On the move

i

Autor: Archiwum Architektury On the move. #4 Landscape Architecture Europe, red. Lisa Diedrich i inni, Blauwdruk 2015

On the Move. #4 Landscape Architecture Europe, red. Lisa Diedrich i inni

W książce znalazły się projekty z całego kontynentu – od Portugalii po Rosję, od miasteczka Favara na Sycylii po szwedzką, polarną Kirunę. Jeśli chcielibyśmy poszukać wspólnej cechy zaprezentowanych założeń, wydaje się, że jest nią odrzucenie prymatu formy jako nadrzędnego celu działalności architekta krajobrazu. Nie o popisy warsztatu tu chodzi, raczej o poprawę warunków miejsca, jego walorów użytkowych, życia wokół – recenzja Piotra Lewickiego i Kazimierza Łataka.

Landscape Architecture Europe to cykl publikacji będących wspólnym przedsięwzięciem Landscape Architecture Europe Foundation i International Federation of Landscape Architects (IFLA Europe). On the Move jest czwartą pozycją z tej serii, ukazała się w zeszłym roku po trzech poprzednich – wydanych w latach 2006, 2009 i 2012. Książka stanowi plon obszernej kwerendy i postępowania kwalifikacyjnego. W odpowiedzi na ogłoszenie o naborze wpłynęły blisko cztery setki projektów z Europy. Międzynarodowe jury złożone z architektów krajobrazu wyłoniło około 40 prac. Są tu projekty z całego kontynentu – od Portugalii po Rosję, od miasteczka Favara na Sycylii po szwedzką, polarną Kirunę. Kraje Europy Wschodniej nie są licznie reprezentowane, zatem sympatycznie jest znaleźć wśród zamieszczonych realizacji modernizację przestrzeni publicznych centrum Gorlic autorstwa krakowskiego biura eM4. Pracownia Architektury Brataniec (prezentacja „A-m” 7/2014).

Opublikowane projekty są odmienne pod względem problematyki, rozmiaru, zakładanego budżetu. Odnajdziemy w książce zarówno drobne interwencje (na przykład prywatny ogród w holenderskim Arnhem o powierzchni 35 m2), jak i przedsięwzięcia zakrojone na bardzo szeroką skalę (chociażby całościowy plan organizacji zieleni pod nazwą All London Green Grid dla stolicy Wielkiej Brytanii). Ale jeśli chcielibyśmy poszukać wspólnej cechy zaprezentowanych założeń, wydaje się, że jest nią odrzucenie prymatu formy jako nadrzędnego celu działalności architekta krajobrazu. Nie o popisy warsztatu tu chodzi, raczej o poprawę warunków miejsca, jego walorów użytkowych, życia wokół. Naprawę zdewastowanego środowiska, zdegradowanego ludzką działalnością, przemysłem, który zamarł i pozostawił po sobie spustoszenie w pejzażu i życiorysach. Nieprzypadkowo najliczniejszą grupę projektów w publikacji stanowią te zebrane w rozdziale zatytułowanym Heavy Heritage, prezentującym zmagania z postindustrialnym dziedzictwem (Carbonia na Sardynii, wspomniana już Kiruna, hiszpańska Tarragona, Lens we Francji), czy równie ważny, co niewdzięczny problem wysypisk odpadów (przykład z Amsterdamu). Cytując zdanie przewodniczącego jury, którym był szwajcarski projektant Paolo Burgi, najważniejsze zagadnienia i wyzwania, przed którymi staje architektura krajobrazu z początkiem XXI wieku to: zmiany klimatyczne, upadek przemysłu, kryzys gospodarczy, zniszczone środowisko, ochrona dziedzictwa kulturowego, produkcja żywności, planowanie infrastruktury. Uwaga poświęcona tym kwestiom w nadesłanych projektach przesądziła o zakwalifikowaniu ich do publikacji. Książka jest nie tyle albumem kipiącym od efektownych zdjęć, co quasi-naukowym wydawnictwem obfitującym w teksty, które warto zgłębić, angażując nie tylko zmysł wzroku.