Wrocławski Solpol zabytkiem?
Towarzystwo Upiększania Miasta Wrocławia oraz Fundacja Transformator złożyły wniosek do Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o przyznanie postmodernistycznemu domowi towarowemu Solpol statusu zabytku. Oficjalna procedura właśnie się rozpoczęła. Obiekt ma szansę stać się najmłodszym zabytkiem w Polsce.
Solpol powstał w 1993 r., w reprezentacyjnym punkcie Wrocławia - przy ul. Świdnickiej, w pobliżu Rynku. Do dziś budynek ten budzi emocje za sprawą projektu przygotowanego przez architekta Wojciecha Jarząbka. W czasie gdy powstawał, m.in. dzięki swojej kolorowej elewacji, zdecydowanie wyróżniał się na tle miejskiej architektury, zwłaszcza wśród okolicznych kamienic przy ul. Kazimierza Wielkiego. Początek lat 90. był czasem przełomu politycznego i gospodarczego w Polsce, a jednym z wyróżników ulic polskich miast tamtych lat była wszechobecna szarość. Jako pierwszy obiekt, który się jej odważnie przeciwstawił, Solpol stał się symbolem transformacji w stolicy Dolnego Śląska.
Makieta Solpolu, jako sztandarowego dzieła architektury postmodernistycznej w Polsce, stała się częścią kolekcji "Architektury-murator" dla Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, przygotowanej z okazji jubileuszu 20-lecia istnienia miesięcznika. To najlepszy polski przykład krzykliwego, hedonistycznego nurtu postmodernizmu zapoczątkowanego w latach 80. przez amerykańskiego architekta Michaela Gravesa. Ten pełen ironii i zabawy formą budynek nawiązuje zarówno do gotyckiego kościoła św. Doroty, jak i neobarokowego hotelu Monopol. (...) Już w trakcie realizacji obiekt stał się celem pielgrzymek architektów, podpatrujących niestandardowe rozwiązania i zastosowanie rzadko spotykanych dotąd materiałów. - pisał o obiekcie Tomasz Żylski
Jak dodaje Marek Karabon: - Solpol to ostatni dom towarowy zaprojektowany wg tradycyjnych XIX-wiecznych wzorców, który zbudowano przy ul. Świdnickiej. Kontynuował on trend domów towarowych jako obiektów reprezentacyjnych, których rangę podkreślała bogata forma architektoniczna. Jako ostatni przedstawiciel tej tradycji kończy on złotą erę ulicy Świdnickiej jako traktu handlowego i ilustruje, bardzo odmienne od obecnego, podejście do kwestii funkcjonalnej obiektów handlowych.
To wszystko sprawia, że Solpol jest dla Wrocławia budynkiem szczególnym. Stał się nie tylko wizytówką miasta i gmachem, który do dziś porusza emocje. Jest też pomnikiem wrocławskich i polskich przemian, mającym jednocześnie wartość artystyczną, naukową i historyczną. To zaś wskazuje, że warto objąć go ochroną należną zabytkom.
- Patrzenie na Solpol jest jak oglądanie własnych zdjęć z podstawówki. Owszem, mieliśmy wtedy dziwne fryzury i niemodne dziś ubrania, ale nie można się ich wyrzekać i tych zdjęć wyrzucić. To część naszej tożsamości - podsumowuje dr Agata Gabiś, historyk sztuki z Uniwersytetu Wrocławskiego i przedstawicielka Fundacji Transformator.
Do wniosku przychylnie odniósł się Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków, który wszczął już oficjalne postępowanie administracyjne w tej sprawie.
