Drewno działa(ń) – Centrum Warsztatowe w Sztokholmie

Drewno działa(ń) to obiekt, który sam w sobie jest ekspozycją drewna:zarówno w kontekście tradycyjnych form, jak i współczesnych możliwości jego zastosowania. Projekt zdobył II nagrodę w międzynarodowym konkursie pomysłów You’re ON, którego celem jest odkrywanie nowych talentów i zachęcania do innowacji wśród studentów architektury i designu.

Projekt zdobył II nagrodę w międzynarodowym konkursie pomysłów “You’re ON” , którego celem jest odkrywanie nowych talentów i zachęcania do innowacji wśród studentów
architektury i designu.

Zalety konstrukcji drewnianych są długodystansowe i oczywiste. Drewno jest lekkie, tanie i trwałe, a do tego odnawialne. Dlatego branża budowlana stale rozwija jego możliwości konstrukcyjne, a na świecie powstają coraz wyższe obiekty. Przede wszystkim jednak ten surowiec ma szczególne znaczenie w krajach skandynawskich. Do dziś drewno jest tam najbardziej powszechnym materiałem. Podczas pracy nad projektem starałam się przeanalizować potencjał drewna jako tworzywa architektonicznego; poznać jego walory i ograniczenia. Proces był dla mnie niezwykle odkrywczy i inspirujący: uwzględniając różnorodność surowca projekt stał się swoistą architektoniczną wariacją na jego temat. Drewno działa(ń) to obiekt, który sam w sobie jest ekspozycją drewna: zarówno w kontekście tradycyjnych form, jak i współczesnych możliwości jego zastosowania.

Obiekt zlokalizowany jest w historycznej tkance Starego Miasta w Sztokholmie, na wyspie Gamla Stan (Plac Korhamnstorg). Średniowieczne otoczenie otrzymuję bryłę o idealnych, bo jednakowych proporcjach- sześcian , dostosowany wysokością do gzymsów kamienic. Obrócony o 45° otwiera się na wybrzeże. Dzięki podziemnej kondygnacji uwolniony zostaje plac, oferując wieloraką przestrzeń publiczną. Trzon budynku- metaforyczne drzewo delikatnie odkształca teren - tak jak korzenie glebę.

Idea dualizmu
„Praca twórcza wymaga dwojakiej perspektywy: trzeba skupić się na świecie i sobie, przestrzeni zewnętrznej i wewnętrznej przestrzeni umysłu. Wszystkie dzieła sztuki stanowią wyraz tej granicy pomiędzy podmiotem i światem, i to zarówno w doświadczeniu artysty, jak i tym, co odbiera widz/ słuchacz/ użytkownik.”
J. Pallasmaa „Myśląca dłoń. Egzystencjalna i ucieleśniona mądrość w architekturze”

Przestrzeń definiowana jest jako gra przeciwieństw: architektury i natury, porządku ortogonalnego i organicznego, otwartego- zamkniętego planu, formy i struktury.

Struktura - rama
Zewnętrzna konstrukcja obiektu nawiązuje do rodzimej konstrukcji ramowej. Jest to rozwinięcie typowego układu wiązarowo-płatwiowego w konstrukcji ramowej. Tradycyjna forma rozwiązań ciesielskich wnosi ortogonalną, uporządkowaną siatkę na elewacji. W wewnątrz obiektu konstrukcja ramowa to nowatorskie podejście: podstawą struktury jest rama, ale w formach zakrzywionych. W konsekwencji “formy bloby” nabierają organiczne kształty.

Przestrzeń - funkcja

W budynku wyraźnie wyróżnia się podział na dwie strefy: ekspozycyjną i warsztatową. Wystawy przewidziane są na antresolach, praca twórcza odbywać się ma w wyznaczonych strefach: organicznych, ażurowych formach.

Drzewo - forma

Symbolika drzewa jest równie ważna. Rdzeń budynku to metafora drzewa. Odchodzą od niego antresole - gałęzie. Na nich znajdują się donice z prawdziwymi drzewami (to rośliny szczepione na pniu z płytkim systemem korzeniowym, które osiągają małe rozmiary) - zapewniając ciągłość z gęsto zadrzewionym placem.

Kontynuując tradycję wspólnotowych domów skandynawskich do całodobowego budynku dostać się można za pomocą mobilnej aplikacji. Wstęp do obiektu jest bezpłatny, ale ograniczony. By się do niego dostać, chętni muszą zarezerwować pobyt przez aplikację. Stanowiłaby ona system kontroli dostępu – smartfon byłby cyfrowym kluczem.

Uwolniony parter stanowi trzon budynku- hol wejściowy z komunikacją. Kolejne piętro to wolna przestrzeń ekspozycyjna, gdzie prezentowano by przedmioty wykonane przez odwiedzających lub eksponaty profesjonalnych rzemieślników i projektantów. Znalazłaby się tam także samoobsługowa strefa kawiarniana. Następne poziomy to antresole ograniczone szklanymi balustradami. Przylegałyby do nich „bloby”, czyli wydzielone strefy pracy warsztatowej przystosowane do pracy w małych grupach (o różnej wielkości), a na najwyższym poziomie także przestrzeń do pracy indywidualnej. Każdy „blob” byłby wykonany w inny sposób, z uwzględnieniem różnych gatunków drewna, w tym jego elastycznych, egzotycznych odmian. Ich ażurowa forma tworzyłaby unikalne przestrzenie z grą światła i cienia.

W salach warsztatowych możliwa byłaby mało inwazyjna obróbka drewna – byłyby wyposażone w stoły, blaty robocze, miejsca do siedzenia i podstawowe narzędzia niezbędne do pracy w drewnie – a także praca z komputerem czy szkicownikiem. Z kolei w kondygnacji podziemnej znalazłaby się strefa pracy głośnej i wibrującej. „Blob” warsztatowy byłby wyposażony w specjalistyczne urządzenia (frezarki, urządzenia przycinające, obrabiarki) i profesjonalne narzędzia jak w stolarni. Drugi „blob” pełniłby funkcję audytorium przeznaczonego na pokazy specjalistów przed niewielką publicznością. Strefa wystawowa mogłaby służyć także jako ekspozycja tradycyjnych i nowoczesnych narzędzi stolarskich, meblarskich i ciesielskich.
W projekcie oryginalne jest także zastosowanie szkła. Wewnątrz budynku wykorzystano szkło laminowane w technologii ciekłokrystalicznej. To materiał o zmiennej transparentności, który szybko może przejść z formy przeziernej do nieprzeziernej, jednocześnie zapewniając wysoką przepuszczalność światła. Jest to efektowna metoda umożliwiająca zarządzanie przestrzenią. Stan zamglenia można stosować, np. podczas wernisaży, tworząc odpowiedni nastrój. Na fasadzie natomiast zastosowano szkło strukturalne z nadrukiem na jednej jego powierzchni. Autorski print imitował by rozgałęzienie drzew.

Centrum jest kontynuacją bogatej tradycji, łączącym fundamentalne wartości ze znakiem współczesności. Architektura ma łączyć się z designem, sztuką i nordyckim dziedzictwemtworząc łącznik pomiędzy miejskim i kulturowym życiem stolicy.