Wieża widokowa na Szachtach w Poznaniu

O obywatelskim projekcie wieży z widokiem na teren dawnej cegielni, który dzięki sukcesji naturalnej zmienił się w unikalny zespół krajobrazowy, pisze Urszula Forczek-Brataniec.

Mieszkańcy mieli do wyboru koło, kwadrat i trójkat. Wybrali trójkąt i był to bardzo dobry wybór. Na terenie zespołu dawnych glinianek, zwanym Szachtami lub po prostu Gliniankami, pomiędzy osiedlem Świerczewo i Fabianowo powstała w ramach projektu obywatelskiego wieża widokowa na planie trójkąta. Zastosowanie tej formy pozwala na pełny ogląd pięknej panoramy. Północno-wschodni bok wieży otwiera się ku centrum miasta. Przedpole stanowi opanowany przez przyrodę teren stawów — dawnych glinianek powstałych wzdłuż potoku Junikowskiego. Są to pozostałości cegielni, których kilkanaście pracowało tu od XIX w., aż po lata 90 wieku XX. Budowa wieży widokowej to kolejny krok w stronę udostępnienia walorów tego malowniczego miejsca. Pólnocno-wschodni bok wieży otwiera się ku centrum miasta, a przedpole tego widoku stanowią otoczone zielenią stawy. Boki trójkąta uciekają w tył zgodnie z regułą ostrych kątów. Dzięki temu sąsiednie krawędzie balustrady nie ograniczają panoramy, a tym samym otwierają szeroki widok pozbawiony zakłóceń. Idea otwartego widoku zdaje się przyświecać projektantom również w ogólnej koncepcji obiektu. Od momentu wejścia na pierwszy stopień schodów prowadzących na wieżę, prospekt nie zostaje zaburzony żadną przeszkodą. Wprowadzona do wewnątrz konstrukcja uwalnia zewnętrzny obrys od elementów pionowych mogących go przesłonić. Raz położywszy rękę na balustradzie, nie musimy jej odrywać, aż do wejścia na taras widokowy na szczycie i możemy tym samym chłonąć zmieniającą się perspektywę panoramy. Oprócz ujęcia horyzontalnego konstrukcja wieży oferuje również wgląd wertykalny. Ażurowa struktura schodów i spoczników, pozwalająca sięgnąć wzrokiem podstawy, stwarza intrygującą perspektywę podczas wejścia i zejścia z wieży. Pełna powierzchnia podłogi tarasu widokowego kończy ten dynamiczny spektakl i kieruje uwagę w stronę dalekiego widoku horyzontalnego. Wstęga balustrady oplatająca wieżę trzema bokami nadaje całości lekki charakter. Ażurowa forma zbudowana z pionowych listewek działa w dwójnasób. Z jednej strony buduje bezpieczną barierę, z drugiej zapewnia pewien stopień transparentności balustrady.