Muzeum Woli / Warszawa

Muzeum Woli doczekało się modernizacji. Trwała pięć lat, a efekt jest składową działań kilku pracowni projektowych i zmieniających się w międzyczasie kuratorów. Aranżacja wnętrz została ukończona pod nadzorem pracowni ARE Stiasny/Wacławek. Zgodnie z założeniami projektowymi miały one uzyskać współczesny wyraz, kontrastujący z kształtem budynku i jego elewacją, odrestaurowaną według projektu Tadeusza Żery. Projektanci nie narzucili placówce jednoznacznego charakteru. Określą go raczej przyszłe działania.

W programie funkcjonalnym obiektu założono niewielką przestrzeń Gabinetu Stałego – miejsca opowiadania o historii dzielnicy. Dwie największe, wygospodarowane z dawnych wnętrz przestrzenie o powierzchni 150 m² każda, przeznaczono na wystawy i wydarzenia czasowe. W podziemiach przewidziano także miejsce dla kawiarni z nowym niezależnym wyjściem.

Tłem dla przyszłej działalności stały się wnętrza w możliwie największym stopniu realizujące ideę galeryjnego „white cube”. Białe, surowe przestrzenie zostały wypełnione lekkimi, niezobowiązującymi bryłami, skontrastowanymi jedynie z krzywymi liniami czarnych szynoprzewodów i opraw oświetlenia. Systemowe sześciany wystawiennicze w nieregularnych układach znalazły się zarówno w recepcji, księgarni, jak i Gabinecie Stałym. W nim oprócz podestów dla kilku wolskich pamiątek, jest miejsce dla siedzisk i półek z książkami. Typowa dla koncepcji projektantów jest też sala warsztatowa dla dzieci, w której zintegrowana ze ścianami laminowana zabudowa kryje liczne praktyczne schowki.

Muzeum Woli nabrało uniwersalnej formy. Można ją wypełnić niemal dowolną treścią. Być może stało się w ten sposób bliższe wnętrzom galerii sztuki i nawet nieco straciło charakter lokalny. Jednak za taką prostą i neutralną aranżacją przemawia fakt, że projektanci musieli zmieścić wiele funkcji na ograniczonej powierzchni. Dzięki minimalizmowi i surowości uzyskano wrażenie optycznego powiększenia.

Cały obiekt stał się w efekcie przykładową miniaturą współczesnego muzeum, które, żeby działać, musi ciągle przyciągać nowymi wydarzeniami. Organizatorzy i projektanci uznali, że najważniejszym aspektem tego miejsca powinno być przede wszystkim opowiadanie o zmianach, jakim warszawska Wola ulegała i ulega w coraz większym stopniu. Z tego względu nie została tu stworzona żadna efektowna scenografia. Opowieść o transformacji dzielnicy będzie snuta w postaci zmieniających się wystaw czasowych i wydarzeń kulturalnych. Jeśli uda się znaleźć rozpoznawalny styl tej opowieści, sukces placówki będzie również sukcesem projektantów, którzy zaaranżowali na razie odpowiednie tło.

Założenia autorskie

Willa powstała ok. 1880 roku jako przestrzeń dla warszawskiego rzeźbiarza-kamieniarza Aleksandra Sikorskiego. Na jej tyłach znajdował się warsztat artysty. Obiekt był wielokrotnie przebudowywany, a w roku 1974 został siedzibą Muzeum Woli – dzielnicy Warszawy. Obecnie wykonano nowe elewacje, a wewnątrz połączono szereg mniejszych pomieszczeń, zastępując ściany konstrukcyjne filarami i belkami żelbetowymi. Przebudowano też schody i dodano windę tak, aby udostępnić budynek dla niepełnosprawnych. Na poddaszu umieszczone zostały centrale wentylacyjne. We wnętrzach tylne skrzydło zajęły sale ekspozycji zmiennych. Natomiast w korpusie głównym urządzono hole kasowo-recepcyjne, ze sklepem muzealnym. Znajdziemy tam również niewielką ekspozycję stałą, zwaną Gabinetem Wolskim, sale edukacyjno-warsztatowe, kawiarnię i muzealne pracownie. Całościenne zabudowy i sprzęty na kółkach pozwalają elastycznie zmieniać aranżację w zależności od doraźnych potrzeb. Wnętrzom, w kontraście do historycznej formy willi, nadano neutralny, funkcjonalny charakter. Przeważająca tu biel dodaje przestrzeni lekkości.

Grzegorz Stiasny

Białe, surowe wnętrza wypełniły lekkie, niezobowiązujące bryły wyposażenia, skontrastowane jedynie z krzywymi liniami czarnych szynoprzewodów i opraw oświetlenia

Minimalistyczne wnętrza mają stanowić nienachalne tło dla wystaw i wydarzeń kulturalnych, odbywających się na terenie muzeum