Centrum Symulacji Medycznej we Wrocławiu

Zespół klinik Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu powstał w latach 1887-1909 według projektu Ludwiga von Tiedemanna i Josepha Waldhausena. Jeden z budynków, pełniący wcześniej funkcję kuchni i pralni, zaadaptowano na Centrum Symulacji Medycznej. Od momentu powstania budynek ulegał licznym przekształceniom. Pierwotną intencją architektów z Heinle, Wischer und Partner było przywrócenie jego oryginalnej formy, jednak decyzją wojewódzkiego konserwatora zabytków ochroną objęto także części dobudowane w późniejszych czasach. Projektanci zobowiązani byli również uzupełnić obiekt o usunięte na przestrzeni lat historyczne detale, m.in. trójkątne lukarny na północnej elewacji. Zakres prac konserwatorskich obejmował zarówno zewnętrze, jak i wnętrze, gdzie z uwagi na mało reprezentacyjną funkcję znajdowało się niewiele elementów ozdobnych i wyeksponowanych materiałowo – większość ścian była otynkowana z wyjątkiem nielicznych powierzchni ceglanych. We wnętrzu zachowano istniejącą więźbę dachową, a jej fragmenty w złym stanie technicznym uzupełniono nowymi elementami drewnianymi. Pozostawiono także kamienne biegi schodów wsparte na stalowych, pomalowanych na biało belkach. Balustrady podwyższono zgodnie z przepisem o ich minimalnej wysokości w budynkach oświaty (110 cm). Jednym z nielicznych fragmentów uwidaczniających ingerencję w tkankę historycznej bryły są dwuskrzydłowe drzwi wejściowe, będące częścią szklanej fasady. Zabytkowy budynek został otoczony nowym elementem architektonicznym – częściowo zagłębioną w terenie ramą ze stali korten.

Czytelnie odcina się ona od istniejących murów, ingerując w nie tylko w niewielkim stopniu. Jej podstawową funkcją jest pochylnia dla osób niepełnosprawnych, zapewniająca dostęp do głównego wejścia, a także do nowo wybudowanej, obłożonej częściowo perforowanymi płytami kortenu, bryły w północno- zachodnim narożniku. Znajduje się w niej sala seminaryjna dostępna zarówno z wnętrza budynku, jak i z zewnątrz – oprócz pochylni prowadzą do niej terenowe schody wykończone betonowymi płytami. Współczesna rama pełni także funkcję balustrady, zabezpieczającej okalające obiekt studnie, które pogłębiono tak, żeby doświetlić część pomieszczeń w przyziemiu od strony południowo- -wschodniej. Wewnątrz budynku zachowano oryginalny układ sal, korytarzy i klatek schodowych. Podwyższony parter oraz pierwsze piętro przeznaczono na sale symulacji medycznej, w której odbywają się zajęcia praktyczne. Znajduje się w nich wysokiej klasy sprzęt, dzięki któremu tworzone są realne warunki zagrożenia życia pacjenta, a którym sterują wykładowcy zza przeszkleń. Wyniki pracy studentów omawiane są na poddaszu, gdzie do otwartej przestrzeni wstawiono cztery szklane kubiki o odpowiednich parametrach akustycznych. Porównując tę realizację z inną, również autorstwa Heinle, Wischer und Partner we Wrocławiu – Środowiskową Biblioteką Nauk Ścisłych i Technicznych na terenie kampusu Politechniki Wrocławskiej – projekt ten jest tak samo powściągliwy. Oba przykłady świadczą o konsekwencji i swobodzie z jaką pracownia porusza się w kontekście historycznej zabudowy.

Założenia autorskie

Na Centrum Symulacji Medycznej zaadaptowano budynek gospodarczy, pełniący wcześniej funkcję kuchni i pralni, na terenie starego kampusu Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu. Zrealizowany na przełomie XIX i XX wieku kompleks stanowił wówczas jedną z najnowocześniejszych instytucji medycznych w kraju. Autorami tego założenia są Ludwig von Tiedemann i Joseph Waldhausen. Podobne zespoły powstały wtedy w Heidelbergu, Bonn i Halle. Koncepcja była wynikiem ścisłej współpracy architektów i przyszłych użytkowników, a cel stanowiło zebranie w jednym miejscu instytutów, specjalizujących się w różnych obszarach medycyny i zapewnienie odpowiednich warunków pracy. Zespół klinik został wpisany do rejestru zabytków w 1979 roku. Obiekt przy ul. Chałubińskiego 7a poddano renowacji zgodnie ze sztuką konserwatorską. Uzupełniono go nowo projektowanymi elementami architektonicznymi oraz zaawansowanymi systemami i urządzeniami technologicznymi. Bryła pozostała w formie niezmienionej, również podstawowy podział funkcjonalny wnętrza wynika z historycznego układu przestrzennego. Budynek na rozczłonkowanym rzucie, o wyraźnie wyznaczonym trzykondygnacyjnym korpusie, ma nieregularną strukturę, którą ujęto w regularną ramę ze stali korten. Rama, oprócz uporządkowania rozrzeźbionej formy, pełni także funkcję użytkową jako balustrada dla wijących się wokół budynku ramp i schodów. Zastosowany materiał oraz jego surowy charakter stanowią wyraźny kontrast dla klinkierowanej elewacji z glazurowanym detalem i zdobioną stolarką. Mimo to obiekt harmonijnie wkomponowuje się w całość historycznej zabudowy.

Edzard Schultz, Anna Stryszewska-Słońska