Celem programów TEORIA i PRAKTYKA Fundacji im. Stefana Kuryłowicza jest wspieranie twórczości młodych architektów, umacnianie w nich postawy odpowiedzialności za ład przestrzenny oraz wypracowywania odważnych i uwzględniających potrzeby społeczności lokalnych rozwiązań. Stypendium PRAKTYKA i konkurs TEORIA zostały pomyślane jako uzupełniające się inicjatywy, które nie tylko poszukują świeżego spojrzenia na architekturę, ale także nowego języka, który umiałby owo spojrzenie przekazać odbiorcy – tłumaczy Oksana A. Jabłońska, prokurentka w Fundacja im. Stefana Kuryłowicza.
Konkurs TEORIA 2023 w nowej formule
Konkurs TEORIA to program, w ramach którego zwycięski tekst, podejmujący w ciekawy i nowatorski sposób tematykę związków architektury i kultury, zostaje opublikowany w formie dwujęzycznej książki z serii „Architektura Kultury – Kultura Architektury”. Laureat konkursu TEORIA otrzyma ponadto nagrodę finansową w wysokości 3,5 tys. zł. W tej edycji konkurs zyskał zupełnie nową formułę.
Pierwszym i obowiązkowym etapem dla uczestników były bezpłatne, dwudniowe warsztaty pisania o architekturze, zorganizowane w Kazimierzu Dolnym w dniach 22-23 kwietnia 2023 roku. W zajęciach wzięło udział 12 osób wybranych przez jury na podstawie materiału kwalifikacyjnego (portfolio + list motywacyjny). Warsztaty poprowadzili: mentorka Ewa P. Porębska, redaktorka naczelna „Architektury-murator” oraz tutorzy Grzegorz Piątek i Łukasz Stępnik. Merytorycznego wsparcia udzieliła Ewa Kuryłowicz. Fundacja zapewniła noclegi i wyżywienie dla uczestników warsztatów. Poniżej prezentujemy film podsumowujący tę część programu.
Następnie uczestnicy mieli dwa miesiące na napisanie tekstu na uzgodniony wstępnie temat. Finalnego wyboru zwycięskiej pracy dokonało jury poszerzone o grono prowadzących warsztaty. Etap trzeci obejmował dopracowanie tekstu. Prace oceniało jury w składzie: Ewa P. Porębska (przewodnicząca), Agnieszka Jacobson-Cielecka, Grzegorz Piątek, Jacek Purchla, Bogna Świątkowska, Marta A. Urbańska i Piotr Sarzyński. Finał konkursu TEORIA odbył się 14 października w Kazimierskim Ośrodku Kultury, Promocji i Turystyki w Kazimierzu Dolnym (ul. Lubelska 12).
Jury zdecydowało, że tegorocznym laureatem konkursu zostaje Maciej Rodak, autor pracy „Zapiski z Turynu. Dwie twarze tego samego”. W swobodnie skomponowanym, czasami wręcz skomplikowanym tekście, noszącym jednocześnie cechy pamiętnika i filozoficznego eseju, udało się autorowi połączyć perspektywę osobistą i uniwersalne refleksje. Przemyślenia odnoszą się zarówno do tego wyjątkowego miejsca i czasu, jak i do funkcjonowania i odbioru miast w ogóle. Jury doceniło dojrzałość, erudycję, intelektualną odwagę i czujność obserwacji. Na uwagę zasługują zręczne, plastyczne opisy, pobudzające wyobraźnię czytelnika – czytamy w uzasadnieniu.
Jury przyznało również dwa wyróżnienia dla prac: „Ja – Rotterdam, czyli opowieść o relacjach ludzko-miejskich” autorstwa Michała Romaniuka oraz „Mury. Krajobraz północno-zachodniej granicy Warszawy” autorstwa Artura Brzozowskiego.
Zwycięski tekst, po opracowaniu redakcyjnym i tłumaczeniu na język angielski, został opublikowany jako esej stanowiący 10. tom serii wydawniczej Fundacji „Architektura Kultury – Kultura Architektury”.
Stypendium PRAKTYKA 2023
Stypendium PRAKTYKA to trzyetapowy program, którego celem jest znalezienie najciekawszych pomysłów na poprawę jakości przestrzeni publicznej we wskazanym miejscu w Polsce. W 2023 roku był to Gdańsk, a w nim obszar skrzyżowania alei Grunwaldzkiej i ulicy Kołobrzeskiej w dzielnicy Oliwa.W pierwszym etapie jury z nadesłanych portfolio wybrało kilkanaście osób, które zakwalifikowało do uczestnictwa w stacjonarnych, weekendowych „Warsztatach z Mentorem”.
Warsztaty pod kierunkiem Piotra Lorensa, naczelnego architekta miasta Gdańska, Lucyny Nyki z Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej, Rainera Mahlamäkiego i Grzegorza Kidybińskiego z Olivia Centre poprowadzili: architekci Iza Burda, Jan Rubel oraz Ewa Kuryłowicz. W etapie drugim trzy najlepsze, opracowane na warsztatach rozwiązania (indywidualnie bądź zespołowo), zostały nagrodzone miesięcznymi stypendiami w wysokości 2 tys. zł na rozwój pomysłu we wstępną koncepcję architektoniczną. W trzecim etapie programu jedna wybrana praca była doskonalona w oparciu o stypendium w wysokości 10 tys. zł, a jej autorzy – projektanci, projektantki lub zespół – pracowali nad rozwojem projektu we wszystkich opisanych w regulaminie aspektach. Całość zostanie zaprezentowana jesienią 2023 roku w Gdańsku. Zgłoszenia do konkursu oceniało jury konkursu PRAKTYKA w składzie: Jakub Wacławek, Dorota Szlachcic, Aleksandra Wasilkowska, Mirosław Nizio, Maciej Frąckowiak i Agnieszka Olędzka.
