Katowickie TBS z nowym osiedlem projektu OVO Grąbczewscy
Pracownia OVO Grąbczewscy Architekci zwyciężyła w konkursie na projekt przebudowy trzech kamienic w śródmieściu Katowic. W zmodernizowanych domach znajdzie się 50 nowoczesnych mieszkań, z których połowa przeznaczona zostanie dla osób starszych.
Konkurs na zlecenie katowickiego Towarzystwo Budownictwa Społecznego przeprowadził lokalny oddział SARP. Zadaniem uczestników było opracowanie koncepcji urbanistyczno-architektonicznej przebudowy trzech XIX-wiecznych kamienic przy ul. Mariackiej w śródmieściu, co – jak podkreślono w regulaminie – stanowić będzie ważną ingerencję kształtującą charakter tego fragmentu arterii zarówno pod względem funkcjonalnym, jak i społecznym, kulturowym i architektonicznym. Z uwagi na zły stan techniczny budynki zostały wysiedlone już jakiś czas temu. Konserwator zabytków zalecił m.in. zachowanie elewacji frontowych, dopuścił jednak rozbiórkę trzech oficyn oraz twórcze nawiązanie do istniejącego kontekstu w zakresie nowej zabudowy, a także rozbudowy obiektów istniejących.
W budynkach należało ponadto przewidzieć ok. 40 mieszkań o powierzchni od 35 do 50 m2, przy czym połowę dla osób starszych, powyżej 60 roku życia, połowę dla osób młodych, w tym jedno o charakterze cohousingu z przeznaczeniem dla wychowanków domu dziecka. Proponowany program użytkowy jest ukierunkowany na skojarzenie małych mieszkań dla absolwentów z mieszkaniami dla osób starszych. Jego celem jest wytworzenie interakcji tych grup wiekowych i środowisk – w założeniu – z korzyścią dla obu. (...) Uwzględnić należy tutaj zmienność i upływ czasu – osoby młode będą zakładały rodziny i opuszczały to miejsce, seniorzy mogą wymagać opieki, a ograniczenia ich sprawności mogą wymagać przestrzennych udogodnień – czytamy w regulaminie. Dodatkowo zespół pomieszczeń wspólnych i przestrzeni zewnętrznych należało zaprojektować w taki sposób, by umożliwiały integrację i wspierać rozwój więzi społecznych.
W jury pod przewodnictwem architekta Andrzeja Dudy zasiedli Agnieszka Kwiatek, Stanisław Podkańsk, Dieter Paleta, Zbigniew Sąsiadek i Dariusz Herman, a także Łukasz Konarzewski, Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków. Pierwszą nagrodę sędziowie przyznali pracowni Ovo Grąbczewscy Archtekci, w składzie Barbara Grąbczewska, Oskar Grąbczewski, Marek Grąbczewski, Martyna Kramarz, Aleksandra Machura, Natalia Malorny, Aleksandra Siwoń, Bartosz Słomka.
Wszystkie wymagane przez zamawiającego funkcje projektanci postanowili zmieścić w istniejących kamienicach, natomiast program uzupełniający, czyli miejsca integracji, zadaszone przestrzenie zielone, a także place zabaw, zlokalizować w przebudowanych oficynach. Aby doświetlić i powiększyć przestrzeń naszych i sąsiednich podwórek zdecydowaliśmy o rozbiórce górnych kondygnacji oficyn, przy jednoczesnym przekształceniu ich w niezwykle atrakcyjne, ceglane struktury, częściowo zadaszone, częściowo otwarte – przeznaczone na różnorodne przestrzenie integracyjne dla dzieci i dorosłych. Przy wykonywaniu nowych fasad oraz wystroju wnętrz wykorzystana zostanie cegła z rozbiórki, natomiast drewniane belki stropowe posłużą do konstrukcji dachów, trapów, kładek oraz wież będących częścią placu zabaw – tłumaczą autorzy.
Jak podkreślają mieszkania są doświetlane i przewietrzane ponad standard wynikający z obowiązujących przepisów. Każde ma balkon, loggię albo bezpośredni dostęp do przestrzeni integracji. Wyodrębnioną historycznie dobudowę do kamienicy nr 30 przeznaczyliśmy w całości na cohousing, czyli mieszkanie na start. Wielopoziomowy lokal, z wygodnymi sypialniami oraz atrakcyjną przestrzenią dzienną połączoną z tarasem na dachu, może stać się modelowym rozwiązaniem tego typu – dodają.
Drugą nagrodę w konkursie zdobyło Archistudio Tomasza Studniarka i Małgorzaty Pilinkiewicz, a trzecią – biuro Projektowanie Edyta Marciniak. Jury przyznało też dwa równorzędne wyróżnienia honorowe: pracowniom DNA Architekci i Trektura. Realizacja inwestycji powinna rozpocząć się na przełomie 2020 i 2021 roku.
Nowe osiedle TBS planowane jest też w Bydgoszczy. Konkurs na projekt zespołu wygrała w tym roku lokalna pracownia Łukanowski Architekci.
