Tychy to miasto wyjątkowo przyjazne architektom. Powstałe w latach 50. z połączenia kilku sąsiadujących wsi od samego początku swojego istnienia stało się swoistym eksperymentatorium nowoczesnej architektury. Socrealistyczny kształt miasta, stworzony przez zespół architektów pod kierunkiem Hanny Adamczewskiej Wejchert i Kazimierza Wejcherta był później rozbudowywany przez kolejnych wybitnych twórców – Tadeusza Teodorowskiego, Andrzeja i Marię Czyżewskich, Ewę i Marka Dziekońskich, Bożenę i Janusza Włodarczyków. Po pewnym czasie pojawił się wśród nich młody Stanisław Niemczyk. Niepokorny, niezwykły, idący na sam szczyt polskiej architektury własną drogą, którą w Tychach spinają klamrą dwa wyjątkowe arcydzieła: kościół św. Ducha i wciąż budowany, nieukończony za życia twórcy, wizjonerski kościół i klasztor św. Franciszka i św. Klary w Paprocanach. I właśnie Paprocany – dawna wieś, a obecnie południowa, rekreacyjna dzielnica miasta z pięknymi terenami zielonymi wokół sporego jeziora – stały się miejscem działań kolejnego w sztafecie tyskich architektów – Roberta Skitka.
Zaprojektowana przez niego fantazyjna, bogata formalnie i materiałowo promenada nad jeziorem to jedna z najbardziej znanych przestrzeni publicznych w Polsce, szeroko publikowana w międzynarodowych magazynach i portalach. Po niej w dorobku RS+ pojawiły się kolejne przestrzenie publiczne i parki wodne – w Jaworznie, w Stalowej Woli, w Cieszynie – przeplatane realizacjami udanych domów jednorodzinnych. Architekci wracali też nad Jezioro Paprocańskie, dodając kolejne obiekty rekreacyjne i gastronomiczne zróżnicowane formalnie i materiałowo, ale cały czas tworzące interesującą, bogatą całość. Najnowszą realizacją RS+ jest ośrodek sportów wodnych MOSM Tychy. Stanowiąc kontynuację promenady, zmienia język form z fal i łuków na dekonstruktywistyczne pofałdowanie. Bryła mariny została ukryta w wypiętrzeniu terenu tworzącym od strony jeziora widokowe tarasy wykładane drewnem, a od linii brzegowej zamkniętym rzeźbiarską ścianą pokrytą ciemnografitowymi płytami ułożonymi w wyrazisty geometryczny wzór. W realizacji bazy kajakarskiej zobaczymy również duże przeszklenia otwierające przestrzeń sali ćwiczeń na promenadę i na jezioro, zieleń porastającą dachy wypiętrzonej bryły, skarpy, ekspresyjne detale balustrad tarasu na dachu.
To artykuł, do którego dostęp mają prenumeratorzy cyfrowej „Architektury-murator”.Chcesz dalej czytać ten tekst?
A Kayaking Base on Paprocany Lakefront
Paprocany Lake is a favorite sports and recreation spot near Tychy in southern Poland. Several years ago, a promenade was built along the lakefront; recently it was extended by a kayaking base, designed by the same architectural practice; next, a marina will be added as the final element. The new structure fills an area between the lake and extensive woods, and merges with its natural surroundings. Composed of two parts—one serving for training, the other as a storehouse—it is sprawling and forms a kind of a gate, hidden under earth mounds and a green roof. There is a path leading along the bank that climbs up on the roof, to descend and continue on the other side. The walls facing the lakefront are more sculptural, with wooden bleachers forming the west wall made of Siberian larch, the same material as was used for the promenade. The rear elevation had to be made of fire-resistant materials since it is very close to the woods, so it was finished in gray fiber cement slabs. The kayaking base serves both as a resting place for hikers, and a sports club.
