World Architecture Festival to coroczny festiwal architektury połączony z ceremonią wręczenia nagród za najlepsze projekty minionego roku organizowany przez koncern medialny EMAP, wydawcę m.in. czasopisma „Architectural Review”. Pierwsza edycja odbyła się w 2008 roku w Barcelonie. Miasto było gospodarzem wydarzenia aż do roku 2013. Następnie WAF przeniósł się do Singapuru. W 2011 roku równolegle z WAF zorganizowano festiwal INSIDE skupiający się na projektach z zakresu architektury wnętrz (o WAF pisaliśmy w numerach 2/2009, 2/2010, 2/2011, 12/2012, 12/2013).
W tym roku organizatorzy przedsięwzięcia postanowili wrócić do Europy, a konkretnie do Berlina. Berlin Arena – miejsce, gdzie w dniach 16-18 listopada odbywał się tegoroczny festiwal – jest wielofunkcyjną halą wystawową. Obiekt będący dawniej częścią zajezdni autobusowej ma powierzchnię 6500 m2 i jest w stanie pomieścić 9000 widzów. Budynek został wzniesiony w 1927 roku przez Franza Ahrensa jako największa wspornikowa hala w Europie. W roku 2000 zaadaptowano go i jest obecnie jednym z najbardziej popularnych miejsc w Berlinie, w którym organizowane są podobne wydarzenia.
Szacuje się, że podczas festiwali WAF i INSIDE halę odwiedziło około 2500 architektów i dizajnerów z całego świata. Na powierzchni 346 m2 zainstalowano galerię 411 nominowanych do nagród projektów z 58 krajów (warto przypomnieć, że opłata za zgłoszenie wynosiła 875 lub 925 euro w zależności od terminu rejestracji, przy czym nie każdy zgłoszony projekt otrzymywał automatycznie nominację. Łącznie do konkursu zakwalifikowano 785 prac).
Jednym z głównych wydarzeń WAF była seria wykładów i dyskusji dotyczących mieszkalnictwa. Wzięli w nich udział m.in. Ben van Berkel (UNStudio), Ole Scheeren (Buro Ole Scheeren), Wolf Prix (Coop Himmelblau), Sir Peter Cook (CRAB Studio) oraz jako – jeden z głównych prelegentów – Patrik Schumacher (Zaha Hadid Architects). Podjęto tematykę tymczasowych projektów dla uchodźców oraz współczesnych problemów i trendów zamieszkiwania na poszczególnych kontynentach. Dyskutowano także relacje między mieszkalnictwem a zużyciem energii i systemami konstrukcyjnymi.
i
Panelem cieszącym się sporym zainteresowaniem była seria 5-minutowych wystąpień zatytułowana Miło Cię poznać, podczas których widzowie mogli spotkać przedstawicieli biur architektonicznych z całego świata, w tym laureatów nagród WAF w trzech kategoriach – studio OHLAB z hiszpańskiej Majorki. Największym zainteresowaniem cieszyły się jednak Crit Rooms, czyli 13 wypełnionych powietrzem balonów wystawienniczych z tkaniny poliestrowej, w których odbywały się prezentacje zgłoszonych do konkursu projektów. Architekci i dizajnerzy rywalizowali ze sobą w 41 kategoriach dotyczących budynków istniejących, w trakcie realizacji, a także architektury wnętrz i krajobrazu. Liczba projektów była tak wysoka, że równolegle odbywało się 13 różnych prezentacji. Każdy prelegent otrzymywał 10 minut na przedstawienie swojej pracy. Wystąpienia były następnie komentowane przez jurorów. Polskę reprezentowały projekty trzech biur: KAMJZ (Stacja Paliw Przyszłości w Warszawie), Maćków Pracownia Projektowa (apartamenty i biurowiec Kurkowa/Dubois we Wrocławiu) oraz KWK Promes Roberta Koniecznego (Arka Koniecznego w Brennej, Living-Garden House w Izbicy, Centrum Dialogu Przełomy w Szczecinie). Nominowane były również polskie projekty zagranicznych pracowni: Centrum Kulturalno- Kongresowe Jordanki w Toruniu (Menis Arquitectos), Muzeum Śląskie w Katowicach (Riegler Riewe Architekten), Field House w Głogowie (Blank Architects), a w kategorii Kultura – Projekty Przyszłości – przebudowa Teatru Letniego im. Heleny Majdaniec w Szczecinie (Flanagan Lawrence). Zwycięzcą kategorii Kultura okazało się Centrum Dialogu Przełomy, które tym samym zapewniło sobie miejsce w finale.
Ostatniego dnia festiwalu finaliści stanęli do walki o główną nagrodę. Finałowe prezentacje podzielone były na pięć kategorii: Building, Interior, Landscape, Small Project i Future Project of the Year. W jury zasiedli: Luisa Hutton, David Chipperfield, Frédéric Migayrou, Angelene Chan, Coren Sharples, Kim Nielsen, Ole Scheeren, Wong Mun Summ, Mary Bowman, Robert Schäfer oraz Jo Noero. O główną nagrodę ubiegały się tak znane biura, jak Zaha Hadid Architects, Schmidt Hammer Lassen Architects, MVRDV, Wingårdh Arkitektkontor i OHLAB. Wygrał jednak Robert Konieczny, który przekonał sędziów znakomitą prezentacją. Tym samym Centrum Dialogu Przełomy wybrane zostało Budynkiem Świata Roku 2016 (The World Building of the Year 2016). Ten projekt wzbogaca miasto i życie w tym mieście. (...) To fragment miejskiej topografii, ale równocześnie muzeum. Schodząc pod ziemię, zgłębiamy pamięć i historię miasta, natomiast wychodząc na powierzchnię, publiczne oblicze budynku. Jego pofałdowany dach można interpretować i wykorzystywać na wiele różnych sposobów. Jest to projekt, który odnosi się do przeszłości w sposób optymistyczny, poetycki i charakteryzujący się dużą dozą wyobraźni – tak uzasadnił decyzję jury jego przewodniczący David Chipperfield.
Centrum Dialogu Przełomy w Szczecinie jest pierwszym zrealizowanym polskim obiektem, który wyróżniono podczas WAF (w 2010 roku w kategorii Kultura – Projekty Przyszłości zwyciężyła koncepcja Centrum Kulturalno-Kongresowego Jordanki w Toruniu autorstwa Menis Arquitectos). O uznaniu, jakim cieszy się World Architecture Festival, świadczy fakt, że wydarzenie to przyciąga jak magnes światowej klasy architektów, innym dając możliwość zobaczenia, jak ci pierwsi radzą sobie z prezentacją projektów. Wiadomo już, że następna edycja WAF odbędzie się również w Berlinie, natomiast za dwa lata festiwal zaplanowano w Miami w Stanach Zjednoczonych.
