwpożarowe
Szkło potrafi też chronić przed pożarem. Bardzo restrykcyjne polskie przepisy przeciwpożarowe wymagają szerokiego zastosowania przeszkleń przeciwpożarowych, zwłaszcza w zwartej śródmiejskiej zabudowie. W naszym ukończonym w zeszłym roku projekcie zabudowy dziedzińca Muzeum Warszawy na Rynku Starego Miasta ze względu na otaczające jego przestrzeń okna sąsiednich budynków większość ścian i przekrycie musieliśmy zaprojektować jako konstrukcje o odporności ogniowej 60 minut. Aby sprostać współczesnym wymogom izolacyjności cieplnej dla całoszklanej ściany zastosowaliśmy pakiety dwukomorowe. Łączna grubość takiego zestawu wyniosła 80 mm. Jako konstrukcję wsporczą zaprojektowaliśmy stalowe elementy z blachownic spawanych. By wydawały się smuklejsze, przewidzieliśmy podwieszanie ich jako cięgien do konstrukcji dachu. Wydaje się, że w celu zachowania wrażenia lekkości, przejrzystości i dematerializacji fasad należy uciekać projektowo od jednoczesnego spełniania wszystkich współczesnych wymogów. Poniżej kilka inspirujących rozwiązań, które obejrzałem w ostatnich latach. W centrum Brukseli Unia Europejska przekształciła budynek z lat 30. XX wieku, aby pomieścić w nim Dom Europejskiej Historii.
To artykuł, do którego dostęp mają prenumeratorzy cyfrowej „Architektury-murator”.Chcesz dalej czytać ten tekst?
