i
Latem w warszawskim gmachu Zachęty prezentowano wystawę Czas wolny złożoną z nostalgicznych fotografii ukazujących Polskę sprzed kilku dziesięcioleci. Na jednym z obrazów śląska rodzina w odświętnym stroju spędza czas w parku. W środku kadru mężczyzna w białej koszuli (jego marynarkę usłużnie niosła stojąca z boku kobieta), wyraźnie skonsternowany, trzyma w jednym ręku butelkę piwa, a w drugim soku przed wystrojonym dzieckiem, którego bluzka zalana jest przynajmniej połową jej zawartości. Oficjalny rytuał spędzania czasu wolnego zawsze miał szanse zderzyć się ze spontanicznymi i nieoczekiwanymi wydarzeniami. Dziś, gdy tylko czas i pogoda na to pozwalają, miejska publiczność opuszcza wnętrza modnych lokali, przenosząc się w sferę publicznych przestrzeni miast. Za nimi podąża też spontaniczna, efemeryczna architektura. Jeszcze pół wieku temu pawilony stawiane były nawet w centrach miast, wypełniając wyrwy w ich tkance, często z braku środków finansowych na odpowiadającą randze tych miejsc bardziej intensywną zabudowę. Dziś niemal żaden z nich już nie istnieje, choć przez kilka dziesiątek lat niektóre stały się znaczącymi architektonicznie i społecznie punktami na miejskiej mapie (np. warszawski Supersam czy szczeciński Grzybek). W początkach XXI wieku w Polsce pawilony służyły przede wszystkim oficjalnej reprezentacji na międzynarodowych wystawach promocyjnych oraz przedsięwzięciom deweloperskim. Na tych polach polska architektura potrafiła też pokazać swój „pazur” , jak w przypadku biura sprzedaży warszawskiego osiedla Ekopark projektu pracowni Stefana Kuryłowicza czy pawilonu zaprojektowanego przez WWAA na Expo 2010 w Szanghaju („Architektura-murator” 9/2010). Dziś, na fali powrotu zainteresowania społeczną rolą projektantów, spektakularność formy często ustępuje wizji zachowania ludzkiej skali, kontaktu z otoczeniem i użyteczności osiąganej przy pomocy najprostszych i najbardziej dostępnych środków (...). - Grzegorz StiasnyPełna wersja tekstu Architektura czasu wolnego ukazała się w miesięczniku „Architektura-murator” nr 11/2013 w dziale Konteksty. W listopadowym numerze miesięcznika „Architektura-murator" Grzegorz Stiasny pisze tymczasowych letnich pawilonach i roli, jaką odgrywają we współczesnej architekturze i funkcjonowaniu miasta. „Architektura...” przedstawia wybór najciekawszych obiektów tego typu w PolsceStacja Mercedes na Powiślu w Warszawie(Autorzy: WWAA, architekci Natalia Paszkowska, Marcin Mostafa, Agnieszka Dąbek, Michał Bartnicki)Klubokawiarnia BarKa nad Wisłą w Warszawie(Autorzy: Projekt Praga, architekci Marcin Garbacki, Karolina Tunajek, Maciej Rąbek, Maciej Kossowski)Klub muzyczny i wodniack Pomost 511 nad Wisłą w Warszawie(Autor: artysta grafik Piotr Ivan Ivanov)Pawilon Oktahedron przy CSW W Warszawie(Autorzy: Rirkrit Tiravanija)Pawilon Taneczny przy CSW W Warszawie(Autorzy: Avatar Architettura, architekci Nicola Santini, Pier Paolo Taddei)Kiosk Wirtualnej Strefy Ekonomicznej(Autorzy: architekci Maciej Czeredys, Natalia Romik)Letnia kuchnia architekta w Bytomiu(Autorzy: medusa group)
