Z okazji 25-lecia „Architektury-murator” redakcja zaprosiła trzech architektów, by zmierzyli się z pojęciem niemożliwości i poprzez symboliczną instalację spróbowali wyrazić istotę swoich zmagań w architekturze. W trzech polskich miastach stanęły Obiekty Niemożliwe autorstwa Dariusza Kozłowskiego, Przema Łukasika i Jerzego Łątki. Ich budowie towarzyszył specjalny konkurs studencki zorganizowany wspólnie z firmą Zumtobel. W konkursie mogli wziąć udział studenci kierunków projektowych oraz młodzi architekci poniżej 29 roku życia. Zadaniem uczestników było zaprojektowanie oświetlenia jednego z trzech Obiektów Niemożliwych, przy czym w koncepcji należało uwzględniać produkty firmy Zumtobel. W skład jury weszli przedstawiciele sponsora konkursu, firmy Zumtobel Group Lighting Polska, oraz redakcji miesięcznika „Architektura-murator”: Don Hodgson (Design Applications Director, ACDC), Krzysztof Sokołowski (kierownik Działu Projektowego, ZG Polska), Maciej Lewandowski (menadżer ds. marketingu, ZG Lighting Polska) i Weronika Konior (architektka, fotoedytor, redaktor kolumn studenckich „Architektury-murator”). Przy ocenie prac sędziowie kierowali się przede wszystkim takimi kryteriami jak sposób wpisania oświetlenia w architekturę; wymowa i czytelność przekazu koncepcji (będącej początkiem pracy dla projektanta oświetlenia, który ma ją zamienić na rozwiązanie techniczne); a także sposób wykorzystania światła do kreowania nastroju miejsca oraz możliwość fizycznej realizacji projektu. Jak podkreśliło jury, niestety część projektów ze względu na właściwości fizyczne światła była praktycznie nie do zrealizowania. Zgodnie z regulaminem sędziowie przyznali trzy równorzędne wyróżnienia po 1000 zł dla najciekawszych projektów z każdego miasta, w którym zbudowano Obiekt Niemożliwy (Wrocław, Kraków, Bytom) oraz Grand Prix w wysokości 7000 zł dla najlepszego projektu. Poniżej prezentujemy wszystkich laureatów konkursu wraz z uzasadnieniami.
i
GRAND PRIX
Temat: Obiekt Niemożliwy w Krakowie
Autorzy: Kacper Wiewióra, Jan Wincierz, Politechnika Krakowska, rok II
Opis autorski:
Podążając za sposobem formowania bryły betonowego fotelu, poprzez oświetlenie dokonano powrotnego podziału formy na moduły. Wyznaczenie kierunków padania światła na obecne w nich wcięcia pozwala dostrzec głębię w modularnym obiekcie. Podział wytwarza 32 kombinacje (przy trzymaniu się 5 modułów), które wywołują wrażenie zmienności obiektu przy wielokrotnym kontakcie. Prawdopodobnie każda kolejna interakcja z formą zaskoczy odbiorców innym wariantem oświetlenia. Skierowanie światła w wybrane miejsca i poniekąd zignorowanie jego formy w całości zachęca do powrotu i obejrzenia fotelu za dnia, w pełnej okazałości. Dzięki temu jedyna funkcja bryły — podziwianie jej — zyskuje dodatkowe warstwy.
Uzasadnienie:
Jury doceniło bardzo proste w środkach, ale kreatywne wykorzystanie oświetlenia, tworzącego po zmroku nastrój obiektu i jego otoczenia, a jednocześnie nieodkrywającego wszystkiego, co ma zachęcać do obejrzenia instalacji w świetle dziennym. Zwraca ponadto uwagę na wykorzystanie właściwości światła, jakim jest jego zmienność i wplecenie tej właściwości w główny wątek narracji, umożliwiając za każdym razem odkrywanie przekazu Obiektu w nowy sposób. Propozycja cechuje się też komunikatywną formą, pozwalającą projektantom oświetlenia na szybki dobór rozwiązania, idealnie wpisującego się w koncepcję architektoniczną.
i
Wyróżnienie / Kraków
Temat: Obiekt Niemożliwy w Krakowie
Autorzy: Natalia Mąka i Ewa Mróz, Politechnika Białostocka, rok III
Opis autorski:
Oświetlenie rzeźby prof. Dariusza Kozłowskiego jest naszym debiutem w tej dziedzinie, dzięki temu miałyśmy świeże spojrzenie na tematykę konkursu. Postawiłyśmy na kontynuację głównych założeń obiektu, który nie musi pełnić funkcji utylitarnej. Podkreślenie PIĘKNA i TRWAŁOŚCI stało się nadrzędnym celem, podjęta została próba nadania charakteru zmysłowego. Oddaje wrażenie jakie pozostawił po sobie liryczny opis w opowiadaniu J.L. Borgesa — struktury nie osadzonej w czasie i przestrzeni. Rzeźba mogłaby znaleźć swoje miejsce w realiach obrazu Rene Magritte „Le monde des images”. Pastelowe kolory użyte w dziele były inspiracją oświetlenia szarej struktury betonu. Holograficzny efekt prawie namacalnie wyraził naszą ideę, poprzez surrealizację całej formy, która sama w sobie jest surowa w odbiorze. Manifestujemy możliwość przekroczenia granic w kontekście myślenia o architekturze.
Uzasadnienie:
Wyróżnienie przyznano za stworzenie dynamicznego oświetlenia, które dopowiada ideę Jorge Luisa Borgesa wyrażoną w statycznej formie opracowanej przez profesora Dariusza Kozłowskiego. Poszukując światła i barwy dla zgeometryzowanych, abstrakcyjnych kształtów szarej bryły, autorkom udało się nadać jej charakter nieosadzonej w czasie i przestrzeni struktury. Ich koncepcja jest spójna z przeznaczeniem obiektu – podziwianiem. Dzięki odpowiednio dobranemu oświetleniu to doświadczenie jest niepowtarzalne. W pracy ujęło nas bardzo wyważone połączenie dwóch światów – architektonicznego spojrzenia na rolę światła oraz bardzo inżynierskiego podejścia do wyboru środków uzyskania oczekiwanych efektów.
i
i
Wyróżnienie / Bytom
Temat: Obiekt Niemożliwy w Bytomiu
Autor: Jakub Kowalski, Politechnika Śląska, absolwent
Opis autorski:
W 2020 roku zabytkowa Elektrociepłownia Szombierki w Bytomiu obchodzi 100. urodziny. To smutny jubileusz, gdyż ceglane zabudowania od lat stoją puste, podobnie jak wiele innych przemysłowych obiektów na terenie Górnego Śląska. Monumentalne zakłady niszczeją i znikają. Śmierć takich miejsc to motyw przewodni projektu. Celem pracy jest stworzenie oświetlenia, które z jednej strony w wyjątkowy sposób zaznaczy kompleks elektrociepłowni w nocnej panoramie Bytomia, a z drugiej upamiętni zakończenie jej działalności. Na potrzeby konkursu trzy wysokie kominy otoczono pierścieniami z 24 lin, na których zawieszono lampy Zumtobel. Po zmroku podniebne konstrukcje tworzą świetlne kręgi, tzw. nimby. To termin stosowany w sztuce na określenie świetlistego otoku wokół głów postaci boskich lub świętych, które przebywają w Niebie. Symbolizuje ich wewnętrzne światło. Nimby zawieszone na kominach EC Szombierki to projekcja tęsknoty za industrialnym duchem, który powoli ulatuje ze śląskiej ziemi.
Uzasadnienie:
Wyróżnienie przyznano za kreatywność i czystość zaproponowanej formy. Stworzone zostało prawdziwie niemożliwe oświetlenie. Z jednej strony ujęła nas prostota tej pracy, a z drugiej rozmach projektu, idealnie pasujący do rozwiązań Zumtobel Group. Klarowna forma oświetlenia, zamknięta w prostym kształcie przecinającym rzeczywistość w poszukiwaniu mijającego czasu i przestrzeni. Świetlny nimb, będący emanacją tęsknoty za industrialnym duchem, powoli ulatującym ze śląskiej ziemi. Jednocześnie bardzo techniczna i industrialna forma realizacji wizji oświetleniowej. Ten projekt to czysta poezja idąca na przekór technicznym aspektom. Światło musi czasem takie być, łamać zasady sztuki oświetlania i technologii. Musi wzlecieć ponad ziemię, by jeszcze mocniej oddziaływać na uczucia odbiorcy.
i
i
Wyróżnienie / Wrocław
Temat: Obiekt Niemożliwy we Wrocławiu
Autorka: Maja Pacek, Politechnika Wrocławska, rok III
Opis autorski:
Obiekt Niemożliwy we Wrocławiu w oczywisty sposób inspiruje się silnym kontekstem miejsca jak i całego miasta pełnego gotyckich dzieł architektury. Jednym z nich jest dawny klasztor Benedyktynów, obecnie Muzeum Architektury, przed którym stoi obiekt. Odwzorowuje on kształt gotyckiego sklepienie. Od początku jest oświetlony punktami świetlnymi w ciepłym białym kolorze usytuowanymi w zwornikach. Projekt dodatkowego oświetlenie to dalej idąca inspiracja gotykiem tym razem w kontekście światła, które buduje klimat i charakter gotyckich katedr za pośrednictwem dużych okien i witraży. Czerwone mocne światło ustawione w trawie, odwzoruje kolorowe odbicia na podłogach kościołów. Boczne lampy ustawione pod niewielkim katem odwzorują światło wpadające z okien znajdujących się wzdłuż nawy
Uzasadnienie:
Projekt pozwala na zapewnienie podstawowego oświetlenia umożliwiającego bezpieczną komunikację, a kreatywne dodanie oświetlenia kolorowego stworzy klimat miejsca. Do projektu przekonało nas również doskonałe przedstawienie koncepcji, pozwalające na komfortową pracę projektanta oświetlenia i dobór odpowiedniego rozwiązania technicznego. Dodatkowy potencjał opracowania mogłoby stanowić zastosowanie systemu sterowania kamer ruchu, czujników obecności, dotyku lub aplikacji mobilnych co zgodnie z ideą autorki pozwoliłoby na dynamiczną zmianę oświetlenia, które mogłoby reagować na odbiorców.
i
i
