Wieża The Vessel w Nowym Jorku

Hudson Yards to dzielnica przechodząca największą transformację urbanistyczną w historii Nowego Jorku. Według masterplanu przygotowanego przez pracownię KPF zachodnia część Manhattanu miała stać się nową usługową dzielnicą Nowego Jorku. Głównym założeniem było stworzenie na przekrywającej tory kolejowe żelbetowej platformie budynków biurowych, mieszkalnych, użyteczności publicznej i przestrzeni kulturalnych. W ramach projektu powstały m.in. takie realizacje jak: modernizacja High Line (proj. Diller Scofidio + Renfro we współpracy z Field Operations i Pietem Oudolfem) oraz przestrzeń kulturalna The Shed (proj. Diller Scofidio + Renfro, „A-m” 10/19).

Autorzy rewitalizacji, poza funkcjonalnym programem urbanistycznym, postanowili nadać przestrzeni charakterystyczne artystyczne elementy rozpoznawcze, które w zamierzeniu miały stać się symbolami dzielnicy. Opracowanie koncepcji powierzono londyńskiej pracowni Heatherwick Studio, której projekt The Vessel stanowi część większego założenia otwartej przestrzeni publicznej Hudson Yards, o łącznej powierzchni ponad dwóch hektarów. Już we wstępnej fazie projektanci założyli stworzenie pojedynczej dominanty zamiast serii mniejszych form, której skali nie przytłoczą okoliczne wieżowce.

Koncepcję przewodnią stanowiła ciekawa w swojej prostocie idea wznoszącej się warstwowo przestrzeni publicznej, zainspirowanej indyjskimi studniami schodkowymi. W suchym klimacie Indii, by dotrzeć do ukrytego lustra wody, należało pokonywać wiele przenikających się wzajemnie ciągów schodów, które tworzyły przestrzeń wzajemnej interakcji społecznej, pozostając ciekawą wizualnie geometrycznie formą. W odróżnieniu od studni schodkowych oraz analizowanych we wczesnej fazie projektu założeń amfiteatralnych otwartych w jednym kierunku, finalna koncepcja The Vessel otwiera się na obie strony – do wewnątrz i na zewnątrz ażurowej struktury – co umożliwiło uzyskanie widocznej z daleka urbanistycznej rzeźby w sercu nowej dzielnicy.

Konstrukcja

W wyniku wielu analiz powstała platforma przypominająca ażurowy kosz sięgający 46 m, o zmiennej średnicy – ponad 15 m w podstawie i 45 m w górnej części. Konstrukcja, opisywana często jako form follow instagram jest zmultiplikowaną platformą widokową zbudowaną ze 154 wzajemnie przenikających się ciągów schodów o 2465 stopniach oraz łączników o łącznej długości ponad 1,6 km. Stworzenie 16 piętrowej samonośnej konstrukcji, bez użycia dodatkowych słupów czy usztywniających belek, stanowiło dla inżynierów nie lada wyzwanie. Ostateczne rozwiązanie umożliwiło zaprojektowanie 75 indywidualnych stalowych elementów (typu dog-bone), które balansują rozkład sił wychylonej o 15 m w różnych kierunkach konstrukcji nośnej.

Praca w centrum Nowego Jorku wiąże się z ogromnymi restrykcjami dotyczącymi blokowania ruchu ulicznego, dlatego w tym przypadku skrócenie czasu montażu w oparciu o prefabrykowane elementy było kluczowe. Szkielet konstrukcyjny wyprodukowano we włoskim Monfalcone, skąd prefabrykowane elementy przetransportowano przez Atlantyk w sześciu turach, a następnie barkami dostarczono na miejsce i złożono. Ich łączny proces fabrykacji oraz instalacji wraz z wykończeniem trwał niecałe 3 lata.

Konstrukcję od spodu obłożono polerowanymi na wysoki połysk profilami z miedzianej stali, umożliwiając wizualną interakcję „balkonów” i przestrzeni publicznej wokół obiektu. Całość założenia dopełniają szklane balustrady z charakterystycznym szerokim górnym profilem od strony wewnętrznego dziedzińca oraz krawędzi zewnętrznych. Posadzkę wyłożono kamiennymi płytami nawiązującymi do wykończenia otaczającego placu.

W projekcie zastosowano specjalnie zaprojektowaną windę, poruszającą się ukośnie wzdłuż kolejnych platform, umożliwiając wszystkim mieszkańcom Hudson Yards widok na nową dzielnicę Nowego Jorku.