| Nazwa obiektu | Świętokrzyski Sztetl |
| Autorzy | Nizio Design International |
| Data realizacji (koniec) | 2013 |
| Koszt inwestycji | 8 mln |
i
W 2008 roku władze gminy zadecydowały o rewitalizacji synagogi w Chmielniku. W odrestaurowanej bożnicy stworzono nowoczesny, multimedialny ośrodek edukacyjno–muzealny Świętokrzyski Sztetl. Koncepcję adaptacji i zagospodarowania obiektu opracowało warszawskie studio Nizio Design International. Prace konserwatorskie i budowlane wykonane zostały przez Pracownię Konserwatorską Renova sp. z o.o. i Ars-Kon. Projektanci podzielili ekspozycję na dwie części, z których jedna symbolizuje światło, czyli wspólne życie Polaków i Żydów przed wojną, a druga cień, czyli Holokaust. Znakiem rozpoznawczym muzeum jest metalowy sześcian, który symbolizować ma dom otwarty na cztery strony świata. Bryła zajmuje niemal całe wnętrze głównej sali synagogi, zacierając pierwotna strukturę obiektu. Do środka można wejść jedynie przez wąskie szczeliny umieszczone po bokach kubika. Projekt Nizio Design nawiązuje do dawnego wystroju. W mrocznym centrum budynku wyróżnia się szklana bima, czyli specjalne podwyższenie, z którego odczytywana jest Tora. Bima służy także jako mównica. Konstrukcja powstała w środku dawnej sali modlitw, wewnątrz metalowego sześcianu. Forma bimy odnosi się do XVII-wiecznego wzorca, ale nie próbuje tworzyć jego imitacji. Transparentna „altana” tworzy zarys dawnego obiektu i sama jest nieco teatralną instalacją artystyczną. Projekt szklanej konstrukcji powstał we wrocławskiej pracowni Olestudio Sławomira Oleszczuka. Wszystkie elementy potrzebne do stworzenia szklanej bimy (szkło hartowane, laminowane, z fazowanymi i polerowanymi krawędziami, szkło obrabiane numerycznie z wycięciami i otworami oraz szklane podłogi szklane z wzorem naniesionym w technice sitodruku) dostarczyła firma Vitroterm – Murów. Jedyna na świecie szklana bima powstawała przez prawie dwa lata, a do jej wykonania zużyto około 5 ton specjalnego szkła float typu Diamant. Ten materiał wyróżnia się białą barwą i wysoką przezroczystością. Konstrukcja nie zawiera żadnych połączeń metalowych, a wszystkie połączenia wykonane zostały za pomocą transparentnych klejów utwardzanych promieniowaniem UV. Ekspozycja składa się przede wszystkim z multimediów. Panele dotykowe i ekrany pozwalają na własną rękę poznawać historię sztetla. Ośrodek Edukacyjno-Muzealny Świętokrzyski Sztetl nie dysponuje większymi, atrakcyjnymi zbiorami judaików, animacje i pokazy zastępują kolekcję, są zapewne także atrakcyjniejsze dla zwiedzających. Nowe rozwiązania przestrzenne mają, w zamyśle twórców, stanowić architektoniczne tło dla działalności kulturowej w okolicy. Stara synagoga została przystosowana nie tylko do funkcji wystawienniczych, ale także do organizacji koncertów czy przedstawień teatralnych. Synagoga, przypominająca o przeszłości miasteczka, ma stać się źródłem informacji i dla osób zainteresowanych kulturą i tradycją żydowską. Władze gminy nie ukrywają nadziei na napływ turystów, oznaczające nowe miejsca pracy. Prace konserwatorskie objęły zabezpieczenie zachowanych polichromii, uzupełnienie wystroju sztukatorskiego oraz oryginalnej stolarki drzwiowej. Wyposażenie wnętrz synagogi nie zachowało się. Sakralne sprzęty zostały zniszczone przez hitlerowców, a pozostałe elementy uległy uszkodzeniu po wojnie. W mieście nie pozostał nikt z dziesięciotysięcznej społeczności żydowskiej, a dawna bożnica używana była jako magazyn zboża.Koszt inwestycji to przeszło 8 mln zł. Połowa tej kwoty uzyskana została dzięki dofinansowaniu projektu z budżetu z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007 – 2013). Uroczyste otwarcie Ośrodka Edukacyjno-Muzealnego Świętokrzyski Sztetl odbyło się 15 czerwca 2013 roku w ramach XI Spotkań z Kulturą Żydowską.
