Zielona Warszawa: spacerem po parkach, nabrzeżach Wisły i ogródkach działkowych

i

Autor: Archiwum Architektury Pawilon edukacji ekologicznej Kamień nad Wisłą, proj. eM4 . Pracownia Architektury . Brataniec; fot. Zarząd Zieleni m.st. Warszawy

Zielona Warszawa: spacerem po parkach, nabrzeżach Wisły i ogródkach działkowych

2022-08-05 15:56

Tereny zielone zajmują 25% powierzchni stolicy, a turyści zwracają uwagę, że jesteśmy wyjątkową pod tym względem metropolią. Nakładem Domu Spotkań z Historią ukazał się właśnie alternatywny przewodnik „Zielona Warszawa”. Autorka publikacji, Agnieszka Kowalska, zabiera nas w podróż po zielonych zakamarkach miasta. Spaceruje po parkach, wędruje wzdłuż nadwiślańskich brzegów, odwiedza działkowców, zagląda na podwórka i balkony.

Warszawa jest miastem, po którym można chodzić niemal wyłącznie zielenią. Bardzo lubię oprowadzać tak znajomych. Przy okazji i tak zobaczą najważniejsze budynki, a przyjemność z takiego spaceru jest znacznie większa. Zabieram Was więc na moje warszawskie zielone szlaki. I od razu uprzedzam – nie znajdziecie tu precyzyjnie, ulica po ulicy, zapisanych tras. Ta książka jest pochwałą miejskiej włóczęgi. Ma zachęcać do znajdowania zielonych szczelin, oddechu, przyjemności w betonowym, pędzącym do przodu mieście – mówi Agnieszka Kowalska, autorka wydanego właśnie przez Dom Spotkań z Historią przewodnika „Zielona Warszawa”.Kowalska oprowadza po swoich ulubionych warszawskich miejscach, to jej zielona Warszawa. Przedstawia artystyczne i architektoniczne projekty oraz działania mieszkańców, które wzbogacają miejską bioróżnorodność. Stąd też podtytuł książki Alternatywny przewodnik, bo pokazuje bardzo osobiste spojrzenie na miasto i zachęca, żeby poruszać się po nim alternatywnymi, zielonymi ścieżkami.Jak zauważa autorka: W dostępie do przestrzeni miejskiej przeszliśmy niesamowitą rewolucję kiedyś tylko monarchowie i arystokraci mogli cieszyć się wielkimi parkami wokół swoich rezydencji. Ogród Saski, nawet jeśli w latach 20. XVIII wieku otworzył się dla mieszkańców, to wyłącznie dla tych zamożnych. Aż do II wojny światowej zieleń w mieście była luksusem. Fatalne warunki mieszkaniowe, gęsta zabudowa, ciemne podwórka – taka była warszawska rzeczywistość, dlatego mieszkańcy na całe lato starali się wynajmować kwatery w sąsiednich letniskach, żeby naładować baterie na powrót do stolicy.

Zielona Warszawa: spacerem po parkach, nabrzeżach Wisły i ogródkach działkowych

i

Autor: Archiwum Architektury Park Skaryszewski; fot. Robert Olszański

Warszawska zieleń zaczęła zmieniać się za sprawą dwóch głównych ogrodników miejskich: Franciszka Szaniora i Leona Danielewicza. Studiowali za granicą i dużo podróżowali po Europie, skąd przywieźli zupełnie inne podejście do zieleni w mieście. Od lat 80. XIX wieku przeprojektowywali warszawskie parki, nadając im bardziej krajobrazowy, swobodny charakter. Popularyzowali ogrodnictwo i zachęcali mieszkańców do działania na własnych ulicach, balkonach i podwórkach. Do lat 20. XX wieku szło to dość opornie. Do pierwszej edycji konkursu Warszawa w Kwiatach i Zieleni w 1935 roku zostało zgłoszonych trzysta obiektów, w 1939 roku – już siedemset.Po wojnie, w zrujnowanej Warszawie, potrzeba zieleni stała się jeszcze silniejsza. Władze miasta zdecydowały, aby architekci nie tylko odbudowywali domy mieszkalne i gmachy użyteczności publicznej, ale też sadzili dorosłe drzewa i kształtowali z gruzów teren pod nowe założenia parkowe. Na każdego mieszkańca miało odtąd przypadać 30 metrów kwadratowych zieleni. Obecnie tereny zielone zajmują 25% powierzchni Warszawy, a turyści zwracają uwagę na to, że jesteśmy wyjątkową pod tym względem metropolią. Piknikowa premiera polsko-angielskiego przewodnika odbędzie się 6 sierpnia o godz. 16.00 na skwerze ks. Jana Twardowskiego. Od 10 września do 1 października można też oglądać plenerową wystawę nawiązującą do publikacji: Zielona Warszawa. Miejskie inicjatywy ogrodnicze od XIX wieku do dziś. Premierze przewodnika towarzyszyć będą spacery po zielonych zakamarkach stolicy oraz specjalnie utworzona grupa na Facebooku – Akcja: Zielona Warszawa! zachęcająca mieszkańców do dzielenia się ulubionymi zielonymi miejscami oraz wspólnego tworzenia mapy zielonej Warszawy.

O autorce

Agnieszka Kowalska jest dziennikarką, z wykształcenia historyczką sztuki. Przez 15 lat pracowała w „Gazecie Wyborczej”, obecnie redaktor naczelna serwisu warszawawarsaw.com. Ogrodniczka amatorka i miłośniczka psów. Autorka alternatywnych przewodników po Warszawie z cyklu „Zrób to w Warszawie!”, „Warszawa Warsaw”, „Letnisko. Subiektywny przewodnik po linii otwockiej” oraz książki dla dzieci „Hej, Szprotka”. Mieszkanka Falenicy.Zielona Warszawa. Alternatywny przewodnikAutorka: Agnieszka KowalskaWydawnictwo: Dom Spotkań z HistoriąProjekt graficzny książki i wystawy: Jakub PIONTY JezierskiPartner: Zarząd Zieleni m.st. Warszawy

Zielona Warszawa: spacerem po parkach, nabrzeżach Wisły i ogródkach działkowych

i

Autor: Archiwum Architektury Miejskie Pszczoły na dachu Pałacu Kultury i Nauki; fot. Aga Bilska

ZAPISZ SIĘ