Nowy CEDET w Warszawie
Wpis obiektu do rejestru zabytków uwzględniał główną bryłę CDT-u, nie obejmując budynku biurowego i parterowego pawilonu oraz elementów architektury wykonanych po 1953 roku. Do przebudowy przystąpiono jesienią 2014 roku. W szybkim tempie rozebrano większą część budynku, pozostawiając jedynie żelbetową konstrukcję i fragment klatki schodowej. W trakcie „modernizacji” bezpowrotnie zniknęły pochodzące sprzed 1953 roku charakterystyczne trzony kominowe, układy ścian oraz podstawowe dyspozycje przestrzenno-funkcjonalne. O tym, jak przebudowa dawnego domu towarowego zmieniła przestrzeń Śródmieścia pisze Krzysztof Domaradzki. Jerzy S. Majewski rozważa projekt w kontekście renowacji architektury modernistycz-nej czasów PRL-u. W numerze również wypowiedź autorów, Andrzeja M. Chołdzyńskiego oraz Wojciecha Grabianowskiego, zarys historii budynku, kulisy konkursu inwestorskiego oraz komentarze urbanisty Macieja Czeredysa.
-
Gmach CEDET-u widoczny z tarasu domu towarowego VitkAc po drugiej stronie Al. Jerozolimskich. Z lewej perspektywa ul. Brackiej. Na elewacji budynku odtworzono charakterystyczny neon w postaci zawijasa zamontowany w latach 50.; Fot. Marcin Czechowicz -
Widok od strony ul. Nowy Świat w kierunku Marszałkowskiej, 1955 rok; Fot. Zbyszko Siemaszko/ archiwum NAC -
Uczestnicy pochodu w strojach 6 | Budynek CDT w latach 60. regionalnych oraz obserwatorzy w Al. Jerozolimskich w pobliżu Centralnego Domu Towarowego, 1958 rok; Fot. Zbyszko Siemaszko/ archiwum NAC -
CDT wraz z budynkiem biurowym należącym do domu towarowego, widok od ul. Kruczej, lata 50.; Fot. za „Architektura” 04/1952 -
Widok CDT-u ze skrzyżowania ul. Kruczej i Al. Jerozolimskich, lata 60.; Fot. Edmund Kupiecki/ Wikimedia Commons -
Budynek CDT w latach 60.; Fot. Zbyszko Siemaszko/ archiwum NAC -
Wnętrze CDT-u w latach 70.; na zdjęciu stoisko ze sprzętem RTV; Fot. Grażyna Rutowska/ archiwum NAC -
21 września 1975 roku miał miejsce pożar domu towarowego Smyk, z którego ocalała jedynie konstrukcja budynku; Fot. Andrzej Rybczyński/ archiwum PAP -
Smyk pod koniec lat 70.; Fot. Grażyna Rutowska/ archiwum NAC -
Budynek powstał w pierzei odbudowywanych w latach 40. Alej Jerozolimskich pomiędzy biegnącą ukośnie ul. Bracką, a nowo wytyczonym odcinkiem Kruczej; Fot. Marcin Czechowicz -
Widok od strony narożnika Al. Jerozolimskich i ul. Kruczej. Od tej strony budynek wygląda niemal identycznie jak po ukończeniu budowy na początku lat 50. Szklane elewacje o zaokrąglonych narożnikach wydają się połączeniem funkcjonalizmu Le Corbusiera z ekspresjonistycznymi projektami Ericha Mendelsohna; Fot. Marcin Czechowicz -
Fragment szklanej fasady CEDET-u od Al. Jerozolimskich. Widać część neonu pierwotnie podarowanego przez Niemców z NRD oraz charakterystycznego, żelbetowego daszku wieńczącego budynek; Fot. Marcin Czechowicz -
Odtworzony w pierwotnym kształcie narożnik CEDET-u od strony Al. Jerozolimskich i ul. Brackiej. W stosunku do pierwowzoru podcienia przy pionach bocznych klatek schodowych zostały częściowo przeszklone; Fot. Marcin Czechowicz -
Przyziemie CEDET-u od strony Al. Jerozolimskich. Ponad witrynami na parterze odtworzony został niewielki taras z cokołem licowanym klinkierem. Przez wiele lat w tym miejscu działała kawiarnia uwieczniona m.in. w filmie „Lekarstwo na miłość” z 1966 roku; Fot. Marcin Czechowicz -
Odtworzony w pierwotnym kształcie narożnik CEDET-u od Al. Jerozolimskich i Kruczej. W podcieniu, obecnie częściowo przeszklonym, znalazły się schody ruchome wiodące do handlowego podziemia budynku; Fot. Marcin Czechowicz -
Nowa część biurowa wzniesiona została w miejscu starego biurowca i części parterowej mieszczącej pierwotnie Delikatesy. Zmianą na korzyść jest likwidacja rampy na chodniku z wjazdem do podziemi; Fot. Marcin Czechowicz -
Widok na nową część biurową i odtworzoną boczną elewację CEDET-u od strony ul. Kruczej; Fot. Marcin Czechowicz -
Widok na nową część biurową od strony wciąż nie uporządkowanego parkingu u zbiegu ulic Kruczej i Brackiej. W pierwotnych planach architekci proponowali przedłużenie nowego biurowca w miejscu parkingu; Fot. Marcin Czechowicz -
Elewacja nowej części biurowej od strony ul. Brackiej współczesnym językiem podejmuje dialog z eklektycznymi fasadami kamienic po drugiej stronie ulicy, jednocześnie tworząc fragment pierzei; Fot. Marcin Czechowicz -
Fragment elewacji nowego biurowca od strony Brackiej. Rytm i drobne podziały nadają szklanej ścianie wrażenie światłocieniowości. Efekty światła i cienia zmieniają się wraz z ruchem słońca; Fot. Marcin Czechowicz -
Widok od ul. Brackiej; na wyższych kondygnacjach budynku zaprojektowano tarasy; Fot. Marcin Czechowicz -
Taras na dachu budynku. Z lewej perspektywa Al. Jerozolimskich; Fot. Marcin Czechowicz -
Widok z tarasu na perspektywę biegnącej ukośnie ul. Brackiej. Zamyka ją wieżowiec pensjonatu Zgoda z końca lat 50. przy tzw. placu Pięciu Rogów. Miasto planuje gruntowną przebudowę płyty tego placu; Fot. Marcin Czechowicz -
Fragment elewacji CEDET-u; po prawej skrzyżowanie Al. Jerozolimskich z ul. Kruczą; Fot. Marcin Czechowicz -
W miejscu dawnego trzonu z windami, a teraz od poziomu 2. piętra znajduje się wewnętrzny dziedziniecatrium. Jego elewacje powtarzają układ ścian zewnętrznych budynku; Fot. Marcin Czechowicz -
W niewielkim holu wejściowym do biurowca od strony ulicy Kruczej na suficie znalazły się elementy oświetlenia zainspirowane kształtem świetlików jakie niegdyś znajdowały się nad parterową częścią CDT-u z Delikatesami; Fot. Marcin Czechowicz -
Hol windowy i fragment foyer nowej część biurowej; Fot. Marcin Czechowicz -
Sytuacja. Oznaczenia: 1 – budynek biurowo-usługowy CEDET; 2 – dom handlowy VitkAc -
Rzut parteru. Oznaczenia: 1 – hol wejściowy; 2 – pomieszczenie usługowe -
Rzut drugiego piętra. Oznaczenia: 1 – przestrzeń biurowa; 2 – dziedziniec wewnętrzny -
Rzut drugiego piętra. Oznaczenia: 1 – przestrzeń biurowa; 2 – taras -
Przekrój A-A -
Przekrój B-B
