W dniach 12-14 września w Niemieckim Instytucie Historycznym w Warszawie odbędzie się konferencja „Postmodern Architecture and Political Change – Poland and Beyond”. To inicjatywa trojga badaczy: dr. hab. Błażeja Brzostka, historyka związanego z Narodowym Instytutem Architektury i Urbanistyki, dr Anniki Wienert, historyczki sztuki z Niemieckiego Instytutu Historycznego i prof. dr. hab. Floriana Urbana, kierownika katedry Historii Architektury i Studiów Urbanistycznych w Mackintosh School of Architecture Glasgow School of Art.
W Niemieckim Instytucie Historycznym mamy program stypendiów doktoranckich i podoktoranckich. W ubiegłym roku zauważyliśmy wzrost liczby projektów dotyczących późnej fazy socjalizmu w Polsce. Z drugiej strony w wielu krajach rośnie zainteresowanie różnymi przejawami postmodernizmu, w sztuce, architekturze i szeroko rozumianej kulturze. W pewnym stopniu może to być po prostu problem pokoleniowy; zwykle potrzebujemy co najmniej jednej generacji, aby ponownie odkryć i przeanalizować minione zjawiska. Myślę jednak, że stawką jest coś więcej: wciąż żyjemy w świecie postmodernistycznym i nie znaleźliśmy jeszcze przekonujących strategii na przezwyciężenie kryzysu modernizmu. Nasza konferencja dotyczy tych dwóch obszarów badań – tłumaczy genezę zorganizowania spotkania w Warszawie Annika Wienert.
Wielu badaczy nadal uważa postmodernizm za „wynalazek zachodni”. Tymczasem architekci i urbaniści w krajach socjalistycznych nie kopiowali jedynie swoich „kapitalistycznych” kolegów, ale wyznaczali dalszy kurs architektury postmodernistycznej, dodając własne, różnorodne wpływy lokalne. Krytycznie odnieśli się do posiadanej wiedzy i wnieśli swój wkład do dyskusji na określone tematy. Byłoby fascynujące dowiedzieć się więcej o tym transferze wiedzy, który odbywał się za żelazną kurtyną – dodaje Florian Urban.
Czy postmodernizm w Polsce był jednym z przejawów transformacji społeczno-gospodarczej? Architekturą oporu? Symbolem nowej gospodarki rynkowej? Stylem narodowym? A może wyrazem apolitycznej nostalgii i estetyki? W jaki sposób polskie doświadczenia związane są z architektonicznymi innowacjami w innych krajach Europy Środkowej i Wschodniej? To tylko niektóre z pytań, które pojawią się podczas trzydniowej dyskusji. Wezmą w niej udział badacze, krytycy i architekci głównie z naszej części Europy, w tym m.in. Andres Kurg z Estonii, Marija Drėmaitė z Litwy, Ievgeniia Gubkina z Ukrainy, a także czołowi przedstawiciele polskiego postmodernizmu z Romualdem Loeglerem i Markiem Budzyńskim na czele. W jednej z debat, zaplanowanych w formie okrągłego stołu, głos zabierze Ewa P. Porębska, redaktor naczelna „Architektury-murator”. Poniżej publikujemy szczegółowy program konferencji. Wstęp wolny, ale obowiązuje rejestracja. Zgłoszenia należy wysyłać na adres: [email protected].
„Postmodern Architecture and Political Change – Poland and Beyond”, 12- 14 września
12 września
17.00–18.00 – rejestracja
18.00–18.10 – powitanie Ruth Leiserowitz, zastępczyni dyrektora Niemieckiego Instytutu Historycznego w Warszawie
18.10–18.30 – wprowadzenie: Błażej Brzostek, Florian Urban, Annika Wienert
18.30–19.30 – wykład Lei-Catherine Szackiej, Manchester, The Presence of the Past. From Centres to Peripheries
13 września
9.00–10.30 – sesja I, Polskaprowadzenie: Marcin Zaremba, Warszawa
Emilia Kiecko, Wrocław, The Meaning of Postmodernism in Light of the International Exhibitions of Intentional Architecture Terra-1 and Terra-2
Marek Budzyński, Warszawa, Niezrealizowane projekty z lat 80. Osiedle Górników Miedziowych w Lubinie i Osiedle Młodych w Nowym Dworze Mazowieckim
10.30–11.00 – przerwa
11.00–13.00 – sesja II, NRD, Rumunia, Jugosławia, Czechosłowacjaprowadzenie: Arnold Bartetzky, Lipsk
Tobias Zervosen, Monachium, Building History. The GDR’s Postmodernism
Gruia Badescu, Konstanz Golden Era, Iron Gates. Postmodern Architecture and Political Transformation in 1980s Romania and Yugoslavia
Maroš Krivy, Tallin, “Boom, Boom, Boom”. Socialist Housing and its Denunciation
13.00–14.00 – przerwa
14.00–17.00 – sesja III, Radziecki Zachódprowadzenie: Felix Ackermann, Warszawa
Andres Kurg, Tallin, Estonians on the Scaffoldings. Ethnicity, Class, and Single-Family Housing in Late-Socialism
Marija Drėmaitė, Wilno, The Desire to Look Postmodern. Lithuanian Architecture of the Final Soviet Decade, 1979–1989
Oxana Gourinovitch, Berlin, Staging the Nation. The Belorussian State Theatre of Musical Comedy in Minsk
Ievgeniia Gubkina, Charków, The Architecture of Socialist Postmodernism in Ukraine
17.00–18.30 – przerwa
18.30–20.00 – dyskusja w formie okrągłego stołu „Architektura postmodernistyczna i zmiana polityczna”wprowadzenie: Miloš Řeznik, dyrektor Niemieckiego Instytutu Historycznego w Warszawieprowadzenie: Anna Cymer, Warszawa
Paneliści: Romuald Loegler, Loegler Architects, Maria Lubocka-Hoffmann, była miejska konserwator zabytków w Elblągu, Maciej Miłobędzki, JEMS Architekci, Ewa P. Porębska, redaktor naczelna „Architektury-murator”
14 września
9.15–10.15 – wykład Andrzeja Ledera, Warszawa, Unconscious Design of the City Space. The Case of Warsaw
10.15–10.45 – przerwa
10.45–12.45 – sesja IV, Postmodern Architecture and the Cityprowadzenie: Lea-Catherine Szacka, Manchester
Piotr Winskowski, Kraków, The Postmodernisation of Polish Architecture. A Partial Transformation of Partial Modernisation
Piotr Marciniak, Poznań, Postmodernism in Poland. Seeking New Urban Design Concepts and their Impact on Polish Towns
Błażej Ciarkowski, Łódź, Art Nouveau and Large Panel System-Building? Postmodern Architecture and Prefabrication in Łódź
12.45–13.30 – przerwa
13.30–15.00 – sesja V, Postmodern Architecture before and after 1989prowadzenie: Annika Wienert, Warszawa
Michał Wiśniewski, Kraków, Tomasz Mańkowski and Brutalist Influences on Postmodern Architecture in Kraków
Ania England, Poznań, The Other Postmodernism of the Basilica of Our Lady of Licheń-Stary
15.15–16.00 – dyskusja podsumowującaprowadzenie: Błażej Brzostek, Florian Urban, Annika Wienert
