Wystawa Zenona Prętczyńskiego

i

Autor: Archiwum Architektury Plac Społeczny we Wrocławiu, projekt konkursowy, 1964

Powojenna architektura Wrocławia. Wystawa Zenona Prętczyńskiego

2015-04-09 14:13

9 kwietnia w Muzeum Architektury we Wrocławiu otwarto wystawę Zenona Prętczyńskiego, jednego z najbardziej aktywnych zawodowo architektów powojennego Wrocławia.

Do jego najważniejszych architektonicznych osiągnięć Zenona Prętczyńskiego należą budynek Szkoły Podstawowej nr 84 przy ulicy Łukasza Górnickiego 20 oraz wyjątkowy pod względem konstrukcyjnym kościół św. Wawrzyńca przy ulicy Odona Bujwida we Wrocławiu. Prętczyńskie jest też współautorem kompleksu mieszkalno-usługowego Kościuszkowska Dzielnica Mieszkaniowa przy placu Tadeusza Kościuszki, zaprojektowanego przez zespół architektów pod kierunkiem Romana Tunikowskiego. W latach 1954–1965 oraz 1971–1979 był związany z biurem projektowym Miastoprojekt Wrocław, w którym pełnił funkcję głównego projektanta inwestycji szkolnych.

Wystawa w Muzeum Architektury we Wrocławiu została przygotowana z okazji jubileuszu dziewięćdziesiątych urodzin Zenona Prętczyńskiego oraz trzydziestej rocznicy pierwszej prezentacji dokonań architekta, która miała miejsce w lipcu 1985 roku w tym samym muzeum. Ekspozycja podsumowuje ponad sześć dekad jego twórczości – od pierwszych prac konkursowych z 1952 roku, przez kilka dziesięcioleci projektów i realizacji aż po współczesne koncepcje. Istotne miejsce wśród nich zajmuje jedna z najważniejszych w powojennej historii miasta realizacji architektoniczno-urbanistycznych, czyli Kościuszkowska Dzielnica Mieszkaniowa, wybudowana w latach 1954–1956, zaprojektowana przez Romana Tunikowskiego wspólnie z zespołem architektów związanych z Miastoprojektem Wrocław.

Z lat sześćdziesiątych pochodzą zaprezentowane na wystawie projekty i archiwalne fotografie dolnośląskich szkół, jakie Zenon Prętczyński zaprojektował dla Wrocławia, Oleśnicy, Świdnicy, Wałbrzycha, Karpacza i Szklarskiej Poręby, a z lat siedemdziesiątych – koncepcje założeń mieszkalnych i mieszkalno-usługowych, między innymi budynków w Jeleniej Górze z nowatorskimi ówcześnie garażami podziemnymi i osiedla mieszkaniowego w Strzelinie.

Na szczególną uwagę zasługują projekty konkursowe sygnowane przez tzw. Wrocławską Trójkę Konkursową – architektów Wiktora Jackiewicza, Zenona Prętczyńskiego i Romana Tunikowskiego. Projekty te charakteryzują się dużym rozmachem w planowaniu rozwoju tak ważnych punktów miasta, jak place Grunwaldzki, Społeczny i Dominikański, oś ulicy Powstańców Śląskich i teren przy Poczcie Głównej we Wrocławiu. Zenon Prętczyński brał udział w konkursach na opracowanie nowego planu architektoniczno-urbanistycznego dla centrum Opola, Dzierżoniowa i Kalisza. Uczestniczył również w konkursach zagranicznych, między innymi w konkursach na koncepcję centrum miasta w Tel-Awiwie i Karlsruhe czy gmach Opery Narodowej w Budapeszcie.

Oprócz dokonań architektonicznych na wystawie zaprezentowano także rysunki oraz zapiski i teksty Zenona Prętczyńskiego, w których dzieli się on swą drugą pasją – zamiłowaniem dla historii Wrocławia i postaci oraz wydarzeń, które miały na tę historię największy wpływ.

Zenon Prętczyński urodził się 16 grudnia 1925 roku w Kamieniu koło Kalisza. W 1947 roku rozpoczął studia na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej, który ukończył w 1951 pod kirunkiem profesora Zbigniewa Kupca. Rok później podjął pierwszą pracę jako architekt w Centralnym Biurze Projektów Budownictwa Wiejskiego, a od 1954 do 1979 roku był czynnie związany z Biurem Projektowo-Badawczym Budownictwa Ogólnego Miastoprojekt Wrocław jako główny projektant inwestycji szkolnych. W latach 1965–1979 pełnił funkcję wojewódzkiego inspektora w Wydziale Architektury Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu. W tym czasie był też konsultantem do spraw przebudowy miast Dolnego Śląska. Od 1979 do 1982 roku był głównym projektantem we wrocławskim Biurze Projektowym PKS.